Nimrawidy, nymrawy[2] (Nimravidae) – rodzina wymarłych ssaków drapieżnych z grupy kotokształtnych[1]. Były to ssaki wykazujące bardzo silne podobieństwo do właściwych kotowatych (Felidae) i przez długi czas były zaliczane do tej właśnie rodziny. Obecnie przeważa pogląd, że paleokoty stanowiły odrębną linię ewolucyjną, a podobieństwo do kotów jest wynikiem konwergencji ewolucyjnej. Nimrawidy zajmowały w oligocenie i miocenie niszę ekologiczną typową dla kotowatych. Przez wiele milionów lat współegzystowały z właściwymi kotami.

Nimrawidy
Nimravidae[1]
Cope, 1880
Okres istnienia: środkowy eocen–późny miocen
47.8/5.333
47.8/5.333
Ilustracja
Szkielet Hoplophoneus mentalis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

drapieżne

Podrząd

kotokształtne

Rodzina

nimrawidy

Rodzina Nimravidae oddzieliła się od głównego pnia Feliformia w eocenie. Miało to miejsce zanim wykształciły się pozostałe rodziny: mangustowate, łaszowate, kotowate i hienowate. Najbardziej charakterystyczną cechą odróżniającą nimrawidy od kotów jest budowa pewnych regionów czaszki, a zwłaszcza rejonu słuchowego. U kotów tak zwana puszka słuchowa jest zbudowana z dwóch komór oddzielonych strukturą nazywaną septum. U nimrawidów puszka słuchowa była całkowicie lub częściowo chrzęstna, niekiedy skostniała, ale pozbawiona septum. U niektórych gatunków istniała struktura podobna do septum, ale strukturalnie inna niż u Felidae.

Pewne gatunki wykształciły silnie wydłużone i spłaszczone, szablaste kły analogiczne jak u właściwych kotowatych z grupy machajrodontów (Machairodontinae). Bardziej zaawansowane formy miały kły z charakterystycznym wgłębieniem na całej długości, przypominające nieco zbrocza średniowiecznych mieczy. Kły te były bardzo delikatne i wrażliwe na urazy mechaniczne, ale jednocześnie musiały być bardzo skuteczną bronią w polowaniu na duże ssaki roślinożerne. W żuchwie znajdowała się specyficzna spłaszczona struktura, stanowiąca ochronę dla delikatnych kłów, gdy zwierzę miało zamknięty pysk. Inną cechą upodobniającą nimrawidy do kotów jest skrócony pysk i zaokrąglona czaszka. Wiele gatunków miało wciągane pazury. Generalnie, paleokoty miały stosunkowo długie ciała, niskie masywne kończyny, silną muskulaturę i stosunkowo krótki ogon.

Podrodziny edytuj

 
Rekonstrukcja Dinictis i Protoceras, Charles R. Knight

Wyróżnia się dwie podrodziny w obrębie Nimravidae:

  • Nimravinae – obejmowały stosunkowo niewielkie drapieżniki o dużym podobieństwie do kotów. Kły u przedstawicieli tej podrodziny były stosunkowo krótkie, porównywalne do tych jakie posiadają właściwe koty. Późniejsze gatunki posiadały już bardziej rozwinięte i znacznie dłuższe kły. Zalicza się tutaj takie rodzaje jak: Dinictis z późnego eocenu i wczesnego oligocenu i Nimravus z późnego oligocenu Ameryki Północnej.
  • Hoplophoninae – bardziej zaawansowane paleokoty, o większych rozmiarach ciała i dłuższych kończynach. Rozprzestrzeniły się z Ameryki Północnej również na tereny Eurazji. Najlepiej poznanym rodzajem jest Eusmilus żyjący w późnym oligocenie. Rodzaj ten posiadał szablaste kły. W tym samym okresie żył Hoplophoneus, o jeszcze silniej rozwiniętych kłach. Był to jeden z największych nimrawidów, osiągał rozmiary dzisiejszego jaguara.
  • Barbourofelinae[3] – to najbardziej zróżnicowana podrodzina paleokotów. Prawdopodobnie wywodzą się od przodka przypominającego Eosumils, żyjącego na terenie Europy. Pierwsze gatunki takie jak Prosansanosmilus peregrinus zasiedlały zachodnią część Europy. Następnie opanowały Azję i Amerykę Północną, prawdopodobnie nieliczne gatunki skolonizowały również Afrykę. Były to najmasywniejsze nimrawidy, o bardzo silnej muskulaturze przedniej części ciała. Zwierzęta te były stopochodne tak jak dzisiejsze niedźwiedzie. Ich ogony były bardzo krótkie. Kły u przedstawicieli Barbourofelinae były najmocniej rozwinięte. Barbourofelis był ostatnim, a jednocześnie największym przedstawicielem rodziny. Osiągał wielkość dzisiejszego lwa, ale prawdopodobnie był od niego cięższy z powodu silnej muskulatury ciała. Ostatni przedstawiciele tego rodzaju wymarli ok. 5 milionów lat temu.

Przypisy edytuj

  1. a b †family Nimravidae Cope 1880. [w:] Paleobiology Database [on-line]. fossilworks.org. [dostęp 2014-10-05]. (ang.).
  2. nimrawidy, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2014-10-05].
  3. Obecnie klasyfikowane jako odrębna rodzina Barbourofelidae.