Obszar Warowny „Wilno”
Obszar Warowny „Wilno” – obszar warowny Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej.
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie |
1939 |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
14 marca 1928 roku weszło w życie rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 stycznia 1928 roku w sprawie uznania miasta Wilna i okolicy za obszar warowny[1]. Zgodnie z rozporządzeniem za obszar warowny zostało uznane miasto Wilno wraz z okolicą według następujących granic: rzeka Wilija od granicy państwowej do przecięcia z granicą gminy Rzesza; północno-zachodnia i północna granica gminy Rzesza do rzeki Wiliji; rzeka Wilija do traktu Podbrodzie-Wilno; trakt Podbrodzie-Wilno do potoku Trynkut; potok Trynkut do toru kolejowego Wilno-Turmonty; linia kolejowa Turmonty-Wilno do przecięcia z drogą Wilno-Tawrya; droga Wilno-Tawrya do m. Tawrya (włącznie); dalej rzeka Wilejka do ujścia rzeki Kienka; rzeka Kienka do granicy gminy Rudomino; następnie południowe granice gmin Rudomino i Troki do granicy państwowej i granicą państwową do rzeki Wilija.
Organizacja pokojowa OWar. „Wilno” edytuj
- Dowództwo Obszaru Warownego „Wilno”
- 33 Wileński Dywizjon Artylerii Lekkiej
- 2 Bateria Pomiarów Artylerii
- Kompania Łączności Obszaru Warownego „Wilno”
- Szefostwo Fortyfikacji Obszaru Warownego „Wilno”
- Szpital Garnizonowy w Wilnie (były Szpital Obszaru Warownego „Wilno”)
Obsada personalna Komendy Obozu i Dowództwa Obszaru Warownego „Wilno” edytuj
- Komendanci obozu i dowódcy obszaru
- płk sap. Włodzimierz Dziakiewicz (wz. 1922-1923)
- gen. bryg. Hugon Griebsch (28 III 1923[2][3][4] – 3 II 1925 → II zastępca generalnego inspektora artylerii – inspektor dla spraw fortyfikacji[5])
- gen. bryg. Olgierd Pożerski (1 VII 1925 - 3 XI 1926 → dowódca 20 DP[6])
- płk inż. Jan Romuald Ożyński (wz. 1926 – 1 V 1927)
- płk piech. Walerian Czuma (2 V 1927[7] - 18 II 1928 → dowódca 5 DP[8])
- płk piech. / gen. bryg. Henryk Krok-Paszkowski (18 II 1928[8] - 9 X 1930 → dowódca 20 DP[9])
- płk piech. Michał Pakosz (9 X 1930 – 12 X 1935 → dowódca 24 DP)
- płk dypl. piech. Kazimierz Bogumił Janicki (X 1935 - X 1938 → dowódca piechoty dywizyjnej 7 DP)
- płk dypl. piech. Lucjan Janiszewski (XI 1938 – VIII 1939 → dowódca piechoty dywizyjnej 35 DP)
- ppłk piech. Tadeusz Paweł Podwysocki (12 IX 1939[10])
- Zastępcy komendanta obozu i zastępcy dowódcy obszaru
- płk piech. Stefan Pasławski (28 III 1923[2][3][4] – 20 XI 1925 → dowódca 2 Brygady OP[11])
- płk dypl. art. Wincenty Kowalski (XI 1930[12] – XII 1934 → II dowódca piechoty dywizyjnej 19 DP[13])
- płk art. Brunon Romiszewski (XII 1934[13] – 1938 → II dowódca piechoty dywizyjnej 12 DP)
- Pomocnik dowódcy
- płk piech. Michał Pakosz (II 1929[14] – 9 X 1930 → dowódca obszaru[9])
- Szefowie sztabu
- kpt. piech. adiutant sztabowy Mieczysław Teodor Łojak (1923[3] → 3 psp[15])
- mjr / ppłk SG Władysław Powierza (15 X 1923[4] – 31 VIII 1926 → I oficer sztabu inspektora armii gen. dyw. Wacława Fary)
- mjr / ppłk SG Leon Koc (X 1926 – V 1927 → szef sztabu DOK II)
- mjr SG Tomasz Obertyński (11 VI 1927 – 23 XII 1929 → Inspektorat Armii w Wilnie)
- mjr dypl. piech. Józef Drotlew (1 I 1930[16] – 23 X 1931 → dowódca baonu 6 pp Leg.[17])
- mjr dypl. piech. Franciszek Florian Wąsowicz (X 1931[18] – XI 1934 → dowódca baonu w 20 pp[19])
- mjr dypl. piech. Henryk Konas (od XI 1934[19])
- ppłk dypl. piech. Kazimierz Klochowicz (1939)
- Szefowie artylerii OWar. „Wilno”
- płk art. Tadeusz Bolesław Łodziński (VIII 1926 – 29 II 1928 → stan spoczynku)
- płk art. Józef Konstanty Rojek (21 III 1928 - 22 III 1929 → szef 9 Okręgowego Szefostwa Uzbrojenia[20])
- ppłk / płk art. mgr Karol Myrek (22 III 1929[21] - V 1932 → dowódca 13 pal[22])
- ppłk dypl. art. Tadeusz Procner (V 1932[22] - X 1934 → dowódca 5 pal[23])
- ppłk art. Leon Józef Marian Pichl (XII 1934[23] – VII 1937 → dowódca 19 pal)
- ppłk dypl. art. Jan I Szewczyk (1937 – IV 1939 → dowódca 4 pac)
- ppłk art. Franciszek Machowski (od IV 1939) †1940 Katyń[24]
- Naczelni lekarze / szefowie służby zdrowia
- płk lek. Witold Kiersnowski (IV 1924[25] – 1925)
- płk lek. Leon Klott (IV – XII 1925 → stan spoczynku)
- ppłk lek. dr Stanisław Garniewicz (do 1939)
- ppłk dr Władysław Jan Rymaszewski (do IX 1939 → szef służby zdrowia 35 DP)
Obsada personalna w marcu 1939 roku edytuj
Ostatnia „pokojowa” obsada personalna Dowództwa OWar. „Wilno”[26][a]:
- dowódca obszaru – płk dypl. piech. Lucjan Janiszewski
- oficer ordynansowy – rtm. Wacław Ursyn-Szantyr[b]
- szef sztabu – ppłk dypl. piech. Kazimierz Klochowicz
- I oficer sztabu – mjr dypl. piech. Aleksander Marian Romiszowski
- II oficer sztabu – kpt. adm. Kazimierz II Wiśniewski
- szef artylerii – ppłk dypl. art. Jan I Szewczyk
- referent artylerii – kpt. art. Adam Makarewicz †1940 Charków
- oficer topograf – kpt. geogr. Franciszek Mroziński
- kierownik Samodzielnego Referatu Bezpieczeństwa Wojennego – rtm. dypl. Mieczysław Łubieński
- dowódca OPL – ppłk sap. Aleksander Stanisław Alexandrowicz[c]
- kierownik referatu OPL – kpt. adm. (art.) Antoni Zygmunt Ropelewski
- dowódca łączności – ppłk łączn. Michał Karwowski
- szef służby zdrowia – ppłk lek. dr Stanisław Garniewicz
- kierownik kancelarii głównej – rtm. adm. (kaw.) Ryszard Wiszowaty
- dowódca plutonu gospodarczego – rtm. kaw. Wacław Ursyn-Szantyr (*)
Uwagi edytuj
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[27].
- ↑ rtm. Wacław Ursyn-Szantyr pełnił jednoczenie funkcję dowódcy plutonu gospodarczego.
- ↑ ppłk sap. Aleksander Stanisław Alexandrowicz pełnił jednoczenie funkcję szefa Szefostwa Fortyfikacji Obszaru Warownego „Wilno”.
Przypisy edytuj
- ↑ Dz.U. z 1928 r. nr 29, poz. 273.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 28 marca 1923 roku, s. 213.
- ↑ a b c Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1455.
- ↑ a b c Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1323.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 17 lutego 1925 roku, s. 77.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 17 listopada 1926 roku, s. 398.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 142.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 20 lutego 1928 roku, s. 29.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 1.
- ↑ Grzelak 2008 ↓, s. 222.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 124 z 20 listopada 1925 roku, s. 668.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 14.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 254.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929 roku, s. 79.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 330, 362.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 marca 1930 roku, s. 116.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 328.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 322.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 258.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 100.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 101.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 421.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 263.
- ↑ Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 498.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 17 kwietnia 1924 roku, s. 216.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 530.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Убиты в Катыни. Книга Памяти польских военнопленных - узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Лариса Еремина (red.). Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015. ISBN 978-5-78700-123-5.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Czesław Grzelak: Kresy w czerwieni 1939. Agresja Związku Sowieckiego na Polskę. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2008. ISBN 978-83-89935-61-8.