Nikołaj Trubieckoj

Nikołaj Siergiejewicz Trubieckoj
Николай Сергеевич Трубецкой
Data i miejsce urodzenia	16 kwietnia 1890 ; Moskwa
Data i miejsce śmierci	25 czerwca 1938 ; Wiedeń
Zawód, zajęcie	językoznawca
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nikołaj Siergiejewicz Trubieckoj (Mikołaj Trubecki, ros. Николай Сергеевич Трубецкой; ur. 16 kwietnia 1890 w Moskwie, zm. 25 czerwca 1938 w Wiedniu) – rosyjski językoznawca, fonolog, jeden z głównych twórców Praskiego Koła Lingwistycznego, współczesnej fonologii i strukturalizmu, teoretyk międzywojennego eurazjatyzmu, książę.

Życiorys edytuj

Należał do starego rodu książęcego Trubieckich, wywodzącego swoje pochodzenie od Giedymina. Syn księcia S.N. Trubeckiego (rektora Uniwersytetu Moskiewskiego), krewny księcia Jewgienija Trubeckiego, filozofa, brat księcia W.S. Trubeckiego (Władymira Wietrowa), pisarza i pamiętnikarza.

W wieku 14 lat uczęszczał na posiedzenia Moskiewskiego Towarzystwa Etnograficznego, w wieku 15 lat opublikował pierwsze artykuły naukowe na temat ugrofińskiego pogaństwa. W 1908 r. ukończył eksternistyczne moskiewskie gimnazjum nr 5 i rozpoczął studia na Uniwersytecie Moskiewskim.

Ukończył studia językoznawcze w Moskwie w 1913 r., następnie przebywał w Lipsku. Wykładał kolejno w Moskwie, następnie od 1918 r. w Rostowie, od 1920 r. w Sofii, a od 1922 r. w Wiedniu, gdzie kierował katedrą filologii słowiańskiej aż do śmierci w 1938 r. Zmarł na atak serca, przypisywany reperkusjom, jakie go spotkały, gdy opublikował artykuł krytyczny wobec teorii Hitlera.

Jego głównym dziełem pozostają wydane pośmiertnie Grundzüge der Phonologie (Podstawy fonologii). Zawarł tam m.in. swoją słynną definicję fonemu jako najmniejszej jednostki dystynktywnej w obrębie danego języka. Jego praca miała zasadnicze znaczenie dla ugruntowania statusu fonologii jako dziedziny odrębnej od fonetyki.

Bibliografia edytuj

Stephen R. Anderson. 1985. Phonology in the Twentieth Century. Theories of Rules and Theories of Representations. Chicago: The University of Chicago Press. pp 83-116.
Nikolaj Trubeckoj. 1922. Essay sur la chronologie de certains faits phonétiques du slave commun.
Nikolaj Trubeckoj. 1929. Polabische Studien.
Nikolaj Trubeckoj. 1934. Das morphonologische System der russischen Sprache.
Nikolaj Trubeckoj. 1939. Grundzüge der Phonologie. Tłum. polskie 1970. N. S. Trubiecki, Podstawy fonologii. (tłum. Adam Heinz), ISBN 83-01-01291-9.