Odźwiernik (łac. pylorus[1]) – mięśniowy pierścień łączący żołądek z dwunastnicą. Buduje go zwieracz odźwiernika (musculus sphincter pylori), pokryty od strony światła żołądka fałdem błony śluzowej, tworzącym zastawkę odźwiernika (valvula pylori), otwierającą lub zamykającą się pod wpływem mięśnia i regulująca w ten sposób przepływ treści pokarmowej do dwunastnicy[1][2][3][4][5]. W jego błonie śluzowej znajdują się gruczoły odźwiernikowe (wydzielające śluz) oraz komórki wytwarzające gastrynę[4].

Żołądek z zaznaczoną częścią odźwiernikową.

Choroby[2] edytuj

Niżej wymienione schorzenia leczy się operacyjnie:

  • wrodzona niedrożność odźwiernika – występowanie błony, która zamyka odźwiernik;
  • przerostowe zwężenie odźwiernika – różnej wielkości przerost mięśni odźwiernika, które przyjmują kształt twardego guza, zmniejszającego drożność; schorzenie ujawnia się w pełni w 2–3. tygodniu życia, częściej występuje u chłopców;
    • zwężenie odźwiernika u dorosłych – może być powikłaniem choroby wrzodowej zlokalizowanej blisko odźwiernika, której gojenie się prowadzi do powstania blizn, zwężających światło czasem nawet do kilku milimetrów; jest to często przyczyną rozszerzenia żołądka, wymiotów, odwodnienia oraz tworzenia nowych wrzodów; powodem zwężenia może być także nowotwór.

Przypisy edytuj

  1. a b Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka. Wyd. VIII(V). T. II: Trzewa. Warszawa: PZWL, 1998, s. 195–196. ISBN 83-200-2290-8.
  2. a b Mała encyklopedia medycyny. Wyd. IV. T. II: H–O. Warszawa: PWN, 1988, s. 819–820. ISBN 83-01-08835-4.
  3. Słownik tematyczny. Biologia, cz. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 107, ISBN 978-83-01-16530-7.
  4. a b odźwiernik, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-02-14].
  5. odźwiernik. [w:] Słownik terminów biologicznych [on-line]. PWN. [dostęp 2016-02-14].