Oklahoma

	Oklahoma;
	Ten artykuł jest częścią serii:; Polityka stanu; Oklahoma Gubernator Brad Henry; ; Legislatura Izba Reprezentantów; Senat; ; Delegacja do Kongresu; Sąd Najwyższy; Podział administracyjny; Polityka USA; Wikiprojekt Polityka;

	Oklahoma; State of Oklahoma
	46. stan od 16 listopada 1907
Pieczęć	Flaga
	Dewiza: Labor omnia vincit
Państwo	Stany Zjednoczone
Stolica	Oklahoma City
Kod ISO 3166-2	US-OK
Gubernator	Mary Fallin (R)
Powierzchnia	181 037 km²
Populacja (2017); • liczba ludności	; 3 930 864
• gęstość	19,40 os./km²
Strefa czasowa	UTC--6:00
Języki urzędowe	de iure brak; de facto angielski
	Położenie na mapie USA;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Portal Stany Zjednoczone

Zobacz też: inne znaczenia.

Oklahoma (wymowa:/ˌoʊkləˈhoʊmə/ ⁱ) – stan w Stanach Zjednoczonych Ameryki leżący w środku południowej części kraju. IV od północy ze stanami Kansas i Kolorado, od wschodu ze stanami Missouri i Arkansas, od południa z Teksasem, od zachodu z Nowym Meksykiem.

Piramida wieku

Najwyższy gmach w stanie Oklahoma, The BOK Tower w centrum biznesu petrochemicznego i handlowego na wschodzie stanu, Tulsa

Na terenie stanu dominują rozległe, równinne wyżyny. Równina wznosi się w kierunku zachodnim. Na wschodzie występują niewysokie pasma górskie, znane jako Kraina Ozark, z wyodrębnionym klimatem, także kulturowym.

Spis treści

HistoriaEdytuj

połowa XVI wieku – odkrycie obszaru dzisiejszego stanu przez Hiszpanów.
1682 – Terytorium wchodziło w skład francuskiej Luizjany.
1803 – Zakup Luizjany od Francji.
1819 – Władze federalne przeznaczały terytorium dzisiejszego stanu dla tzw. "pięciu cywilizowanych plemion" indiańskich z terenów wschodnich (Czirokezi, Czoktawowie, Czikasawowie, Seminole, Krikowie).
1837 – Proklamowanie Terytorium Indiańskiego.
1830-1842 – Przesiedlanie kolejnych plemion Indian na Terytorium Oklahomy.
23 marca 1889 – prezydent Benjamin Harrison ogłosił, że za 30 dni w południe większa część Terytorium Indiańskiego zostanie otwarta dla białych.
22 kwietnia 1889, godzina 12.00 – Nowi osadnicy przekroczyli granicę Terytorium (tzw. "wyścig po ziemię").
16 listopada 1907 – Oklahoma została przyjęta do Unii jako 46. stan.
lata 30. XX wieku – Susza. W jej wyniku, oraz z powodu kryzysu gospodarczego, wielu farmerów opuściło stan.
19 kwietnia 1995 – największy zamach terrorystyczny na terenie Stanów Zjednoczonych przed atakiem na Nowy Jork i Waszyngton w dniu 11 września 2001 roku – Zamach terrorystyczny w Oklahoma City

GeografiaEdytuj

Osobny artykuł: Lista hrabstw w stanie Oklahoma.

Klimat: podzwrotnikowy, suma opadów zmniejsza się w kierunku zachodnim. Oklahoma znajduje się w pasie Alei Tornad.
Główne rzeki: Arkansas, Canadian River, Red River
Liczba hrabstw: 77
Największe hrabstwo: Oklahoma
Liczba parków stanowych: 51
5 największych miast: Oklahoma City,Tulsa, Norman, Broken Arrow, Lawton.

DemografiaEdytuj

Oklahoma ma 3 189 977 mieszkańców (2005). Najpowszechniej używanymi językami są:

język angielski – 92,13%,
język hiszpański – 5,02%^[3].

ReligiaEdytuj

ewangelikalizm – 53%
protestantyzm – 19%
katolicyzm – 12%
bez religii – 12%
buddyzm – 1%
pozostali – 3%^[4]

Największymi grupami religijnymi w 2010 roku, były^[5]:

Południowa Konwencja Baptystów: 886 394
Zjednoczony Kościół Metodystyczny: 282 347
Protestantyzm bezdenominacyjny: 220 387
Kościół katolicki: 178 430
Kościoły Chrystusowe: 157 232
Zielonoświątkowcy: 140 tys. (głównie: Zbory Boże)

Symbole stanuEdytuj

Dewiza: Labor Omnia Vincit (łac.) "Praca wszystko zwycięża"
Przydomek: Sooner State
Znaczenie przydomka: od wyścigu do działek przez tzw. Sooners
Znaczenie nazwy "Oklahoma": "stan czerwonych ludzi" (z języka Czoktawów)
Symbole: jemioła, judaszowiec, muchołówka

System politycznyEdytuj

Władzę ustawodawczą na szczeblu stanowym sprawuje dwuizbowa Legislatura Oklahomy, składająca się z liczącego 48 członków Senatu oraz Izby Reprezentantów, w której zasiada 101 deputowanych. Głównym organem władzy wykonawczej jest pochodzący z wyborów bezpośrednich gubernator, któremu podlegają urzędnicy i instytucje niższego szczebla.

Przemysł i bogactwa naturalneEdytuj

RolnictwoEdytuj

główne uprawy: pszenica, orzeszki ziemne, sorgo, soja, kukurydza, owies, jęczmień,
hodowla: bydło, drób.

PrzemysłEdytuj

maszynowy, metalowy, petrochemiczny, wydobycie ropy naftowej

Informacje uzupełniająceEdytuj

Atrakcje turystyczne:
- Sporty motorowowodne na akwenie zbiornika sztucznego Lake Texoma na rzece Red River
- Park stanowy z siedliskiem bobrów Broken Bow State Park,
- tereny krainy Ozark na wschodzie stanu,
- profesjonalna koszykówka NBA w Oklahoma City
- sport uniwersytecki, szczególnie futbol amerykański i koszykówka mężczyzn w wykonaniu drużyn
  - University of Oklahoma w Norman
  - Oklahoma State University w Stillwater.
Wyścigi konne w Oklahoma City

PrzypisyEdytuj

↑ State Area Measurements and Internal Point Coordinates (ang.). U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09].
↑ U.S. Census Bureau QuickFacts: Oklahoma, www.census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).
↑ Modern Language Association. Podane są wszystkie języki używane przez więcej niż 0,5% ogółu ludności.
↑ Religious Afﬁ liation by State in the U.S s. 100.
↑ thearda.com

Linki zewnętrzneEdytuj

Oficjalna strona stanu Oklahoma

[1] State Area Measurements and Internal Point Coordinates (ang.). U.S. Census Bureau. [dostęp 2018-04-09].

[2] U.S. Census Bureau QuickFacts: Oklahoma, www.census.gov [dostęp 2018-01-04] (ang.).

[3] Modern Language Association. Podane są wszystkie języki używane przez więcej niż 0,5% ogółu ludności.

[4] Religious Afﬁ liation by State in the U.S s. 100.

[5] thearda.com

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]