Nobunaga Oda

przywódca japoński

Nobunaga Oda (jap. 織田 信長 Oda Nobunaga; ur. 23 czerwca 1534 w Nagoi, zm. 21 czerwca 1582 w Kioto)japoński przywódca, jedna z najważniejszych postaci końca okresu Muromachi i okresu Azuchi-Momoyama, a także w całej historii kraju. W momencie śmierci kontrolował 20 z 66 historycznych prowincji Japonii. Był pierwszym z „trzech zjednoczycieli państwa”. Pozostali dwaj to: Hideyoshi Toyotomi i Ieyasu Tokugawa.

Nobunaga Oda
織田 信長
Oda Nobunaga
Imię japońskie
Kanji

織田 信長

Transkrypcja Hepburna

Oda Nobunaga

Ilustracja
Sōshū Kanō (1551-1601),
Portret Nobunagi Ody
Wizerunek herbu
Mon rodu Oda
podpis
daimyō
Okres

od 1573
do 1582

Poprzednik

Yoshiaki Ashikaga

Następca

Hideyoshi Toyotomi

Dane biograficzne
Dynastia

Ród Oda

Data i miejsce urodzenia

23 czerwca 1534
zamek Nagoya, prowincja Owari

Data i miejsce śmierci

21 czerwca 1582
Honnō-ji, Kyoto

Ojciec

Nobuhide Oda

Matka

Gozen Tsuchida (lub Gozen Dota)

Początek kariery

edytuj

W 1551 r. został daimyō klanu Oda, który przejął kontrolę nad prowincją Owari, znajdującą się na zachód od równiny Kantō i dziedzin rodzin: Imagawa, Takeda i Hōjō. W 1560 r. pod Okehazama pokonał armię Yoshimoto Imagawy, który poległ. Tym samym na służbę do Nobunagi trafił Ieyasu Tokugawa (wcześniej był zakładnikiem na dworze Imagawa), który obok Hideyoshiego Toyotomi okazał się najważniejszym dowódcą wojsk klanu Oda.

Aby utorować sobie drogę do stolicy kraju, Kioto, Nobunaga po kolei zajął prowincje Mino (1564) i Omi (1568), pokonując klan Saitō.

Kontrola shogunatu Ashikaga

edytuj

7 listopada 1568 Nobunaga wkroczył do Kioto, osadzając tam Yoshiakiego Ashikagę, przez którego następnie sprawował rządy. W regionie Kantō wojska pod dowództwem Ieyasu bez przerwy musiały walczyć z armią klanu Takeda lub Hōjō. Jednocześnie na północ od Mino Nobunaga walczył z wojskami rodzin Asakura i Azai o zdobycie kontroli nad prowincją Echizen. Największą bitwę – nad rzeką Ane – wygrał, lecz nie udało mu się osiągnąć głównego celu. Kolejny problem stanowiły potężne klasztory buddyjskie na górze Hiei, które dysponowały rozległymi posiadłościami, własnymi armiami mnichów – wojowników (sōhei) oraz poparciem ludu. Kilka z nich, m.in. Enryaku-ji w 1571 r. Nobunaga zniszczył doszczętnie.

Przeciwnicy

edytuj

W 1573 r. zmarł jeden z najbardziej znanych dowódców tego okresu, Shingen Takeda. Dwa lata później armia pokonała pod Nagashino wojska klanu Takeda dowodzone przez nowego przywódcę tej rodziny, Katsuyoriego. Zginęło 10 tysięcy ludzi. Szalę zwycięstwa przeważyły muszkiety, które Nobunaga wprowadził efektywnie do swojej armii jako jeden z pierwszych. Jego strzelcy stali w kilku rzędach i kolejno ładowali broń, dzięki czemu nie było długich przerw w salwach. Od tego czasu ten klan nie stanowił już większego zagrożenia dla Nobunagi.

Kolejnym przeciwnikiem był klan Mōri, który kontrolował 10 prowincji na zachodzie Honsiu. Walczyły z nim wojska Nobunagi pod wodzą Hideyoshiego i Mitsuhide Akechi. Nie zdołały jednak pokonać armii daimyō Motonariego Mōri. Mitsuhide okazał się zdrajcą. W czerwcu 1582 r. upozorował wymarsz swoich wojsk z Kioto, a następnie przystąpił do oblężenia Nobunagi, który pozostał w zamku jedynie ze stu żołnierzami. 21 czerwca Nobunaga, otoczony i bez szans na ucieczkę, popełnił rytualne samobójstwo (seppuku)[1]. Wkrótce po nim Mitsuhide zmusił do samobójstwa syna Nobunagi - Oda Nobutada - a następnie ogłosił się shōgunem i usiłował pozyskać dla swojej sprawy daimyō podległych Nobunadze sądząc, że Hideyoshi będzie zbyt uwikłany w walki na zachodzie, by zwrócić się przeciwko niemu. Nie docenił go jednak - korzystając ze swoich słynnych zdolności dyplomatycznych Hideyoshi zawarł układ z klanem Mōri i forsownym marszem powrócił niezwłocznie do Kyōto, gdzie rozprawił się z siłami Akechi Mitsuhide. Samozwańczy shōgun cieszył się swoim tytułem zaledwie przez 13 dni, koniec końców w trakcie ucieczki ponosząc śmierć z rąk chłopstwa[1].

Nobunaga zapisał się w pamięci i źródłach pisanych jako jeden z trzech zjednoczycieli Japonii - znakomity dowódca, reformator, a przede wszystkim człowiek bardzo okrutny.

Przypisy

edytuj
  1. a b Jolanta Tubielewicz, Historia Japonii, Warszawa 1984, s. 229.

Linki zewnętrzne

edytuj