Odruch źreniczny – mechanizm adaptacji oka do zmieniającej się ilości światła padającego na siatkówkę. Średnica źrenicy maleje wraz ze zwiększaniem się natężenia promieni świetlnych (np. zbliżaniem się obserwowanego przedmiotu)[1].

Anizokoria. W prawym oku odruch źreniczny został zniesiony przez tropikamid
Odruch źreniczny

Łuk odruchowy

edytuj

(Dotyczy tylko odruchu na światło - odruch na ciemność przebiega przez ośrodek rzęskowo-rdzeniowy w rdzeniu kręgowym C8-Th1)

Droga dośrodkowa: receptorem jest siatkówka. Dalej droga biegnie nerwem wzrokowym i pasmem wzrokowym (za skrzyżowaniem wzrokowym - chiasma opticum) przez ciało kolankowate boczne do wzgórków górnych i pola przedpokrywowego (area pretectalis). Z jądra przedpokrywowego podążają dalej neuronami pośrednimi do obu jąder dodatkowych nerwu III (parzyste jądro Westphala - Edingera) - dlatego reakcja jednej źrenicy w prawidłowych warunkach "przenosi się" na drugą źrenicę[2].

Droga odśrodkowa - od jądra dodatkowego n. III wraz z pozostałymi włóknami nerwu okoruchowego do oczodołu. W tym miejscu oddzielają się włókna przywspółczulne przedzwojowe do zwoju rzęskowego, gdzie przełączają się na neuron zazwojowy, unerwiający mięsień zwieracz źrenicy (efektor)[2].

Odruch źreniczny może występować u człowieka, który nie ma żadnych funkcji wzrokowych. Może też nie występować u widzącej osoby, np. w wyniku zniszczenia drogi odruchu lub gdy brzeg tęczówki jest przyklejony do przedniej powierzchni soczewki.

W sytuacji eksperymentalnej, gdy światło eksponowane jest tylko do jednego oka, odruch bezpośredni występuje w stymulowanym oku, pośredni zaś (tj. również zwężenie źrenicy – myosis) w drugim oku (reakcja konsensualna)[3].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Jeffrey Bloom, Mahsaw Motlagh, Craig N. Czyz, Anatomy, Head and Neck, Eye Iris Sphincter Muscle, „StatPearls (Internet)”, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2022, PMID30335285 [dostęp 2022-11-04].
  2. a b Charlotte A. Hall, Robert P. Chilcott, Eyeing up the Future of the Pupillary Light Reflex in Neurodiagnostics, „Diagnostics”, 8 (1), 2018, s. 19, DOI10.3390/diagnostics8010019, ISSN 2075-4418, PMID29534018, PMCIDPMC5872002 [dostęp 2022-11-04].
  3. Alison P. Belliveau, Anisha N. Somani, Rimal H. Dossani, Pupillary Light Reflex, „StatPearls (Internet)”, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2022, PMID30725865 [dostęp 2022-11-04].