Nowe Miasto nad Wartą
Nowe Miasto nad Wartą (niem. Neustadt an der Warthe) – wieś w Polsce (1283–1934 miasto), w województwie wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Nowe Miasto nad Wartą[2].
| Artykuł | 52°5′24″N 17°24′39″E |
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°5'N, 17°24'E, 52°3'N, 17°24'E |
| - błąd | 2298 m |
| Odległość | 1107 m |
| ||||
| ||||
 Rynek w Nowym Mieście nad Wartą | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  wielkopolskie
| |||
| Powiat | średzki | |||
| Gmina | Nowe Miasto nad Wartą | |||
| Liczba ludności (2011) | 1553 | |||
| Strefa numeracyjna | 61 | |||
| Kod pocztowy | 63-040[1] | |||
| Tablice rejestracyjne | PSR | |||
| SIMC | 0590869 | |||
Położenie na mapie gminy Nowe Miasto nad Wartą  | ||||
Położenie na mapie Polski  | ||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | ||||
Położenie na mapie powiatu średzkiego  | ||||
 52°05′24″N 17°24′39″E/52,090000 17,410833
| ||||
| Strona internetowa | ||||
Wieś leży przy drodze krajowej nr 11 i 15.
Prywatne miasto szlacheckie lokowane w 1300 roku położone było w XVI wieku w województwie kaliskim[3].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Wieś jest siedzibą gminy Nowe Miasto nad Wartą. Znajduje się tutaj posterunek policji oraz straż pożarna. Na terenie wsi znajduje się rzymskokatolicka parafia Świętej Trójcy.
Zachodnią część Nowego Miasta nad Wartą stanowi dawne miasto (1665–1677) Laskówka.
Części wsiEdytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0590875 | Papiernia | część wsi |
ZabytkiEdytuj
Zabytki w Nowym Mieście nad Wartą[5]:
- dawna plebania o budowie szachulcowej z 1 poł. XIX w.
- dom z końca XIX w. (ul. Poznańska 7),
- domy na Rynku, z 1 poł. XIX w.
- spichrz w dawnym porcie rzecznym, murowano-szachulcowy, z 1 poł. XIX w.
- most przez zalew Warty, z 1909 r., na nim 13 września 1969 miała miejsce katastrofa autobusu należącego do Spółdzielni Produkcyjnej Nowy Świat w Radlinie. W jej wyniku zginęło 10 osób, a jedna zmarła w wyniku odniesionych obrażeń[6],
- kościół parafialny pw. Świętej Trójcy z XVI w.[7]
Kościół pw. Świętej TrójcyEdytuj
Jest kościołem halowym z 3 nawami, orientowany, z niewyodrębnionym prezbiterium zamkniętym absydą. Mury zewnętrzne opięte dwuskokowymi szkarpami. Fasada zachodnia posiada okrągłe tynkowane blendy, a u góry otynkowany, ozdobiony pilastrami szczyt z XVII wieku. Do fasad dostawiona wieloboczna wieżyczka ze schodami. Zachowały się 3 portale gotyckie z profilowanych cegieł. W portalu zachodnim zachowała się cegła z datą 1545. Wnętrze kościoła nakryte jest pięcioprzęsłowym sklepieniem gwiaździstym, wspartym na 8 filarach ośmiobocznych. Na sklepieniu widnieje polichromia renesansowa z końca XVI wieku. Przy kościele wzniesiono 2 kaplice, od północy św. Anny, a od południa kaplicę Matki Boskiej Różańcowej. Rzeźbiony ołtarz główny z 1720 r. z obrazem św. Rodziny i Trójcy Świętej pochodzi z nieistniejącego kościoła św. Ducha.
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 825 [dostęp 2020-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Zenon Guldon, Jacek Wijaczka, Skupiska i gminy żydowskie w Polsce do końca XVI wieku, w: Czasy Nowożytne, 21, 2008, s. 180.
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Wikiprojekt:Wiki Lubi Zabytki/wykazy/województwo wielkopolskie/powiat średzki
- ↑ Filip Czekała, Wypadek autobusy koło Nowego Miasta nad Wartą w 1969. Śledztwo wnuka jednej z ofiar, TVN24 3 stycznia 2021
- ↑ Biblioteka Publiczna Gminy Nowe Miasto nad Wartą, www.nowemiasto.naszabiblioteka.com [dostęp 2021-03-03].
BibliografiaEdytuj
- Praca zbiorowa, Dzieje Nowegomiasta n. Wartą i jego Kurkowego Bractwa Strzeleckiego z okazji trzechsetlecia Bractwa; 1637–1937, Nowe Miasto nad Wartą 1937
- Ciesielska A., Dzieje Nowego Miasta nad Wartą, Kalisz 2006.
- Krzysztof Kasprzak, Jerzy Sobczak, Żerkowsko-Czeszewski Park Krajobrazowy, Poznań: Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej iCentrum Animacji Kultury, 2009, ISBN 978-83-60746-32-5, OCLC 751400750.
Linki zewnętrzneEdytuj
- Zespół Szkół im. gen. J.H. Dąbrowskiego w Nowym Mieście nad Wartą
- Nowemiasto, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 228.