Odskoczek jasny
Odskoczek jasny[9] (Microdipodops pallidus) – gatunek ssaka podrodziny szczuroskoczków (Dipodomyinae) w obrębie rodziny karłomyszowatych (Heteromyidae).
| Microdipodops pallidus[1] | |||
| Merriam, 1901[2] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
odskoczek jasny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[8] | |||
 | |||
Zasięg występowania edytuj
Odskoczek jasny występuje w zachodnich Stanach Zjednoczonych zamieszkując w zależności od podgatunku[10]:
- M. pallidus pallidus – niższe wzniesienia Wielkiej Kotliny w zachodniej Nevadzie i oddzielna populacja w Deep Springs Valley we wschodniej Kalifornii.
- M. pallidus ammophilus – Railroad Valley, Wielka Kotlina we wschodniej Nevadzie.
- M. pallidus purus – Emigrant Valley i Desert Valley, Wielka Kotlina w południowo-wschodniej Nevadzie.
- M. pallidus restrictus – znany tylko z miejsca typowego na południowym krańcu Rodos Salt Marsh w Soda Springs Valley, w zachodniej Nevadzie.
- M. pallidus ruficollaris – Wielka Kotlina w południowo-środkowej Nevadzie.
Taksonomia edytuj
Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1901 roku amerykański zoolog Clinton Hart Merriam nadając mu nazwę Microdipodops pallidus[2]. Holotyp pochodził z Mountain Well, w hrabstwie Churchill, w Nevadzie, w Stanach Zjednoczonych[11].
Przed 1979 rokiem na podstawie badań morfologicznych wykazano, że oba gatunki są sympatryczne i stanowią pół-gatunki (w trakcie rozchodzenia się)[10]. Badania kariotypu i białka potwierdziły ich pełny status gatunkowy, a sekwencje mtDNA ujawniły, że reprezentują one raczej starożytne linie rodowe, które rozdzieliły się około 8,1 milionów lat temu[10]. Sekwencje trzech genów mtDNA ujawniły dwie grupy filogenetyczne w obrębie M. pallidus, które wydają się reprezentować morfologicznie ukryte gatunki: klad zachodni (podgatunki pallidus i restrictus) i klad wschodni (podgatunki ammophilus, purus i ruficollaris)[12]. Klad wschodni geograficznie prawie całkowicie pokrywa się z kladem centralnym M. megacephalus[10]. Granica między dwoma kladami M. pallidus ściśle pokrywa się z zachodnim skrajem głównego rozmieszczenia kladu środkowego M. megacephalus[10]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają pięć podgatunków[10].
Etymologia edytuj
- Microdipodops: gr. μικρος mikros „mały”; rodzaj Dipodops Merriam, 1890 (szczuroskoczek)[13].
- pallidus: łac. pallidus „blady, ziemisty”, od pallere „być bladym”[14].
- ammophilus: gr. αμμος ammos „piasek”; φιλος philos miłośnik, od φιλεω phileō „kochać”[14].
- purus: łac. purus „zwyczajny, czysty, biały”[14].
- restrictus: łac. restrictus „ograniczony”, od restringere „ograniczyć”[14].
- ruficollaris: łac. rufus „rudy”; collare, collaris „łańcuszek”, od collum „szyja”[14].
Morfologia edytuj
Długość ciała (bez ogona) średnio 66 mm, długość ogona 74–99 mm, długość ucha średnio 10 mm, długość tylnej stopy 24–27 mm; masa ciała 10–17 g[15].
Przypisy edytuj
- ↑ Microdipodops pallidus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b C.H. Merriam. Descriptions of three new kangaroo mice of the genus Microdipodops. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 14, s. 127, 1901. (ang.).
- ↑ E.A. Goldman. A new kangaroo mouse from Nevada. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 39, s. 127, 1926. (ang.).
- ↑ E.A. Goldman. A new kangaroo mouse from California. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 40, s. 115, 1927. (ang.).
- ↑ a b E.R. Hall. Revision of the rodent genus Microdipodops. „Publication. Field Museum of Natural History”. Zoological series. 273, s. 273, 1941. (ang.).
- ↑ J.C. Hafner. New kangaroo mice, genus Microdipodops (Rodentia, Heteromyidae), from Idaho and Nevada. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 98, s. 6, 1985. (ang.).
- ↑ E.R. Hall. New heteromyid rodents from Nevada. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 54, s. 60, 1941. (ang.).
- ↑ NatureServe (J. Morefield), Microdipodops pallidus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-10-07] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 218. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 300. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microdipodops pallidus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-07].
- ↑ J.C. Hafner & N.S. Upham. Phylogeography of the dark kangaroo mouse, Microdipodops megacephalus: cryptic lineages and dispersal routes in North America’s Great Basin. „Journal of Biogeography”. 38 (6), s. 1077–1097, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-2699.2010.02472.x. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 421, 1904. (ang.).
- ↑ a b c d e The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ D. Hafner: Family Heteromyidae (Pocket Mice, Kangaroo Mice and Kangaroo Rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 221. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).