Odprężnik

Odprężnik, dekompresor (też: dekompresator) – urządzenie w silniku spalinowym (może być to zawór – szczególnie w silniku dwusuwowym), może być dźwignia w głowicy uchylająca zawór wydechowy. Po użyciu dekompresatora następuje rozszczelnienie (odprężanie) – część ładunku ulatuje na zewnątrz silnika, przez co wydatnie zmniejsza się ciśnienie sprężania. W efekcie zmniejsza się moc potrzebna do rozruchu, rosną obroty silnika. We właściwym momencie osoba uruchamiająca silnik zamyka odprężnik (i zawór wydechowy), a rozpędzony wcześniej silnik podejmował normalną pracę.

Ponadto w okresie zimowym ułatwiał przemieszczanie smarów w wyziębionym silniku. Umożliwiało to szybszy i łatwiejszy rozruch silnika. Gdy silnik uzyskiwał odpowiednią prędkość obrotową rozruchu zamykano dekompresator, co powodowało rozruch silnika.

Dekompresatory były stosowane zazwyczaj w jednocylindrowych silnikach czterosuwowych o ręcznym (lub nożnym) systemie rozruchu, (np. w motocyklu Junak), rzadziej w silnikach dwusuwowych (radziecki motocykl IŻ 350). Odprężniki były stosowane również w silnikach Diesla np: w ciągnikach Ursus C-330 czy Władimirec T25.

Na rynku motoryzacyjnym dekompresatory zostały wyeliminowane przez rozpowszechnienie rozruszników elektrycznych. Nadal jednak występują one w silnikach spalinowych o rozruchu ręcznym stosowanych np. w narzędziach ogrodowych.