Obwód Rawa Mazowiecka Armii Krajowej
Obwód Rawa Mazowiecka AK – jednostka terytorialna Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej. Operowała na terenie powiatu Rawa Mazowiecka. Kryptonimy: "35", "Rybitwa", a następnie "Dwór", "Pokrzywa", Drzazga", "Zagajnik", "Puzon", AD".
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Rozformowanie |
1945 |
| Organizacja | |
| Formacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Obwód wchodził początkowo w skład Inspektoratu Rejonowego Skierniewice ZWZ i podlegał Komendzie Okręgu Łódź ZWZ. W lipcu 1940 został przekazany do Okręgu Warszawa–Województwo ZWZ, następnie z dniem 1 marca 1941 został ponownie przekazany do Okręgu Łódzkiego AK[2].
Struktura Obwodu edytuj
Komenda Obwodu edytuj
Obwód w ramach Służby Zwycięstwu Polsce a następnie ZWZ od października 1939 organizował por. NN "Pszczoła" "Sulima", który zaginął w styczniu 1940. następnie do lata 1940 pełniącym obowiązki komendanta był kpt. Marek Karski "Andrzej", "Mateusz". Od wiosny do jesieni 1941 komendantem był por. art. Tadeusz Perdzyński "Tarnawa", a do marca 1942 por. Jan Sasin "Kopka". Od marca 1942 do maja 1944 komendantem był kpt./mjr Stanisław Pawłowski "Powała", od maja do sierpnia 1944 kpt./mjr Władysław Romańczyk "Rosa", "Czarny", "Kula", "Wir", zaś od września 1944 do stycznia 1945 kpt./mjr Stanisław Leszczyński "Dąb", "Konar"[3].
Struktura terytorialna edytuj
Teren obwodu podzielony był na pięć rejonów.
- Rejon I - Rawa Mazowiecka miasto - komendant por. Michał Wencel "Radwan", ppor. Franciszek Morski;
- Rejon II gmina Gortatowice - komendant por. NN "Żak", por. Edward Kamiński "Młot";
- Rejon III gmina Spała - komendant por. Marian Sala "Brzoza", por. Marian Listwoń "Harenda";
- Rejon IV gmina Zabłocie - komendant mjr Rudolf Majewski "Solski", "Roman", por. Edmund Markowski :Zawrat";
- Rejon V gmina Nowe Miasto - komendant por. Janusz Karbowski "Pilicki"[3].
Według stanu na 1 grudnia 1944 obwód liczył 2535 żołnierzy. W lipcu 1944 na terenie obwodu z Zespołu dywersyjnego powstał oddział partyzancki OP "Wilk" pod dowództwem ppor. Ryszarda Karwowskiego "Roggers", składający się z 37 żołnierzy i 5 sanitariuszek[4]. Oddział został otoczony i rozbity 30 sierpnia 1944, zaś wcześniej został zabity w zasadzce jego dowódca[5]. Od maja 1944 na terenie obwodu działał 13-osobowy oddział z Obwodu Skierniewice, pod dowództwem Stanisława Sawickiego "Lerman", a następnie por. Mariana Sali "Borza". Od sierpnia dowództwo OP "Dzik", objął por. Henryk Sieczkowski "Władysław" (ok. 40 żołnierzy)[6]. 27 listopada 1944 po siedemnastogodzinnej walce oddział został rozbity, zaś 25 partyzantów poległo[7].
Przypisy edytuj
- ↑ Wnuk 2007 ↓, s. 380.
- ↑ Armia Krajowa w dokumentach 1939-1945. T. II. Wrocław-Warszawa-Kraków: Ossolineum, 1990, s. 256.
- ↑ a b Eugeniusz Wawrzyniak: Na rubieży Okręgu AK Łódź. Zarys dziejów Inspektoratu Rejonowego i Podokręgu AK Piotrków Trybunalski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1988, s. 33.
- ↑ Eugeniusz Wawrzyniak: Na rubieży Okręgu AK Łódź. Zarys dziejów Inspektoratu Rejonowego i Podokręgu AK Piotrków Trybunalski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1988, s. 207.
- ↑ Eugeniusz Wawrzyniak: Na rubieży Okręgu AK Łódź. Zarys dziejów Inspektoratu Rejonowego i Podokręgu AK Piotrków Trybunalski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1988, s. 238.
- ↑ Eugeniusz Wawrzyniak: Na rubieży Okręgu AK Łódź. Zarys dziejów Inspektoratu Rejonowego i Podokręgu AK Piotrków Trybunalski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1988, s. 274.
- ↑ Eugeniusz Wawrzyniak: Na rubieży Okręgu AK Łódź. Zarys dziejów Inspektoratu Rejonowego i Podokręgu AK Piotrków Trybunalski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1988, s. 278-279.
Bibliografia edytuj
- Eugeniusz Wawrzyniak: Na rubieży Okręgu AK Łódź. Zarys dziejów Inspektoratu Rejonowego i Podokręgu AK Piotrków Trybunalski. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1988.