Oczakow
Oczakow (Очаков), następnie Kaguł i Generał Korniłow – rosyjski krążownik pancernopokładowy z początku XX wieku i I wojny światowej, służący we Flocie Czarnomorskiej.
Historia | |
Stocznia |
Łazariewskoje Admiraltiejstwo, Sewastopol |
---|---|
Położenie stępki |
13 sierpnia 1901 (jul.) |
Wodowanie |
21 września 1902 (jul.) |
Rosyjska Carska MW | |
Nazwa |
Kaguł |
Wejście do służby |
10 czerwca 1909 (jul.) |
Flota Czerwona | |
Nazwa |
Oczakow |
Wejście do służby |
grudzień 1917 |
Wycofanie ze służby |
maj 1918 |
MW Rosji | |
Nazwa |
Oczakow |
Wejście do służby |
listopad 1918 |
Wycofanie ze służby |
1920 (internowanie) |
Los okrętu |
złomowany |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
7070 t normalna |
Długość |
134,2 m |
Szerokość |
16,6 m |
Zanurzenie |
6,8 m |
Napęd | |
2 maszyny parowe o mocy 19 500 KM, 16 kotłów parowych, 2 śruby | |
Prędkość |
23 w |
Uzbrojenie | |
12 dział 152 mm (2xII, 8xI) 12 dział 75 mm (12xI) 4 km, 2 wt 450 mm, 290 min (opcja) - stan początkowy | |
Załoga |
581 oficerów i marynarzy |
Opis
edytujStępkę pod budowę położono w 1901, wodowany w 1902. W okresie wykańczania okrętu i w czasie rewolucji 1905 r. 380-osobowa załoga w dniu 8/21 listopada 1905 w Sewastopolu wypowiedziała posłuszeństwo oficerom. W kolejnych dniach w porcie w Sewastopolu wybuchł otwarty antyrządowy bunt marynarzy, żołnierzy i robotników. 14/27 listopada załoga „Oczakowa” poprosiła Piotra Szmidta o objęcie dowództwa nad powstaniem[1]. Do buntu przyłączyło się jeszcze 11 okrętów, w tym niszczyciel „Swiriepyj”[2][1].
15 listopada okręty, które przystąpiły do rewolucji zostały ostrzelane ogniem artylerii. Na „Oczakowie” wybuchł pożar. Załoga opuściła okręt, powstanie zostało zdławione. 41 marynarzy zostało postawionych przed sądem. Piotr Szmidt i trzej inni marynarze – N. Antonenko, S. Czastnik i O. Gładkow – zostali skazani na karę śmierci i straceni[3].
W związku z buntem marynarzy okręt po zakończeniu montażu wyposażenia otrzymał 25 marca 1907 nazwę „Kaguł” (Кагул) (nazwę tę początkowo miał nosić jego okręt bliźniaczy, przemianowany na „Pamiat’ Mierkurija” ). W kwietniu 1917 przemianowany na „Oczakow”.
Uczestniczył w I wojnie światowej. W 1916 został przezbrojony w 10 dział 130 mm. W grudniu 1917 załoga przeszła na stronę Rosji sowieckiej. W maju 1918 okręt został zdobyty przez Niemców, a w listopadzie – przez Brytyjczyków, po czym przekazany białym – Siłom Zbrojnym Południa Rosji. Brał udział w operacji zajęcia przez białych Odessy w sierpniu 1919 r.[2] We wrześniu 1919 otrzymał nazwę „Generał Korniłow” (Генерал Корнилов). W listopadzie 1920 ewakuowany na rozkaz generała Wrangla do Bizerty (obecnie Tunezja), gdzie został w grudniu 1920 internowany, a następnie w 1933 rozebrany przez Francuzów na złom w porcie Brest.
Przypisy
edytuj- ↑ a b A. Asher, The Revolution of 1905. Russia in Disarray, Stanford University Press, Stanford 1988, ISBN 978-0-8047-2327-5, s. 270-271.
- ↑ a b День в истории Одессы: белые выбивают красных, „Одессит.ua” [dostęp 2018-11-10] (ros.).
- ↑ Березань - остров разрушающегося памятника [online] .
Bibliografia
edytuj- Wojenno Morskoj Słowar, Wojennoje Izdatelstwo, Moskwa 1990.
- Bolszaja Sowietskaja Encykłopedia t. 19 Moskwa 1975.
- Ju. W. Apalkow (Ю.В.Апальков), Rossijskij Impieratorskij Fłot 1914-1917 gg. (Российский Императорский Флот 1914 -1917 гг.), Morskaja Kollekcja nr 4/1998