Nosorożec włochaty

Nosorożec włochaty
	Coelodonta antiquitatis
	(Blumenbach, 1807)
	; Nosorożec włochaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nieparzystokopytne
Rodzina	nosorożce
Rodzaj	Coelodonta
Gatunek	nosorożec włochaty
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nosorożec włochaty (†Coelodonta antiquitatis) – wymarły ssak nieparzystokopytny z rodziny nosorożców, żyjący w plejstocenie, od 500 000 lat temu. Należał do plejstocenskiej megafauny, występował w północnych stepach Eurazji.

Ewolucja i systematyka edytuj

Najbliżej spokrewniony z nosorożcem włochatym jest nosorożec sumatrzański (Dicerorhinus sumatrensis)^[1].

Morfologia edytuj

Nosorożec włochaty osiągał dwa metry wysokości, pięć metrów długości, a jego waga wynosiła ok. 3,5 tony. Gatunek przystosowany do zimnego klimatu, miał długą, gęstą i grubą^[2] rudo-brązową sierść^[3].

Tryb życia edytuj

Zwierzęta te żywiły się porostami, trawami^[2] i turzycami, rosnących na stepach tundrowych. Pokarm był rozdrabniany za pomocą zębów trzonowych z wysoko ściętymi koronami. Na czaszce dwa spłaszczone po bokach rogi, przedni o długości do 1 metra, wykorzystywane do obrony, wabienia partnera i odgarniania śniegu w poszukiwaniu pożywienia^[3]. Żył samotnie lub w małych grupach^[1].

Występowanie edytuj

Gatunek żyjący w czasie późnego plejstocenu na obszarze Eurazji, od Pirenejów po Syberię i obok mamuta włochatego zajmujący niszę największych roślinożerców^[2].

Gatunek żył prawdopodobnie w przedziale od 350 000 do 10 000 lat temu. Materiał kopalny jest stosunkowo obfity, znajdowany w całej Eurazji, z wyjątkiem Irlandii^[1]. W 2020 r. na Syberii znaleziono dobrze zachowane szczątki nosorożca włochatego^[4].

Okazy kopalne edytuj

W krakowskim Muzeum Przyrodniczym Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN można oglądać unikatowy, jedyny na świecie do znalezienia w 2007 r. podobnie zachowanego okazu na Syberii, kompletny okaz z zachowaną skórą (jednak bez włosia) oraz tkankami miękkimi – między innymi uchem, podniebieniem oraz językiem. Okaz nosorożca włochatego (gorzej zachowany niż ten w Krakowie) znajduje się w dawnym polskim Muzeum Przyrodniczym im. Dzieduszyckich we Lwowie, gdzie stanowi główny eksponat. Oba nosorożce pochodzą z tego samego stanowiska paleontologicznego.

Osobny artykuł: Nosorożec włochaty ze Staruni.

Rekonstrukcja Coelodonta antiquitatis.
Nosorożec włochaty ze Staruni tzw. drugi, odkryty w 1929 roku podczas prac wykopaliskowych w Staruni (obecnie Ukraina).
Skamieniała czaszka Coelodonta antiquitatis, Muzeum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie
Skamieniałe kości kończyn przednich Coelodonta antiquitatis, Muzeum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie.
Skamieniała żuchwa i kość Coelodonta antiquitatis, Muzeum Geologiczne Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie

Zobacz też edytuj

Elasmoterium

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c Extinct Woolly Rhino. International Rhino Foundation. [dostęp 2014-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-19)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Nosorożec ze Staruni. Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. [dostęp 2014-09-01]. (pol.).
↑ ^a ^b Nosorożec włochaty (Coelodonta antiquitatis). Tatry mountain resorts, a.s.. [dostęp 2014-09-01]. (pol.).
↑ Ma róg, a nawet sierść. Znaleziono szczątki nosorożca włochatego [online], www.tvp.info, 30 grudnia 2020 [dostęp 2021-06-09] (pol.).

[irf-1] Extinct Woolly Rhino. International Rhino Foundation. [dostęp 2014-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-19)]. (ang.).

[isiezpan-2] Nosorożec ze Staruni. Instytut Systematyki i Ewolucji Zwierząt Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. [dostęp 2014-09-01]. (pol.).

[tatralandia-3] Nosorożec włochaty (Coelodonta antiquitatis). Tatry mountain resorts, a.s.. [dostęp 2014-09-01]. (pol.).

[4] Ma róg, a nawet sierść. Znaleziono szczątki nosorożca włochatego [online], www.tvp.info, 30 grudnia 2020 [dostęp 2021-06-09] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]