Nowa Bielawa
Nowa Bielawa, Osiedle Nowobielawskie – dzielnica Bielawy położona w południowej części miasta przy wyjeździe na Jodłownik. Przez Nową Bielawę przepływa rzeka Bielawica, między jednokierunkowymi ulicami Nowobielawską i Sowią. Z dzielnicy widać bardzo ładną panoramę Gór Sowich oraz Parku Krajobrazowego Gór Sowich.
| Część miasta Bielawy | |
 Pensjonat „Leśny Dworek” | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| Wysokość |
380-470[1] m n.p.m. |
| Strefa numeracyjna |
(+48) 74 |
| Tablice rejestracyjne |
DDZ |
Położenie na mapie Bielawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego  | |
 50°39′37″N 16°35′42″E/50,660356 16,595064
| |
.jpg)
Położenie edytuj
Nowa Bielawa to dawna wieś łańcuchowa o długości około 2,1 km, obecnie jest południową dzielnicą Bielawy leżąca w dolinie Bielawicy, pomiędzy wzniesieniami: Chmieliną na północnym zachodzie, a Kuczabą i Kocim Grzbietem na południowym wschodzie, na wysokości około 380-470 m n.p.m.[1]
Historia edytuj
Nowa Bielawa powstała najprawdopodobniej w tym samym czasie co Bielawa, pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z około 1300 roku[1]. Początkowo wieś rozwijała się wolno, dopiero w XVII wieku stała się znacznym ośrodkiem lnianego i wełnianego tkactwa chałupniczego[1]. W pierwszej połowie XIX wieku nastąpił znaczny rozwój miejscowości, w 1825 roku było tu wolne sędziostwo oraz 168 domów, w tym: szkoła ewangelicka, folwark, 6 młynów wodnych, tartak, kamieniołom, 2 wapienniki, karczma i leśniczówka[1]. W 1840 roku działały tu w 176 domach łącznie aż 332 krosna tkackie, dodatkowo we wsi zbudowano wiatrak i 2 tartaki[1]. W 1900 roku przez Nową Bielawę przeprowadzono linię kolejowa Kolejki Sowiogórskiej i zbudowano stację kolejową, co przyczyniło się do dalszego rozwoju miejscowości[1]. W okresie międzywojennym Nowa Bielawa była całoroczną miejscowością wczasową, było tu 7 gospód i pensjonatów, obiekty do uprawiania sportów zimowych i kąpielisko, a doliną Bielawicy prowadziły popularne trasy turystyczne[1].
Po 1945 roku charakter miejscowości nie zmienił się, z tym że zanikła funkcja letniskowa, a dzielnica stała się osiedlem mieszkaniowym[1].
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[2]:
- pensjonat „Leśny Dworek”, (dawna willa Dieriga „Waldhaus”) ul. Nowobielawska 89, z XIX/XX wieku.
Inne zabytki:
- liczne wille, domy mieszkalne i budynki gospodarcze pochodzące z XIX w XX wieku, niektóre noszące cechy architektury secesyjnej i eklektycznej[1].
Ulice edytuj
Jedynymi ulicami znajdującymi się na terenie Nowej Bielawy są:
- Nowobielawska
- Sowia
- Leśna
Szlaki turystyczne edytuj
Przez Nową Bielawę prowadzą następujące szlaki turystyczne:
droga Szklary-Samborowice – Jagielno – Przeworno – Gromnik – Biały Kościół – Nieszkowice – Żelowice – Ostra Góra – Niemcza – Tatarski Okop – Gilów – Marianówek – Piława Dolna – Owiesno – Myśliszów – Góra Parkowa – Nowa Bielawa – Zimna Polana – Kalenica – Bielawska Polana – Zdrojowisko – Nowa Ruda – Tłumaczów – Radków – Pasterka – Karłów – Skalne Grzyby – Batorów – Duszniki-Zdrój – Szczytna – Zamek Leśna – Polanica-Zdrój – Bystrzyca Kłodzka – Igliczna – Międzygórze – Przełęcz Puchacza[3].
z Wielkiej Sowy na Przełęcz Woliborską[4],
z Bielawskiej Polany do Kamionek[4],
z Nowej Bielawy do Zdrojowiska (stacja kolejowa)[3].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-BiS, 1994, s. 256-258. ISBN 83-85773-12-6.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 8,9. [dostęp 2012-09-03].
- ↑ a b Informacje zawarte na stronie PTTK Strzelin; dostęp: 11.06.2021
- ↑ a b Mapa szlaków turystycznych. [dostęp 2017-11-05].
Bibliografia edytuj
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1995, ISBN 83-85773-12-6.