Nuriye Ulviye Mevlan Civelek
Nuriye Ulviye Mevlan Civelek właśc. Nuriye Ulviye Yediç (ur. 1893 we wsi Hacıvelioba, zm. 9 kwietnia 1964 w Kırıkhanie[1]) – turecka dziennikarka, działaczka feministyczna.
| Data i miejsce urodzenia |
1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 kwietnia 1964 |
| Zawód, zajęcie |
feministka, dziennikarka |
| Narodowość |
Życiorys edytuj
Była córką rolnika Mahmuta Yediça, pochodzącego z Północnego Kaukazu i Safiye Hanım[1]. Z powodu kłopotów finansowych rodzina zdecydowała się wysłać córkę w wieku 6 lat do Pałacu Yıldız, gdzie w sułtańskim haremie miała się uczyć zasad dobrego wychowania. Tam też była nazywana Nuriye Ulviye[2]. Zgodnie ze zwyczajem wyszła za mąż w wieku 13 lat za Hulusi Beja, spokrewnionego z rodziną sułtana Abdülhamida II. Wkrótce po zawarciu związku małżeńskiego została wdową. Dzięki majątkowi, odziedziczonemu po zmarłym mężu Nuriye w 1913 założyła czasopismo Kadınlar Dünyası (Świat Kobiet)[2]. Początkowo był to dziennik, ale z czasem przekształcił się w tygodnik, od 1913 był wydawany także w wersji francuskojęzycznej[1]. W składzie redakcji były same kobiety. Na łamach czasopisma występowała jako Nuriye Ulviye i Ulviye Mevlan. Nazwisko Mevlan przyjęła po drugim mężu - Rıfacie Mevlanie, dziennikarzu i polityku.
W maju 1913 z jej inicjatywy powstało Osmańskie Stowarzyszenie Obrony Praw Kobiet (Osmanlı Müdâfaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti), którego celem była promocja edukacji dla kobiet, wspieranie ich na rynku pracy, a także zniesienie ograniczeń dotyczących stroju kobiecego. Mimo że założycielki organizacji były muzułmankami, w jej szeregach znalazły się także kobiety wywodzące się z mniejszości wyznaniowych, a także dziennikarki-cudzoziemki. W 1913, z inicjatywy stowarzyszenia organizowano uniwersyteckie kursy dla kobiet w Stambule[1].
Czasopismem Świat Kobiet Mevlan kierowała do 1921. W 1923 jej mąż został deportowany z Turcji za wspieranie idei kurdyjskiej niepodległości[1]. W 1927 Mevlan rozwiodła się z nim, a cztery lata później wyszła za mąż po raz trzeci - za studenta medycyny Alego Muharrema Civeleka, przyjmując jego nazwisko[2]. Z czasem małżeństwo wyprowadziło się ze Stambułu i przeniosło do Kırıkhanu. Tam też Nuriye Civelek zmarła w 1964 i została pochowana w Antiochii.
Pamięć edytuj
Po śmierci Nuriye Civelek, jej imieniem nazwano bibliotekę publiczną, którą założył jej mąż. Imię tureckiej feministki nosi także jedna z ulic w Kırıkhanie. W 1967 na cmentarzu, gdzie została pochowana umieszczono tablicę pamiątkową, jej poświęconą[2].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e Franciska Haan: Biographical dictionary of women's movements and feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th centuries. Central European University Press: 2008, s. 336-339. ISBN 963-7326-39-1. (ang.).
- ↑ a b c d Hakan Arslanbenzer: Nuriye Ulviye Mevlan Civelek: A royal feminist. dailysabah.com. [dostęp 2018-03-23]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Franciska Haan: Biographical dictionary of women's movements and feminisms in Central, Eastern, and South Eastern Europe: 19th and 20th centuries. Central European University Press: 2008, s. 336-339. ISBN 963-7326-39-1. (ang.).