Nosów (województwo świętokrzyskie)

wieś w województwie świętokrzyskim

Nosówwieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Waśniów[5][4].

Nosów
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

ostrowiecki

Gmina

Waśniów

Liczba ludności (2020)

249[2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

27-425[3]

Tablice rejestracyjne

TOS

SIMC

0276127[4]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Nosów”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Nosów”
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego
Mapa konturowa powiatu ostrowieckiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Nosów”
Położenie na mapie gminy Waśniów
Mapa konturowa gminy Waśniów, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Nosów”
Ziemia50°55′08″N 21°13′12″E/50,918889 21,220000[1]

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.

Był wsią klasztoru norbertanek buskich w województwie sandomierskim w ostatniej ćwierci XVI wieku[6].

22 sierpnia 1347 r. król Kazimierz Wielki zezwolił klasztorowi norbertanek w Busku na przeniesienie wsi Nosów, Kotarszyn i Piotrów z prawa polskiego na prawo średzkie.

Do 1870 istniała gmina Nosów.

Części wsi

edytuj
Integralne części wsi Nosów[5][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0276156 Nosów-Kolonie kolonia wsi (przed 2023 r.[7])
0276133 Stara Wieś część wsi
0276140 Świącie przysiółek wsi

Historia

edytuj

Według noty Słownika geograficznego Królestwa Polskiego z roku 1886, osadnictwo w Nosowie sięga wczesnego średniowiecza. Opisano tu w XIX wieku mogiłę (kurhan), w której miał być pochowany, wedle lokalnej tradycji, jakiś znaczny książę (autor: Franciszek Maksymilian Sobieszczański- (1814-1878). Wycieczki archeologiczne strony 51 - 52[8]). W XII wieku właścicielem Nosowa był niejaki Direco, brat Wita, biskupa płockiego, który w 1190 r. zapisuje Nosów wraz z Piotrowem, Tuczępami i Biezdrowem, klasztorowi Augustianów w Busku (Kodeks Dyplomatyczny Muczkowski Rz.,I, 15). W dokumentach z roku 1190 wieś występuje jako Nosovo. Według Liber Beneficiorum Długosza (t.III, s.91) Nosszow posiadał 12 łanów kmiecych, z których płacą pańszczyzny po 14 skojców, 2 koguty, 30 jaj, 2 sery i robocizny po 2 dni na tydzień od św. Jana do św. Michała, a precz resztę roku po 1 dniu z pługiem lub wozem. Prócz tego chłopi dają osep[a] i powabę. Dwie karczmy dają po grzywnie czynszu. Trzech zagrodników, z tych jeden daje daniny 10 skojców, a dwaj po 10 groszy. Młyn bez roli płaci 3 fertony. We wsi jest także folwark klasztorny. Wszystkie łany kmiece, zagrodnicy, karczmy i folwark dają dziesięcinę biskupowi krakowskiemu o wartości 14 grzywien.

W wieku XIX Nosów to wieś, folwark (stanowiący majorat) i osada w powiecie opatowskim, gminie i parafii Waśniów. Odległy od Opatowa 21 wiorst. W drugiej połowie XIX wieku wieś posiadała 32 domów, 331 mieszkańców, ziemi dworskiej było 448 mórg, zaś ziemi włościańskiej 451 morgi.

Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z 1827 roku było 22 domów i 153 mieszkańców

Po przejściu na własność rządu rządu, Nosów należał do dóbr majoratu nadanego generałowi Schwartzowi[9].

  1. danina składana przez chłopów w ziarnie

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 87828
  2. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 5-6 [dostęp 2022-04-22]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 816 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Rejestr TERYT
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Województwo sandomierskie w drugiej połowie XVI wieku. ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1993, s. 113.
  7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)
  8. Wycieczka archeologiczna w niektóre regiony Guberni radomskiej
  9. Nosów 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 185.