Wikipedia

Nowy Glinik

wieś w województwie podkarpackim

Nowy Glinik – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Tarnowiec[5][6].

Nowy Glinik
wieś
Ilustracja
Kościół Matki Bożej Królowej Polski
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

jasielski

Gmina

Tarnowiec

Wysokość

280-350 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

631[2][3]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-204[4]

Tablice rejestracyjne

RJS

SIMC

0361028[5]

Położenie na mapie gminy Tarnowiec
Mapa konturowa gminy Tarnowiec, po lewej znajduje się punkt z opisem „Nowy Glinik”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Nowy Glinik”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Nowy Glinik”
Położenie na mapie powiatu jasielskiego
Mapa konturowa powiatu jasielskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Nowy Glinik”
Ziemia49°41′13″N 21°31′21″E/49,686944 21,522500[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Za centrum wsi można uznawać skrzyżowanie dróg z Jasła z drogą prowadzącą do Zarzecza i Łajsc oraz drogą do Glinika Polskiego. Znajduje się tam dwa sklepy spożywcze oraz sala gdzie odbywają się lokalne festyny, zabawy i zebrania. Wieś modernizuje się głównie przez polepszanie lokalnych dróg. Dzięki bliskości z Jasłem, oraz walorom krajobrazu powstaje tu wiele nowych domów. Pola uprawne ułożone są prostopadle do drogi głównej, łącząc się z gospodarstwami, odpowiadając najczęściej ich szerokościom. Średnio jedno gospodarstwo posiada od 2 do 8 ha ziemi uprawnej. Na terenach gospodarstw i między nimi znajdują się zagajniki, kępy drzew i zakrzaczone rowy.

Części wsi edytuj

Integralne części wsi[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0361034 Biedacz część wsi
0361040 Dębczyna część wsi
0361057 Góra część wsi
0361063 Magiel część wsi
0361070 Podlas część wsi

Historia edytuj

Wieś początkami sięga XII w. Pierwotnie była to wieś królestwa. W 1277 r. Bolesław Wstydliwy zwolnił Glinik z ciężaru prawa książęcego. W 1336 r. wieś została wydzielona z uposażenia królowej Jadwigi przenosząc Glinik z praw polskich na prawa niemieckie, a własność przypadła Gedkowi z Gedczyc (lokacja na prawie niemieckim 1388).

W XV w. Glinik należał do Pieniążków herbu Odrowąż. W 1581 r. Glinik przeszedł w ręce Lubomirskich. Około 1700 r. dwór w Gliniku Nowym był własnością Janockiego, który gospodarował tam aż do rozbiorów. W 1774 r. miejscowość otrzymała nazwę Glinik Niemiecki. Nazwa ta utrzymała się do roku 1918, następnie zmieniono Glinik Górny. Do budowy pierwszej szkoły we wsi przystąpiono w 1930 r, był to budynek drewniany. Szkoła ta przetrwała do 1944 r., kiedy to podczas wojny została prawie doszczętnie zniszczona. Po II wojnie światowej 16 lipca 1948 Gminna Rada Narodowa zmieniła nazwę wsi na Glinik Nowy.

  •  
    Krzyż przydrożny
  •  
    Kościół filialny, elewacja tylna

Etnografia edytuj

Nowy Glinik ma charakter słabo rozwiniętej i chaotycznej widlicy, rozmieszczenie zabudowań jest dość zróżnicowane. Przysiółki wsi, w nawiasach historyczne (zob. Głuchoniemcy) nazwy niw w obrębie wsi: Podlas (Rodenbarg), Biedacz (Hirschhau), Łąki (Langanger), Dębczyna (Eichhau), Sajdaki, Zagórze (Barg), Za Górami (Altbarg). Niektóre z występujących nazwisk: Bringel (Bragiel), Fritz (Fryc), Kochmann, Rossmund (Rozmund), Hensel (Henzel), Riesner (Ryzner), Marks (Marek), Boner (Bonar), Kriegel (Grygiel), Tryger, Pelz (Pelc), Hochl (Hocholek), Figulus (Töpfer), Speck (Szpek), Bällenweider (Bärenwalder), Hohmann (Homa), Happ (Hap), Grohmann (Krochmal), Keller/Köhler (Kielar).[potrzebny przypis]

Toponimika nazwy edytuj

obecnie - Nowy Glinik

Geografia edytuj

Ukształtowanie terenu wsi jest typowe dla okolicy podgórskiej, poprzecinany jest potokami, wzdłuż których poprowadzone są wąskie ścieżki. Wieś położona jest wzdłuż potoku (dawn. Schwarczer Bek[potrzebny przypis]), przepływającego przez przysiółek Podlesie. Najwyższe wzniesienie to Miarkówka (349,9 m n.p.m.) Buczyna (347 m n.p.m.) oraz Magiel (345,3 m n.p.m.). Potok łączy się na terenie Umieszcza z Potokiem Krzywym a ten z Czarnym Potokiem. Do dziś zachowały się dawne nazwy pól np. Biedacz (niem. Hirschhau[potrzebny przypis]), Magiel (niem. Mangelbarg[potrzebny przypis]), Rola (niem. Aue[potrzebny przypis]), Dzikówka (niem. Wildenhau[potrzebny przypis]) czy Chochołówka (niem. Hochlau[potrzebny przypis]). Bliskość lasów, dostęp do wód powierzchniowych i gruntowych, oraz stosunkowo żyzne gleby sprzyjały osadnictwu na terenach Glinika Nowego. Dodatkowo dość łagodne wzniesienia dają widoki na okolice. Teren wsi jest podmokły, gleba gliniasta. Ta własność gleby znalazła odzwierciedlenie w członie nazwy – Glinik. Drugi człon ma charakter dzierżawczy.

Najwyżej położone punkty we wsi (w nawiasach nazwy historyczne[potrzebny przypis], nie używane obecnie):

Przypisy edytuj

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 90018
  2. ↑ Wieś Nowy Glinik w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-03-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2018-03-15].
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 834 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nowy_Glinik&oldid=73605621”