Wikipedia

Nowy Cmentarz w Jarosławiu

Cmentarz Nowy w Jarosławiu – cmentarz gminny w Jarosławiu.

Nowy Cmentarz
(fragment)
Obiekt zabytkowy nr rej. A-815 z 03.10.1995
Państwo

 Polska

Miejscowość

Jarosław

Adres

ul.Krakowska

Data otwarcia

1905

Architekt

Jan Pielechowski

Położenie na mapie Jarosławia
Mapa konturowa Jarosławia, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Nowy Cmentarz(fragment)”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Nowy Cmentarz(fragment)”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Nowy Cmentarz(fragment)”
Położenie na mapie powiatu jarosławskiego
Mapa konturowa powiatu jarosławskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Nowy Cmentarz(fragment)”
Ziemia50°01′08″N 22°39′17″E/50,018889 22,654722

Założony został w 1905 roku, decyzją ówczesnej jarosławskiej Rady Miejskiej jako Cmentarz chrześcijański nowy. Jego wykonawcą był – budowniczy obiektów cmentarnych[1]. Teren został zniwelowany, ogrodzony i wyposażony w dom dla dozorcy i budynek przedpogrzebowy. Początkowo podzielony został na 13 pól grzebalnych. 3 marca 1906 roku pochowano na nim pierwszego zmarłego. W pierwszych latach działalności grzebano również mieszkańców sąsiednich miejscowości. 14 maja 1915 roku teren cmentarza był miejscem działań wojennych[2]. Uszkodzona została wówczas poważnie kaplica cmentarna i większość nagrobków. W latach 60. i 70. XX wieku teren cmentarza został znacznie poszerzony. Kolejne poszerzenie miało miejsce w 1995 roku, jednak po wykonaniu ogrodzenia w 2003 roku teren ten został przeznaczony na tzw. strefę ochronną, z możliwością wykorzystywania na parking. Po II wojnie światowej Komunalny Cmentarz Nowy podporządkowany był Zarządowi Zieleni Miejskiej aż do 1975 roku, kiedy to administrację przejęło Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Jarosławiu. Zarząd ten sprawowany jest obecnie przez Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Spółka z o.o.

Zabytki cmentarza edytuj

Najstarsza część cmentarza wpisana została w 1995 roku do rejestru zabytków[3]. Ścisłą ochroną konserwatorską są objęte: brama wjazdowa i przylegający do niej budynek administracyjny, kaplica, aleja główna z rzędami grobowców i nagrobków po obu jej stronach i kwatera wojskowa w całości. Ponadto ochroną objęte są nagrobki o charakterze zabytkowym na terenie całego cmentarza.

Kwatera wojskowa edytuj

Do czasu I wojny światowej pochowano w niej kilkudziesięciu wojskowych różnych narodowości jarosławskiego garnizonu. W 1915 roku urządzono mogiły dla żołnierzy poległych w walkach o Jarosław. W okresie międzywojennym żołnierzy garnizonu grzebano na terenie całego cmentarza, a w kwaterze wojskowej również osoby z wojskiem nie związane. Kwatera zawiera pojedyncze i zbiorowe mogiły żołnierzy Wojska Polskiego i Armii Krajowej poległych w latach 1939 – 1947 oraz innych ofiar II wojny światowej. Są to m.in.: żołnierze polegli we wrześniu 1939 roku, żołnierze Armii Krajowej – Czesława Puzon ps. "Baśka", Zbigniew Kopeć, Roman i Jan Prośba, żołnierze 26 Pułku Piechoty Ludowego Wojska Polskiego polegli w walkach z Ukraińską Powstańczą Armią.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Zbigniew Zięba, Jarosławskie cmentarze., str.509.
  2. ↑ Umiejscowiono w jego sąsiedztwie rosyjski szaniec ziemny.
  3. ↑ Decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu – PSOZ-I-4049/37/95.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nowy_Cmentarz_w_Jarosławiu&oldid=69398235”