Ożary
Ożary – (niem. Hemmersdorf[5]) wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie ząbkowickim, w gminie Kamieniec Ząbkowicki.
| wieś | |
 Kościół św. Katarzyny w Ożarach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
260-295[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) |
589[3] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
57-230[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DZA |
| SIMC |
0852660 |
Położenie na mapie gminy Kamieniec Ząbkowicki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego  | |
 50°29′21″N 16°49′19″E/50,489167 16,821944[1] | |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| nie nadano | Rogów | kolonia |
Ożary to duża wieś o długości około 2,5 km, położona u podnóża Gór Bardzkich, na granicy Obniżenia Laskówki i Przedgórza Paczkowskiego, wzdłuż Ożarskiego Potoku, na wysokości około 260–295 m n.p.m.[2]
W latach 1954-1961 wieś była siedzibą władz gromady Ożary, po jej zniesieniu w gromadzie Mąkolno.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Toponimia edytuj
W dokumencie z 1260 r. wieś występuje pod nazwą Villa Helmrici[7]. Nazwa wsi Hemmersdorf jest dzierżawcza od założyciela wsi imienia Helmerich (Helwig)[8].
Historia edytuj
Osada założona została około 1230 roku z inicjatywy zakonników z klasztoru w Kamieńcu Ząbkowickim[2]. W 1840 roku było to duża i bogata wieś licząca 156 budynków, w tym: kościół, szkołę, duży folwark, dwa młyny wodne i gorzelnię[2].
Demografia edytuj
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyły 589 mieszkańców[3]. Są czwartą co do wielkości miejscowością gminy Kamieniec Ząbkowicki.
Opis edytuj
Wieś liczy około 140 domów, z czego znaczna część to gospodarstwa rolne. Ze względu na zróżnicowane położenie: przedgórze i góry, występują tutaj gleby klasy od II do V.
Zabytki edytuj
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[9]:
- kościół parafialny pod wezwaniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej, zabytkowy, wzniesiony na przełomie XIV i XV wieku, przebudowany w XVII wieku, został rozbudowany w latach 1853–1854. Do parafii św. Katarzyny z siedzibą w Ożarach, należą Laski, niegdyś należały Pilce i Suszka, lecz po powodzi tysiąclecia Pilce wysiedlono, a ze względu na zły dojazd do Suszki z Ożar, zdemontowano most łączący Ożary-Pilce-Suszka, Suszkę przyłączono do parafii Kamieniec Ząbkowicki
Inne zabytki:
- kompleks budynków szkolnych, wybudowany w 1937 roku, funkcjonuje obecnie jako mieszkania prywatne, a także – dzięki wyposażeniu noclegowemu – jako baza noclegowa
Inne obiekty:
- w nowym budynku szkolnym znajdował się zakład pracy, a w 2015 roku został on zaadaptowany na remizę strażacką tutejszej OSP[10]. Niż demograficzny z początku lat 90. XX wieku spowodował, że ze względu na małą liczbę uczniów szkołę tę zlikwidowano.
Sport i OSP edytuj
W Ożarach gra zespół piłkarski Inter Ożary, założony w 2000 roku. Mecze rozgrywane są na boisku sportowym w Ożarach (pojemność: 500 miejsc, w tym 50 siedzących; wymiary: 100 × 50 m). Począwszy od sezonu 2011/2013, drużyna Interu występuje w klasie A (grupa: Wałbrzych III, Dolnośląski Związek Piłki Nożnej). Największym osiągnięciem drużyny w tych rozgrywkach jest osiągnięcie 8. lokaty (sezon 2012/2013: 30 meczów, 37 pkt, bilans: 11-4-15)[11]
W Ożarach działa OSP, która w 2006 roku obchodziła 60-lecie swego istnienia.
Osoby związane z miejscowością edytuj
- Genowefa Wiśniowska (ur. 1949) – polityk, wicemarszałek sejmu (V 2006 – XI 2007) V kadencji,
- Wiesław Kilian (1952–2019) – polityk, poseł V i VI kadencji, senator VIII i IX kadencji,
- Elżbieta Wiśniowska (ur. 1975) – polityk, posłanka sejmu (X 2005 – XI 2007) V kadencji.
- Marek Połochajło (1957–2017) – duchowny rzymskokatolicki, proboszcz parafii św. Katarzyny w latach 1993–2002
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 96082
- ↑ a b c d Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 12: Góry Bardzkie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 1993, s. 177–181. ISBN 83-85773-04-5.
- ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 915 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Hemmersdorf Kr. Frankenstein [online], www.meyersgaz.org [dostęp 2023-11-04].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
- ↑ Tadeusz Mikoś, Eugeniusz Salwach, Janusz Chmura, Jerzy Tichanowicz: Złoty Stok Najstarszy ośrodek górniczo-hutniczy w Polsce. Kraków: Wyd. AGH, 2009, s. 49–50. ISBN 978-83-7464-191-3. (pol.).
- ↑ Heinrich (1812-1897) Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit. - Zweite vermehrte und verbesserte Auflage, „410 II”, 1888 [dostęp 2023-11-04].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 241. [dostęp 2012-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Otwarcie remizy w Ożarach [online], dza.doba.pl [dostęp 2016-04-23].
- ↑ portal 90minut.pl.