Ożarów

Ożarów
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	; Ożarów z lotu ptaka
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	opatowski
Gmina	Ożarów
Data założenia	1569
Prawa miejskie	1569–1870, 1988
Burmistrz	Marcin Majcher (od 1990)
Powierzchnia	7,79 km²
Populacja (31.12.2017); • liczba ludności; • gęstość	; 4594; 589,7 os./km²
Strefa numeracyjna	+48 15
Kod pocztowy	27-530
Tablice rejestracyjne	TOP
	Położenie na mapie gminy Ożarów Ożarów
	Położenie na mapie Polski Ożarów
	Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Ożarów
	Położenie na mapie powiatu opatowskiego Ożarów
	50°53′27″N 21°40′04″E/50,890833 21,667778
TERC (TERYT)	2606054
SIMC	0980777
	Urząd miejskiul. Stodolna 1; 27-530 Ożarów
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	BIP

Ożarów – miasto w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim. Siedziba miejsko-wiejskiej gminy Ożarów. Prawa miejskie w latach 1569–1869 i ponownie od 1988. W latach 1975–1998 Ożarów administracyjnie należał do woj. tarnobrzeskiego.

Według danych z 1 stycznia 2018 Ożarów liczył 4594 mieszkańców^[1]. Herbem Ożarowa jest herb szlachecki Rawa, którym pieczętował się m.in. ród hrabiów Ożarowskich.

Główny zakład przemysłowy, Grupa Ożarów SA, zajmuje się produkcją cementu i masy bitumicznej.

Położenie edytuj

Miasto położone jest we wschodniej części województwa świętokrzyskiego, w powiecie opatowskim, około piętnastu kilometrów na zachód od Wisły.

W Ożarowie krzyżuje się droga krajowa 79 (Warszawa – Sandomierz – Bytom) z drogą wojewódzką 755 (Ostrowiec Świętokrzyski – Kosin).

Historia edytuj

Ożarów został założony w 1569 przez Józefa Ożarowskiego na terenach wsi Wyszmontów. Prawa miejskie zostały nadane miastu przez króla Zygmunta Augusta.

Dzięki korzystnemu położeniu na skrzyżowaniu dróg handlowych w Ożarowie rozwijały się handel i rzemiosło. W XVII i XVIII wieku miasto było ważnym ośrodkiem protestanckim. W 1628 roku w Ożarowie odbył się kalwiński synod prowincjonalny.

W roku 1628 wybuchł spór o kościół pomiędzy ożarowskimi katolikami i kalwinami. Pomimo poparcia, jakiego udzielili stronie kalwińskiej ówcześni właściciele miasta, rodzina Ożarowskich, spór zakończył się przejęciem świątyni przez katolików.

W 1767 roku wielki pożar zniszczył centrum miasta, które zostało później odbudowane w innym miejscu. Dawne śródmieście znajdowało się w okolicach obecnej ulicy Kolejowej.

W 1869 roku, podobnie jak wiele innych miast w zaborze rosyjskim, Ożarów utracił prawa miejskie.

W czasie rewolucji 1905 roku Ożarów znalazł się w granicach tzw. Republiki Ostrowieckiej. W grudniu 1907 roku w potyczce z rosyjskimi dragonami zginęło tutaj trzech bojowców PPS^[3].

W 1915 w mieście przebywał Józef Piłsudski. 25 maja 1915 do miasta wkroczyła I Brygada Legionów Polskich. Pod Ożarowem doszło do potyczki z oddziałami rosyjskimi, które zostały zmuszone do opuszczenia miejscowości. Wycofujący się Rosjanie doszczętnie spalili Ożarów. Odbudowa trwała w latach 1916–1920.

Część cmentarza żydowskiego w Ożarowie

Od stycznia do października 1942 roku istniało w Ożarowie getto, w którym przebywali Żydzi z Ożarowa, Radomia, Włocławka, a także grupa Żydów z Wiednia. Liczyło ono przeciętnie 4,5 tys. mieszkańców. Jesienią 1942 roku Żydzi wywiezieni zostali do obozu zagłady w Treblince, gdzie najprawdopodobniej wszyscy zostali zamordowani^[4]^[5]. Ożarów stracił blisko 70% swoich mieszkańców.

W 1972 rozpoczęła się w Ożarowie budowa cementowni. Powstanie dużego zakładu przemysłowego dało miasteczku impuls do szybkiego rozwoju. Pozwoliło to odzyskać prawa miejskie w 1988. Ożarów stał się na powrót miastem, na podstawie uchwały Rady Państwa z 18 grudnia 1987^[6]. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku ożarowska cementownia została kupiona przez irlandzki koncern CRH.

Demografia edytuj

Według danych GUS z 1 stycznia 2013 r., Ożarów miał 4760 mieszkańców, co przy powierzchni 779 hektarów dawało gęstość zaludnienia 611 osób na kilometr kwadratowy^[7].

Piramida wieku mieszkańców Ożarowa w 2014 roku^[1].

Zabytki edytuj

Kościół św. Stanisława

Wnętrze zabytkowej kapliczki przy ul. Mickiewicza

Kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Stanisława Biskupa z przełomu XIX i XX wieku. Zbudowany na miejscu wcześniejszego drewnianego kościoła. Obok drewniana dzwonnica z XVIII wieku.

Do rejestru zabytków nieruchomych wpisany został przykościelny cmentarz z kaplicą grobową Karskich z I połowy XIX w. oraz drewniana dzwonnica (nr rej.: A.550/1-3 z 30.05.1972, z 16.06.1977 i z 13.06.1988)^[8].

Kaplica z początku XIX wieku, znajdująca się przy ulicy Mickiewicza, postawiona w akcie dziękczynienia za ocalenie miasta od zarazy.
Cmentarz żydowski z XVII wieku – zachowało się w nim w całości okołu stu macew, z XIX i początku XX wieku, oraz około dwustu kolejnych uszkodzonych lub szczątkowych; (nr rej.: A.552 z 23.07.1982)^[8].
Cmentarz parafialny (nr rej.: A.551 z 13.06.1988)^[8].

Sport edytuj

Alit Ożarów – klub piłkarski

Wspólnoty wyznaniowe edytuj

Zobacz też edytuj

Synagoga w Ożarowie

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c Ożarów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.
↑ http://www.ozarow.pl/index.php?id=11 Strona internetowa Gminy Ożarów. Historia Miasta Ożarów.
↑ Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich, 1939–1945 : informator encyklopedyczny, red. Czesław Pilichowski.
↑ http://www.kirkuty.xip.pl/ozarow.htm Strona poświęcona cmentarzom żydowskim.
↑ Uchwała Rady Państwa z dnia 18 grudnia 1987 r. w sprawie utworzenia miasta Ożarów w województwie tarnobrzeskim. (M.P. z 1987 r. nr 38, poz. 329).
↑ l, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r. [online] [dostęp 2016-08-29] .
↑ ^a ^b ^c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 39 [dostęp 2015-12-14] .
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-18] .

Linki zewnętrzne edytuj

Strona miasta i gminy Ożarów
Informator Ożarowski
Ożarów (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 793 .

[Populacja2018-1] Ożarów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[2] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2018r.

[3] ttp://www.ozarow.pl/index.php?id=11 Strona internetowa Gminy Ożarów. Historia Miasta Ożarów.

[4] Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich, 1939–1945 : informator encyklopedyczny, red. Czesław Pilichowski.

[5] ttp://www.kirkuty.xip.pl/ozarow.htm Strona poświęcona cmentarzom żydowskim.

[6] Uchwała Rady Państwa z dnia 18 grudnia 1987 r. w sprawie utworzenia miasta Ożarów w województwie tarnobrzeskim. (M.P. z 1987 r. nr 38, poz. 329).

[7] , Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r. [online] [dostęp 2016-08-29] .

[zabytek-8] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 39 [dostęp 2015-12-14] .

[9] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-18] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]