Wikipedia

Nowa Fantastyka

Nowa Fantastyka, do 1990 Fantastyka – polski miesięcznik literacki, pierwsze w Polsce czasopismo poświęcone szeroko rozumianej fantastyce, w szczególności literaturze science fiction i fantasy. Ukazuje się od 1982.

Nowa Fantastyka
Częstotliwość

miesięcznik

Państwo

 Polska

Wydawca

Prószyński Media

Tematyka

literatura

Pierwszy numer

1982

Redaktor naczelny

Jerzy Rzymowski

Średni nakład

36 tys. egz.

Format

A4

Liczba stron

84

ISSN

0867-132X

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Adam Hollanek, pierwszy redaktor naczelny miesięcznika „Fantastyka” (1997)
Lech Jęczmyk, drugi redaktor naczelny „Nowej Fantastyki” (2012)
Maciej Parowski, trzeci redaktor naczelny „Nowej Fantastyki” (2006)

W piśmie debiutowali liczni polscy twórcy m.in. Andrzej Sapkowski, Jacek Dukaj czy Marek S. Huberath[1].

Charakterystyka edytuj

W miesięczniku publikowane są utwory – powieści i krótsze formy polskich oraz zagranicznych autorów fantastyki, recenzje filmów oraz książek fantastycznych, a także artykuły o tematyce popularnonaukowej i felietony. W przeszłości na łamach NF pojawiały się również komiksy, a także informacje na temat konwentów i ważniejszych wydarzeń w fandomie.

Pierwszym redaktorem naczelnym czasopisma był Adam Hollanek, po zmianie wydawcy funkcję tę objął Lech Jęczmyk, potem długo sprawował ją Maciej Parowski, obecnie piastuje ją Jerzy Rzymowski. Wydawcą jest Prószyński Media.

Historia edytuj

Polska Rzeczpospolita Ludowa edytuj

„Fantastyka” była pierwszym czasopismem w Polsce poświęconym wyłącznie fantastyce. Miesięcznik założyła grupa entuzjastów sci-fi: Andrzej Krzepkowski, Jacek Rodek i Andrzej Wójcik, wraz z Adamem Hollankiem, popularyzatorem nauki i pisarzem, który został pierwszym redaktorem naczelnym czasopisma[2]. Rafał Ziemkiewicz wspomina, że Hollanek był „buforem pomiędzy zbuntowaną literaturą a partyjnymi nadzorcami” i, że „wywiązał się z niej znakomicie, zapewniając redakcji i autorom, jak na ten czas, maksimum swobody”[3].

Pierwszy numer „Fantastyki” ukazał się w październiku 1982. Pismo wydawała Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza „Prasa-Książka-Ruch”, koncern prasowy należący do PZPR[4]. Czasopismo od początku uzyskało ogromną popularność. Średnio kioski otrzymywały 2–3 egzemplarze pisma, które kupowano jeszcze w dniu dostawy. Pod koniec lat 80. „Fantastyka”, mimo dużych nakładów, miała duże problemy z regularnym trafianiem do kiosków.

III Rzeczpospolita edytuj

W lipcu 1990 zmienił się wydawca, a pismo przyjęło nazwę „Nowa Fantastyka”. W tym czasie nastąpiły również znaczące zmiany w wyglądzie czasopisma – zwiększono liczbę stron, zmieniono format, rozbudowany został dział publicystyczny.

W połowie 2003 zwiększono liczbę kolorowych stron.

„Nowa Fantastyka” jest obecnie najstarszym tego typu pismem na polskim rynku. Średni nakład w 2015 to 15 tys. egzemplarzy[5]. W czasach swej największej świetności – w latach 80. nakład pisma przekraczał 150 tys. egz., w 1996 wynosił 76 tys.[6], a w 2004 – 36 tys. egzemplarzy (według danych ZKDP za 2004).

Od 2014 do 2016 „Nowa Fantastyka” dostępna była w wersji elektronicznej. Jako powód rezygnacji z e-wydania podano jego nieopłacalność[7][8].

Od 2014 redakcja przyznaje swoje nagrody dla utworów literackich i komiksów[9].

Redaktorzy naczelni edytuj

Fantastyka (1982–1990) edytuj

Nowa Fantastyka (od 1990) edytuj

Felietoniści edytuj

obecnie edytuj

  • Maciej Bachorski
  • Krystyna de Binzer
  • Łukasz Czarnecki
  • Paweł Deptuch
  • Agnieszka Haska
  • Andrzej Kaczmarczyk
  • Rafał Kosik
  • Joanna Kułakowska
  • Paweł Laudański
  • Waldemar Miaśkiewicz
  • Łukasz Orbitowski
  • Przemysław Pieniążek
  • Radosław Pisula
  • Aleksandra Radziejewska
  • Jerzy Stachowicz
  • Marek Starosta
  • Rafał Śliwiak
  • Witold Vargas
  • Peter Watts
  • Łukasz M. Wiśniewski
  • Tymoteusz Wronka

w przeszłości także edytuj

Komiksy edytuj

Na łamach pisma debiutowało wielu polskich twórców komiksowych, a premierę miały znane serie takie, jak Funky Koval. Najdłużej ukazującą się regularnie serią jest Lil i Put, który od roku 2017 jest stałym elementem magazynu.[10]

Osobny artykuł: Lista komiksów publikowanych w „Fantastyce” i „Nowej Fantastyce”.

Pochodne czasopisma edytuj

Oprócz samej „Fantastyki” w różnych okresach powstały:

Gloria Artis edytuj

 
Medal pamiątkowy wydany z okazji 30-lecia czasopisma
 
30-lecie „Fantastyki” – Maciej Parowski, Lech Jęczmyk, Jacek Dukaj, Szczepan Twardoch, Marek Baraniecki na 23 Międzynarodowym Festiwalu Komiksu i Gier, Łódź 2012

29 października 2007, z okazji 25-lecia pisma, minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski uhonorował czasopismo srebrnym medalem „Gloria Artis”[11]. Uhonorowani zostali również współpracownicy „Nowej Fantastyki”:

Medal srebrny edytuj

Medal brązowy edytuj

Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej” edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Sylwetka Marka S. Huberatha w portalu culture.pl.
  2. ↑ Michael Verfasser. Ashley, The history of the science-fiction magazine, Volume 4, Science fiction rebels. The story of the science-fiction magazines from 1981 to 1990, ISBN 978-1-78138-440-4, OCLC 1011407519 [dostęp 2019-12-05].
  3. ↑ Rafał Ziemkiewicz, Pies musi wystrzelić, Świat Książki, 2009.
  4. ↑ Zatwierdzenie planu zagospodarowania majątku Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej "Prasa-Książka-Ruch" w likwidacji oraz dysponowanie składnikami majątku tej Spółdzielni. prawo.pl, 1991. [dostęp 2022-07-10].
  5. ↑ Nowa Fantastyka 2015 (informacje dla reklamodawców). [dostęp 2017-10-09]. (pol.).
  6. ↑ Rzeczpospolita.
  7. ↑ Nowa Fantastyka w formatach epub i mobi [online], fantastyka.pl [dostęp 2016-08-31].
  8. ↑ Wersja czytnikowa NF i FWS [online], fantastyka.pl [dostęp 2016-08-31].
  9. ↑ Urszula Garncarz: Nagrody Nowej Fantastyki – wyniki. coprzeczytac.pl, 2021-05-27. [dostęp 2022-07-10].
  10. ↑ Nowa Fantastyka 03/24, artykuł "Najlepszym lekarstwem jest humor", Waldemar Miaśkiewicz.
  11. ↑ Medale „Gloria Artis” i odznaczenia „Zasłużony dla kultury polskiej” dla twórców związanych z pismem „Fantastyka” 30.10.07.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nowa_Fantastyka&oldid=73235619”