Nikolaus Harnoncourt
Nikolaus Harnoncourt, właśc. Johann Nicolaus hrabia de la Fontaine und d’Harnoncourt-Unverzagt (ur. 6 grudnia 1929 w Berlinie, zm. 5 marca 2016 w St. Georgen im Attergau[1][2]) – austriacki dyrygent specjalizujący się w wykonawstwie muzyki dawnej, przedstawiciel autentyzmu, wiolonczelista, gambista, także autor książek o muzyce.
Nikolaus Harnoncourt (1980) | |
Imię i nazwisko |
Johann Nicolaus hrabia de la Fontaine und d’Harnoncourt-Unverzagt |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
6 grudnia 1929 |
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci |
5 marca 2016 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Zespoły | |
Concentus Musicus Wien | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Życiorys
edytujPochodził z arystokratycznej rodziny (po kądzieli przez arcyksięcia Jana był potomkiem cesarzowej Marii Teresy). Dzieciństwo spędził w Grazu, a wykształcenie muzyczne otrzymał w Wiedniu. Był wiolonczelistą w Wiedeńskiej Orkiestrze Symfonicznej (1952-1969). W 1953 roku założył zespół muzyki barokowej Concentus Musicus Wien wykonujący muzykę przedklasycystyczną na oryginalnych instrumentach z epoki lub ich kopiach. Oprócz kierownictwa artystycznego i dyrygentury, grał w tym zespole na wiolonczeli i violi da gamba. Po kilku latach intensywnej pracy zespół zadebiutował w 1957 r., wywołując sensację swoim nowatorskim podejściem do dawnej muzyki.
Jako dyrygent operowy debiutował w 1971 r. w Powrocie Ulissesa do ojczyzny Claudio Monteverdiego.
W latach 1971–1990 razem z Gustavem Leonhardtem zarejestrował wszystkie kantaty Johanna Sebastiana Bacha. Współpracował także z innymi europejskimi orkiestrami, m.in. z Orkiestrą Concertgebouw w Amsterdamie.
W grudniu 2015 r. wycofał się z czynnej działalności jako dyrygent.
Jest też autorem książek, m.in. Muzyka mową dźwięków, Warszawa 1995; Dialog muzyczny, Warszawa 2011.
Jego brat Philipp Harnoncourt (1931-2020), wraz z którym był ministrantem w katedrze w Grazu, był księdzem i teologiem katolickim.
Repertuar
edytujPurcell, Vivaldi, Bach, Händel, Monteverdi, Rameau, Mozart, Schubert, Beethoven, Wagner, Verdi, Offenbach, Brahms, Dvořák, Bruckner, Berg, Bartók.
Nagrody
edytuj- Nagroda Fundacji Muzycznej Léonie Sonning (1993)
- Nagroda Grammy (2001)
- Order Pour le Mérite (2001)[3]
- Nagroda Kioto (2005)[4]
- Lipski medal bachowski (2007)
- Odznaka Honorowa za Naukę i Sztukę (2008)[5]
Przypisy
edytuj- ↑ Nicholas Anderson: Harnoncourt, Nikolaus. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2002-02-28. [dostęp 2018-08-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-01)]. via Oxford University Press. (ang.).
- ↑ James R. Oestreich , Nikolaus Harnoncourt, Conductor and Early-Music Specialist, Dies at 86 [online], nytimes.com, 6 marca 2016 [dostęp 2016-03-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-07] (ang.).
- ↑ Nikolaus Harnoncourt. Orden Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste. [dostęp 2019-12-28]. (niem.).
- ↑ Nikolaus Harnoncourt. Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-03]. (ang.).
- ↑ Anfragebeantwortung. parlament.gv.at. s. 1840. [dostęp 2020-01-28]. (niem.).
Bibliografia
edytuj- Mertl M. Alice et Nikolaus Harnoncourt: une biographie, l’intelligence du coeur. Louvain-la-Neuve: Versant Sud, 2002
- Mertl M. Nikolaus Harnoncourt: vom Denken des Herzens. Salzburg: Residenz, 2004
Linki zewnętrzne
edytuj- Strona internetowa artysty. styriarte.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-26)].
- Strona poświęcona artyście
- Nikolaus Harnoncourt w bazie AllMusic (ang.)
- Dyskografia. perso.orange.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-20)].
- Dyskografia Nikolaus Harnoncourt w bazie MusicBrainz (ang.)
- Nikolaus Harnoncourt w bazie Discogs.com (ang.)
- ISNI: 0000000121008966
- VIAF: 42025397
- LCCN: n81084038
- GND: 12162692X
- NDL: 00467954
- LIBRIS: 42gks7vn0ccr9m9
- BnF: 13894968w
- SUDOC: 028272722
- SBN: CFIV053154
- NLA: 36549369
- NKC: js20020122058
- BNE: XX866305
- NTA: 069884250
- BIBSYS: 90183686
- CiNii: DA01369946
- PLWABN: 9810705448805606
- NUKAT: n96004159
- J9U: 987007277882305171
- PTBNP: 769692
- CANTIC: a10098896
- LNB: 000104702
- NSK: 000051098
- CONOR: 20794467
- BLBNB: 000235673
- KRNLK: KAC200702318
- LIH: LNB:LHZ;=BK
- RISM: people/30029737