Budowle sakralne w Toruniu

kościoły i kaplice różnych wyznań w Toruniu
(Przekierowano z Obiekty sakralne w Toruniu)

Obiekty sakralne w Toruniu – kościoły i kaplice różnych wyznań w Toruniu.

Obiekty sakralne w Toruniu
kościoły parafialne, nieparafialne
Ilustracja
Bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Wyznanie

rzymskokatolickie, protestanckie, starokatolickie, prawosławne, greckokatolickie i inne

Kościół
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Obiekty sakralne w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Obiekty sakralne w Toruniu”
Ziemia53°01′20″N 18°36′40″E/53,022222 18,611111

Charakterystyka edytuj

W Toruniu znajduje się 25 kościołów rzymskokatolickich, z czego 4 pochodzą z czasów średniowiecznych (kolejnych 6 średniowiecznych kościołów już nie istnieje), 1 pochodzi z XVII wieku, 1 – z XVIII wieku, 2 – z XIX wieku, pozostałych 17 zostało zbudowanych (bądź budowa została rozpoczęta) w XX wieku. 21 z nich to kościoły parafialne.

Prócz kościołów rzymskokatolickich w Toruniu istnieje ponad 10 parafii i zborów innych wyznań, w tym 7 – protestanckich. Najstarszymi z nich są Kaplica ewangelicko-augsburska z 1846 roku oraz Kościół św. Szczepana z 1907 roku należące do miejscowej parafii ewangelicko-augsburskiej. Większość toruńskich kościołów protestanckich należy do Toruńskiego Przymierza Protestanckiego. W mieście działa również 9 zborów Świadków Jehowy posiadających dwie Sale Królestwa[1].

Statystyka edytuj

Kościoły w Toruniu na przestrzeni dziejów[2]:


W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony. Więcej informacji

Kościoły rzymskokatolickie edytuj

Poniższa lista zawiera wykaz obecnie istniejących kościołów rzymskokatolickich znajdujących się na terenie Torunia.

Państwo Krzyżackie (1228-1454) edytuj

Nr Nazwa Data powstania kościoła (parafii) Tytuł, funkcja Zakon Adres Dzielnica Zdjęcie Zabytek
1. Bazylika katedralna św. św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty XIII w. parafialny, bazylika mniejsza od 1935, katedra od 1992 W latach 1530-1583 służył protestantom, a przez następne 13 lat użytkowany był wspólnie przez katolików i protestantów. W 1596 kościół przejmują jezuici i w ich posiadaniu świątynia jest do 1772, kiedy to gospodarzem świątyni stają się księża diecezjalni. ul. Żeglarska 16 Zespół Staromiejski  
 
2. Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny XIII w. parafialny, sanktuarium Pierwotnie franciszkański, w latach 1557-1724 w rękach protestantów, w latach 1724-1821 bernardynów, od 1830 parafialny. ul. Panny Marii 2 Zespół Staromiejski  
 
3. Kościół św. Jakuba Apostoła ok. 1309 parafialny, sanktuarium Od 1345 pod patronatem cysterek, następnie benedyktynek, w latach 1557-1667 służył protestantom, po czym ponownie należał do benedyktynek, od 1832 roku parafialny. Rynek Nowomiejski 6 Zespół Staromiejski  
 
4. Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego 1321 parafialny - ul. Turystyczna 43 Kaszczorek  
 

Królestwo Polskie (1454-1793) edytuj

Nr Nazwa Data powstania kościoła (parafii) Tytuł, funkcja Zakon Adres Dzielnica Zdjęcie Zabytek
1. Kościół św. św. Apostołów Piotra i Pawła 1644, parafia 1813 parafialny, sanktuarium franciszkanie ul. Poznańska 49 Podgórz  
 
2. Kościół św. Ducha 1756 od 1945 akademicki, pierwotnie luterański od 1945 jezuici Rynek Staromiejski Zespół Staromiejski  
 

Królestwo Prus (1815-1920) edytuj

Nr Nazwa Data powstania kościoła (parafii) Tytuł, funkcja Zakon Adres Dzielnica Zdjęcie Zabytek
1. Kaplica św. Barbary kaplica 1299, 1475, 1840 filialna - ul. Przysiecka Barbarka  
 
2. Kościół św. Katarzyny 1897 garnizonowy, pierwotnie ewangelicki - pl. św. Katarzyny Stare Miasto  
 
3. Kościół Matki Boskiej Zwycięskiej 1907, parafia 1971 parafialny, pierwotnie ewangelicki - ul. Podgórna 76 Mokre  
 
4. Kościół Opatrzności Bożej 1909, parafia 1946 parafialny, pierwotnie ewangelicki - ul. Okólna 178 Rudak  
 

II Rzeczpospolita (1920-1939) edytuj

Nr Nazwa Data powstania kościoła (parafii) Tytuł, funkcja Zakon Adres Dzielnica Zdjęcie Zabytek
1. Kościół Chrystusa Króla 1929 (1926) parafialny - ul. Bażyńskich 19 Mokre  
 

Okres PRL (1945-1989) edytuj

Nr Nazwa Data powstania kościoła (parafii) Tytuł, funkcja Zakon Adres Dzielnica Zdjęcie Zabytek
1. Kościół św. Józefa 1950 parafialny, sanktuarium redemptoryści ul. św. Józefa 23/35 Bielany  
 
2. Kościół św. Michała Archanioła i bł. ks. Bronisława Markiewicza 1976 parafialny michalici ul. Rybaki 59 Rybaki  
3. Kościół św. Maksymiliana Marii Kolbego 1980 parafialny - ul. kard. Stefana Wyszyńskiego 7/9 Na Skarpie  
4. Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny 1982 parafialny - ul. Powstańców Śląskich 7 Stawki  
 
5. Kościół Matki Bożej Królowej Polski 1982 parafialny - ul. Rydygiera 21 Rubinkowo I  
6. Kościół Matki Bożej Łaskawej 1984 parafialny - ul. Włocławska 256 Czerniewice  
7. Kościół Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa 1987 parafialny - ul. Niesiołowskiego 21 Rubinkowo II  
8. Kościół św. Antoniego 1937/1988 parafialny - ul. św. Antoniego 4 Wrzosy  

Po 1989 roku edytuj

Nr Nazwa Data powstania kościoła (parafii) Tytuł, funkcja Zakon Adres Dzielnica Zdjęcie
1. Kościół Miłosierdzia Bożego i św. siostry Faustyny 1990 parafialny, sanktuarium - ul. św. Siostry Faustyny 7 Koniuchy  
2. Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy 1995 parafialny - ul. Szczecińska 38 Bielawy  
3. Kościół Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej 1996 parafialny paulini ul. Konstytucji 3 Maja 3c Na Skarpie  
4. Kościół bł. Marii Karłowskiej 1999 parafialny - ul. Konstytucji 3 Maja 52-60 Na Skarpie  
5. Kościół bł. ks. Stefana Wincentego Frelichowskiego 1999 parafialny - ul. Szubińska 4 Glinki  
6. Kościół Maryi Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II 2016 nieparafialny, sanktuarium redemptoryści ul. Droga Starotoruńska Starotoruńskie  
7. Kościół św. Andrzeja Apostoła 2016 parafialny - ul. Grasera 5 Wrzosy  

Kościoły protestanckie i starokatolickie edytuj

Nr Nazwa Data powstania kościoła (parafii) Tytuł, funkcja Wyznanie Adres Dzielnica Zdjęcie Zabytek
1. Kościół św. Szczepana 1904 - ewangelicko-augsburski (parafia zał. 1921), pierwotnie ewangelicko-reformowany (kalwiński) ul. Wały gen. Sikorskiego Zespół Staromiejski  
 
2. Kaplica ewangelicko-augsburska 1846 ewangelicko-augsburski (parafia j.w.), pierwotnie ewangelicko-luterańska (staroluterańska) ul. Strumykowa 8 Zespół Staromiejski  
 
3. Zbór Ewangelicznych Chrześcijan 1979 - ewangelicznych chrześcijan, TPP ul. Myśliwska 2 Wrzosy  
4. Zbór Baptystów 1901 (1998) - baptystów, TPP ul. Poznańska 34 Podgórz  
5. Zbór Kościoła Zielonoświątkowego 1996 - zielonoświątkowcy, TPP (status obserwatora) ul. Marii Skłodowskiej-Curie 65 Rubinkowo
6. Zbór Adwentystów Dnia Siódmego b.d. - adwentystów dnia siódmego ul. Idzikowskiego 1d[3] Stawki  
7. Zbór "Chrystus dla Wszystkich" b.d. - "Chrystus dla Wszystkich", TPP ul. Marii Panny 13/4 Zespół Staromiejski  
8. Kościół Boży w Toruniu b.d. - Chrześcijanie ul. Królowej Jadwigi 16 I p. (róg Małe Garbary) Zespół Staromiejski
9. Zbór braterski b.d. - braterski, TPP www.swch.pl
10. Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny 1924 parafialny polskokatolicki ul. Gałczyńskiego 30/36 Chełmińskie Przedmieście  
 
11. Zbór Kościoła Zielonoświątkowego

Kościół dla Torunia "Freedom"

2019 - Kościół Zielonoświątkowy ul. Kopernika 20 Zespół Staromiejski

Kościoły prawosławne i greckokatolickie edytuj

Nr Nazwa Data powstania kościoła (parafii) Tytuł, funkcja Wyznanie Adres Dzielnica Zdjęcie Zabytek
1. Cerkiew św. Mikołaja 2 poł. XIX w., parafia lata 20. XX w. parafialny prawosławny ul. Podgórna 69 Mokre  
 
2. Parafia greckokatolicka/Duszpasterstwo greckokatolickie w Toruniu parafialny greckokatolicki ul. kard. Stefana Wyszyńskiego 7/9 - Kościół pw. św. Maksymiliana Kolbe Na Skarpie

Kościoły nieistniejące edytuj

Lista obejmuje kościoły nieistniejące.

Nr Nazwa Lata istnienia Tytuł, funkcja Zakon Dzielnica Zdjęcie
1. Kościół św. Anny 1598-1813 kościół parafialny Podgórza - Podgórz  
2. Kościół św. Ducha 1242-1656 - benedyktynki Stare Miasto  
3. Kościół św. Jerzego 1340-1811 - - Chełmińskie Przedmieście  
4. Kaplica św. Katarzyny 1360-1844 - - Stare Miasto, Przedmieście św. Katarzyny  
5. Kościół św. Krzyża 1327-1414 - - Stare Miasto  
6. Kościół św. Mikołaja 1264-1834 - dominikanie Zespół Staromiejski  
7. Kościół św. Wawrzyńca XIII wiek-1824 - - Stare Miasto  
8. Kościół ewangelicki 1897 - 1939 kościół parafialny - Podgórz
9. Kaplica św. Józefa 1927 - 1961? kościół parafialny redemptoryści Bielany
10. Kaplica św. Antoniego 1938 - poł. lat 90. XX w. kościół parafialny - Wrzosy
11. Kaplica lefebrystów - - Chełmińskie Przedmieście  

Świadkowie Jehowy edytuj

Obiekt Zbory Adres
Sala Królestwa Toruń–Bydgoskie, Toruń–Chełmińskie, Toruń–Podgórz ul. Mjr. Ludwika Idzikowskiego 1[1]
Sala Królestwa Toruń-Bielawy, Toruń–Chrobrego, Toruń–Na Skarpie, Toruń–Rosyjski, Toruń–Rubinkowo, Toruń–Ukraiński ul. Sobieskiego 27B[1]

Kapliczki przydrożne edytuj

Kapliczka Dzielnica Miejsce Rok osłonięcia Autor Zdjęcie Zabytek
św. Jana Nepomucena Centrum Park Etnograficzny 1880 (od 1990 w Toruniu)  
Matki Bożej Kaszczorek Cmentarz Podwyższenia Krzyża Świętego koniec XIX w.  
 
Matki Bożej Różańcowej Rudak ul. Rudacka 1922  
 
Serca Jezusa Stawki U zbiegu ulic: Włocławskiej i Łódzkiej 1930  
św. Jana Nepomucena na Mokrem Mokre Park przed kościołem Chrystusa Króla po 1931[potrzebny przypis]  
Matki Bożej Niepokalanej Rubinkowo Cmentarz Matki Bożej Królowej Polski pod koniec lat 40. lub na początku lat 50. XX w.  
 

Kapliczki nieistniejące edytuj

Kapliczka Dzielnica Miejsce Rok osłonięcia Autor Rozebrana/Zburzona
Kapliczka św. Jana Nepomucena Mokre u zbiegu ulic: Kościuszki, Olbrachta i Rubinkowskiego 1857 nieznany przełom lat 70. i 80. XX w.
Kapliczka Bożej Męki Mokre przy ul. Grudziądzkiej XVIII w. nieznany pod koniec lat 70. XX w.

Przypisy edytuj

  1. a b c Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2023-08-10].
  2. Toruń, Atrakcje Torunia, Przewodnik po Toruniu, Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem, Przewodnicy miejscy Toruń przewodnik miejski Informacja turystyczna, Zabytki Torunia i kujawsko-pomorskiego, Muzea, Historia, Pierniki toruńskie, Twierdza Toruń, www.turystyka.torun.pl [dostęp 2019-01-07] (pol.).
  3. Zbór adwentystów w Toruniu. adwentysci.org. [dostęp 2016-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-04)]. (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj