Odechów (województwo mazowieckie)

Odechów
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	radomski
Gmina	Skaryszew
Liczba ludności (2011)	497
Strefa numeracyjna	48
Kod pocztowy	26-640
Tablice rejestracyjne	WRA
SIMC	0637306
	Położenie na mapie gminy Skaryszew Odechów
	Położenie na mapie Polski Odechów
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Odechów
	Położenie na mapie powiatu radomskiego Odechów
	51°17′41″N 21°20′01″E/51,294722 21,333611
	Multimedia w Wikimedia Commons

Odechów – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Skaryszew.

Prywatna wieś szlachecka Odachów, położona była w drugiej połowie XVI wieku w Małopolsce w powiecie radomskim województwa sandomierskiego^[6]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie radomskim.

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny^[7].

Części miejscowości edytuj

Integralne części wsi Odechów^[8]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0637312	Gawroniec-Kolonia	część wsi
0637329	Grobla	przysiółek

Historia edytuj

Jedna z najstarszych wsi ziemi radomskiej, o której pierwsza wzmianka pochodzi z 1228 r. W 1573 r. Odechów lokowany został przez Andrzeja Ciołka jako miasto na terenie dzisiejszej wsi Miasteczko, pierwotnie noszącej nazwę Nowy Targ, a później Miasteczko Odechowskie.
Według ludowego podania nazwa Odechów wywodzi się od zatrzymywania się tu dla odpoczynku i popasu wołów („odechu” – dziś oddechu) kupców przepędzających woły słynnym „szlakiem wołowym” wiodącym z Rusi Halickiej przez Solec nad Wisłą i Radom na Śląsk i do Wielkopolski.

Położenie geograficzne edytuj

Centralna Polska, dorzecze środkowej Wisły i Pilicy, na równinie leżącej 150–200 m n.p.m.

Zabytki edytuj

Kościół Zwiastowania Najświętszej Marii Panny z XV wieku – pierwotnie drewniany (1401-1411) z fundacji prymasa Polski Mikołaja Trąby, kolejny murowany, gotycki wzniesiony w latach 1459–1460 z fundacji Jana Długosza, który bywał na zamku radomskim i w Odechowie.

Kościół został rozbudowany w latach 1911–1913 według planów architekta Zygmunta Słomińskiego z Radomia^[9].

Dawny kościół gotycki z cegły stanowi obecnie ramiona transeptu neogotyckiej bazyliki.

Kościół zdobią ostrołukowe okna. Ostrołukowy kształt posiadają również gotyckie, kamienne portale. Szczyt rozczłonkowany jest profilowanymi, ostrołukowymi wnękami. Wyposażenie kościoła barokowe (XVII-XVIII w.). W ołtarzu głównym znajduje się obraz Zwiastowania NMP z II połowy XVIII wieku, zapewne pędzla Anny Bacciarelli. Chrzcielnica z XV w. Pod chórem kamienne kartusze z herbami Łabędź i Jasieńczyk. Liczne epitafia.