Wikipedia

O.J. Simpson

zawodnik futbolu amerykańskiego, aktor

O.J. Simpson, właśc. Orenthal James Simpson (ur. 9 lipca 1947 w San Francisco, zm. 10 kwietnia 2024 w Las Vegas[1]) – amerykański futbolista, aktor filmowy i przestępca.

O.J. Simpson
Ilustracja
O.J. Simpson (1990)
Pełne imię i nazwisko

Orenthal James Simpson

Data i miejsce urodzenia

9 lipca 1947
San Francisco

Data i miejsce śmierci

10 kwietnia 2024
Las Vegas

Wzrost

185 cm

Pozycja

running back

Kariera juniorska
Lata Klub
Galileo High School
University of Southern California
Draft

1969(inne języki), numer: 1
Buffalo Bills

Kariera seniorska
Lata Klub Wyst. Gole
1969–1977 Buffalo Bills
1978–1979 San Francisco 49ers
podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się w 1947 roku w San Francisco, jako syn dyrektorki szpitala Eunice (z domu Durden) i Jimmy’ego Lee Simpsona, kucharza i pracownika banku[2]. Rodzice O.J. Simpsona rozwiedli się w 1952 roku[3]. Ojciec Simpsona, który był znanym w okolicach San Francisco drag queen, zmarł na AIDS w 1985 roku[4][5].

Od 1967 roku grał w futbol amerykański w drużynie University of Southern California na pozycji running backa; dzięki dobrym występom otrzymał w 1968 roku Heisman Trophy[6]. W zawodowej karierze grał w dwóch klubach NFL: Buffalo Bills i San Francisco 49ers. Nieprzerwanie, aż do końca kariery sportowej w 1978 roku, bił rekordy. Czterokrotnie zostawał liderem w klasyfikacji zdobytych jardów (1972, 1973, 1975, 1976), a dwukrotnie w liczbie zdobytych przyłożeń (1973, 1975). Gdy kończył karierę sportową, był drugim zawodnikiem wszechczasów w klasyfikacji zdobytych jardów[7]. W latach 1972–1976 grał pięciokrotnie w Pro Bowl i pięciokrotnie w All-Pro. W 1973 roku został wybrany MVP ligi NFL[8], a w innych głosowaniach znalazł się w zespole 10-lecia i 75-lecia NFL[9]. Jego osiągnięcia na boisku zapewniły mu stałe miejsce w College Football Hall of Fame[10] i Pro Football Hall of Fame[11].

Simpson uprawiał także lekkoatletykę. 17 czerwca 1967 roku biegł w sztafecie 4 × 110 jardów (jako zawodnik University of South California), która wynikiem 38,6 s ustanowiła rekord świata w biegu 4 × 100 m (440 jardów to nieco ponad 400 m)[12][13].

Z czasem karierę sportową zamienił na medialną, został komentatorem sportowym i aktorem[2]. Jako aktor znany jest z roli policjanta Nordberga, którą zagrał w serii filmów komediowych pt. Naga broń[2].

Simpsonowi poświęcony jest pierwszy sezon serialu American Crime Story, w rolę sportowca wcielił się Cuba Gooding Jr.[14]

Procesy karne i cywilne edytuj

Procesy dotyczące morderstwa Nicole Brown i Rona Goldmana edytuj

W nocy 13 czerwca 1994 roku była żona Simpsona, Nicole Brown i jej przyjaciel Ron Goldman(inne języki) zostali znalezieni martwi z ranami kłutymi w jej domu w Brentwood w Los Angeles[15][16]. Badający miejsce zbrodni funkcjonariusze policji niemal natychmiast wskazali O.J. Simpsona jako podejrzanego o pozbawienie życia Brown i Goldmana[15]. W następnych dniach prawnik Simpsona Robert Kardashian skontaktował się z policją i poinformował ją, że jego klient stawi się w jednostce policji 17 czerwca o godzinie 11:00[15][16]. Jako, że Simpson o wyznaczonej porze się nie pojawił policja tego samego dnia rozpoczęła jego poszukiwania i w końcu około 18:30 zlokalizowała Simpsona jadącego jako pasażer białym Fordem Bronco prowadzonym przez jego przyjaciela Ala Cowlingsa(inne języki)[16][15][17]. Funkcjonariusze kazali kierowcy się zatrzymać, jednak gdy zobaczyli, że Simpson ma broń palną, którą, według późniejszych relacji, miał przykładać sobie do głowy i grozić popełnieniem samobójstwa, wycofali się i postanowili podążać za samochodem Cowlingsa[15][18]. Wówczas rozpoczął się masowy pościg policyjny o niskiej prędkości za Simpsonem i Cowlingsem około 96-kilometrową trasą autostradami w Los Angeles[16][19][17]. Całe wydarzenie było transmitowane na żywo przez stacje telewizyjne dzięki latającym nad miejscem pościgu śmigłowcom z ekipami telewizyjnymi i było oglądane przez około 95 milionów ludzi w Stanach Zjednoczonych[16][17]. O 19:57 Simpson i Cowlings dotarli pod dom Simpsona w Brentwood, gdzie obaj, po trwających około godziny negocjacjach, poddali się policji i zostali aresztowani[18][19].

Proces karny(inne języki) oskarżonego o dwa morderstwa pierwszego stopnia O.J. Simpsona trwał od 24 stycznia do 3 października 1995 roku i zakończył się wydaniem przez ławę przysięgłych wyroku uniewinniającego[16][20]. Na czele grupy obrońców, którym udało się doprowadzić do uniewinnienia Simpsona stał początkowo Robert Shapiro, a następnie Johnnie Cochran(inne języki)[21]. Oprócz wyżej wymienionych, w skład wysoko wyspecjalizowanego zespołu adwokatów wchodzili także: F. Lee Bailey(inne języki), Alan Dershowitz(inne języki), Robert Kardashian, Shawn Holley(inne języki), Carl E. Douglas(inne języki), Gerald Uelmen(inne języki) oraz dwóch profesjonalnych obrońców specjalizujących się w dowodach związanych z badaniami DNA: Barry Scheck(inne języki) i Peter Neufeld(inne języki)[22]. Jednym z najsłynniejszych dni procesu był 15 czerwca, kiedy to prokurator Christopher Darden(inne języki) kazał Simpsonowi przymierzyć znalezione na miejscu zbrodni, zakrwawione skórzane rękawiczki, co do których twierdził, że mogły należeć do futbolisty, na potwierdzenie czego przedstawił wcześniej fotograficzne dowody na posiadanie przez sportowca podobnych, jeśli nie takich samych rękawiczek jak te z miejsca zbrodni[15][20]. Po założeniu rękawiczek Simpson stwierdził, że są „za ciasne”[15][20]. Później, podczas przemówień końcowych, obrońca Johnnie Cochran w swoim wystąpieniu przed ławą przysięgłych podkreślał znaczenie niepasowania rękawiczek na dłonie swojego klienta wielokrotnie powtarzając: „Jeśli one nie pasują, to musicie uniewinnić”[15][20]. Podobnie jak wcześniej pościg, również proces karny O.J. Simpsona był śledzony przez masę ludzi dzięki relacjom medialnym, a wieczorne serwisy informacyjne sprawiły, że był to najczęściej omawiany temat w 1995 roku[15].

W 1996 roku Fred Goldman i Sharon Rufo, rodzice Rona Goldmana i Louis Brown, ojciec Nicole Brown, złożyli pozew cywilny przeciwko O.J. Simpsonowi o roszczenie z tytułu zawinionej śmierci(inne języki) w związku z morderstwem z 1994 roku[23]. W 1997 roku sąd zasądził od Simpsona odszkodowanie w wysokości 33,5 miliona dolarów dla rodzin zmarłych, przyjmując, że Simpson pozbawił ich życia[24]. Wkrótce Simpson ogłosił upadłość i przeniósł się na Florydę, aby chronić swoją emeryturę przed zajęciem. Jego pozostałe aktywa zostały zajęte i zlicytowane na aukcji, a większość z nich zakupili krytycy wyroku procesu karnego Simpsona, żeby pomóc powodom odzyskać koszty postępowania sądowego. Heisman Trophy Simpsona zostało sprzedane nieujawnionemu nabywcy za 255 500 dolarów, a cały dochód ze sprzedaży przekazano rodzinie Goldmanów, która twierdziła, że otrzymała tylko jeden procent pieniędzy, które Simpson był winien w związku z pozwem o zawinioną śmierć[25][26].

Pozostałe edytuj

W wieku 15 lat O.J. Simpson był na krótko aresztowany i postawiony przed sądem za kradzieże organizowane wraz ze swoim gangiem „Wojowników Perskich”[27].

15 września 2007 roku został aresztowany w Las Vegas w związku z włamaniem do pokoju hotelowego. Sportowiec twierdził, że chciał tylko odebrać swoją własność – pamiątki po sławnych sportowcach, również dotyczące jego samego[28]. 4 października 2008 roku został uznany za winnego wszystkich 12 zarzutów związanych z napadem z bronią w ręku w Las Vegas oraz porwaniem[29]. 5 grudnia 2008 roku został skazany za zbrojny napad i porwanie. Został skazany na 33 lata więzienia z możliwością warunkowego zwolnienia po odbyciu co najmniej 9 lat orzeczonej kary[30][31]. 20 lipca 2017 roku komisja do spraw zwolnień warunkowych stanu Nevada poinformowała o warunkowym zwolnieniu Simpsona, które zaplanowano na 1 października 2017 roku[32].

Życie prywatne edytuj

Pierwszy raz O.J. Simpson ożenił się 24 czerwca 1967 roku ze swoją dziewczyną z liceum, Marguerite L. Whitley. Mieli trójkę dzieci: Arnelle’a L. Simpson (ur. 1968), Jasona (ur. 1970) oraz Aaren Lashone Simpson (1977–1979). W 1979 roku para rozwiodła się. Kilka miesięcy później, w sierpniu tamtego roku, Aaren utopiła się w rodzinnym basenie[33].

Podczas wizyty w klubie w 1977 roku poznał pracującą tam kelnerkę, Nicole Brown. Para pobrała się w 1985 roku. Doczekali się dwójki dzieci: córki Sydney (ur. 1985) i syna Justina (ur. 1988). Podczas śledztwa dotyczącego morderstwa Nicole Brown i Rona Goldmana(inne języki) wyszło na jaw, że O.J. Simpson wielokrotnie bił swoją żonę. Do domu pary Nicole ośmiokrotnie wzywała policję[34], jednak nigdy nie zdecydowała się na złożenie oskarżenia przeciwko mężowi. W 1989 roku Nicole zdecydowała się na separację, a rozwód nastąpił w 1992 roku[27]. Później para próbowała ponownie scalać swoją rodzinę. Pomimo kolejnej interwencji policji w październiku 1993 roku, para spędzała razem Boże Narodzenie. W maju 1994 roku, na kilka tygodni przed śmiercią, Nicole miała ostatecznie nie zaakceptować wymagań, stylu życia, romansów i temperamentu byłego męża i zrezygnować z dalszych starań o naprawienie relacji[35].

Przypisy edytuj

  1. ↑ A.B.C. News, OJ Simpson, former football star acquitted of murder, dies at 76 [online], ABC News [dostęp 2024-04-11] (ang.).
  2. ↑ a b c O.J. Simpson Biography (1947–). filmreference.com. [dostęp 2017-06-22]. (ang.).
  3. ↑ Inside Conditions... Only a mother could love. newpittsburghcourieronline.com. [dostęp 2017-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-31)]. (ang.).
  4. ↑ Orenthal James (OJ) Simpson. gaylife.about.com. [dostęp 2017-06-22]. (ang.).
  5. ↑ Jeffrey Toobin: The Run of His Life: The People V. O.J. Simpson. Random House, 2015, s. 45. ISBN 978-0-8129-8854-3. [dostęp 2017-11-12]. Cytat: His father (...) came out as a homosexual, and he died of AIDS in 1985. (ang.).
  6. ↑ O.J. Simpson, the 1968 Heisman Trophy winner from Southern.... upi.com, 6 grudnia 1983. (ang.).
  7. ↑ NFL Rushing Yards Career Leaders. pro-football-reference.com. [dostęp 2017-06-22]. (ang.).
  8. ↑ O.J. Simpson. pro-football-reference.com. [dostęp 2017-06-22]. (ang.).
  9. ↑ The Very Best of The NFL. newspapers.com. [dostęp 2017-06-22]. (ang.).
  10. ↑ Hall of Fame – Inductee Detail O.J. „The Juice” Simpson. [dostęp 2017-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-19)]. (ang.).
  11. ↑ RUNNING BACK “JUICE” O.J. SIMPSON. profootballhof.com. [dostęp 2017-06-22]. (ang.).
  12. ↑ 4 × 100 Metres Relay. iaaf.org. s. 562. [dostęp 2017-06-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-29)]. (ang.).
  13. ↑ Bob Payne. Trojans blast relay mark en route to championship. „Spokesman-Review”, s. 16, 18 czerwca 1967. (ang.). 
  14. ↑ American Crime Story w bazie IMDb (ang.)
  15. ↑ a b c d e f g h i 10 Classic Images That Explain the O.J. Simpson Trial. abcnews.go.com, 2014-06-12. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
  16. ↑ a b c d e f Itzel Luna: 28 years ago today: The O.J. Simpson police chase that captivated L.A. and the nation. [w:] California [on-line]. latimes.com, 2022-06-17. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
  17. ↑ a b c Biography.com Editors, Rachel Chang: O.J. Simpson’s Freeway Chase: What Happened to the White Ford Bronco. [w:] Notorious Figures [on-line]. biography.com. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
  18. ↑ a b Richard Winton: O.J. Simpson, the white Bronco and a freeway chase that changed L.A. forever. [w:] California [on-line]. latimes.com, 2024-04-11. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
  19. ↑ a b Joe Hutchinson: Al Cowlings - OJ Simpson's best friend who infamously drove a white Bronco as the accused killer held a gun to his own head during iconic police chase - breaks cover after NFL star's death (and STILL remains loyal to the Ford brand). [w:] News [on-line]. dailymail.co.uk, 2024-04-12. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
  20. ↑ a b c d Biography.com Editors, Eudie Pak: O.J. Simpson’s Trial for Murder: A Timeline of the “Trial of the Century”. [w:] Notorious Figures [on-line]. biography.com. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
  21. ↑ Willian Avila: Timeline: OJ Simpson Murder, Civil Trials. nbclosangeles.com, 11 czerwca 2014. (ang.).
  22. ↑ Sal Bono: O.J. Simpson's Trial: Where Are They Now?. insideedition.com, 19 lutego 2016. (ang.).
  23. ↑ Henry Weinstein: Resumption of Simpson’s Deposition Asked in Civil Lawsuit. [w:] California [on-line]. latimes.com, 1996-01-30. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
  24. ↑ Megan Walsh: What Happened In The O.J. Simpson Civil Trial? He Had To Pay Millions. romper.com, 5 kwietnia 2016. (ang.).
  25. ↑ Court: Simpson Still Liable For $33.5M Judgment. [w:] News [on-line]. web.archive.org, 2008-02-21. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
  26. ↑ Elizabeth Gleick: O.J. FEELS THE HEAT. [w:] U.S. [on-line]. web.archive.org, 1996-12-02. [dostęp 2024-04-22]. (ang.).
  27. ↑ a b A timeline of O.J. Simpson's life. cnn.com. (ang.).
  28. ↑ O.J. SImpson's Las Vegas Arrest Report, and Allegations Against 3 Alleged Co-Conspirators. findlaw.com, 16 września 2007. (ang.).
  29. ↑ Simpson guilty of robbery, kidnap charges. nbcnews.com, 4 października 2008. (ang.).
  30. ↑ O.J. Simpson sentenced to long prison term. nbcnews.com, 5 grudnia 2008. (ang.).
  31. ↑ Steve Friess: After Apologies, Simpson Is Sentenced to at Least 9 Years for Armed Robbery. nytimes.com, 5 grudnia 2008. (ang.).
  32. ↑ OJ Simpson wins parole after he tells hearing in Nevada: 'I've basically lived a conflict-free life'. telegraph.co.uk, 21 lipca 2017. [dostęp 2017-07-23]. (ang.).
  33. ↑ Simpson's Youngest Daughter Dies After 8 Days In Coma. Associated Press, 2010-06-19. [dostęp 2015-12-19]. (ang.).
  34. ↑ O.J. Simpson. kryminalistyka.fr. [dostęp 2017-06-22]. (pol.).
  35. ↑ Primetime Live | OJ Simpson & Nicole Brown Simpson | 15 September 1994. [dostęp 2024-04-15].

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=O.J._Simpson&oldid=73577767”