Okoń żółty
Okoń żółty, także okoń północnoamerykański[2] (Perca flavescens[3]) – gatunek drapieżnej ryby z rodziny okoniowatych (Percidae), opisany po raz pierwszy przez Samuela Lathama Mitchilla w 1814 roku[2][5].
| Perca flavescens[1] | |
| Mitchill, 1814[2][3] | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
okoń żółty |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
 | |
Występowanie i biotop edytuj
Naturalny zasięg występowania gatunku obejmuje część Ameryki Północnej, począwszy od północno-wschodniej Kanady, przez jej centralne i południowe części, aż do północno-zachodniej części Stanów Zjednoczonych. Występuje w rejonie Wielkich Jezior Północnoamerykańskich i w zlewniach wschodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych, na południu aż do rzeki Santee w Karolinie Południowej. Ponadto, gatunek ten został introdukowany w południowo-zachodniej części Stanów Zjednoczonych[3], a także w kanadyjskiej Kolumbii Brytyjskiej. Gatunek żyjący w zarośniętych siedliskach w wodach słodkich i słonawych[2], zarówno stojących, jak i szybko płynących[2]. Gatunek unika wód zbyt ciepłych i zimnych, preferuje wody czyste o umiarkowanej temperaturze[2], nie muliste i zmętniałe, tolerując przy tym wody o niskim stężeniu tlenu[2].
Opis morfologiczny edytuj
Długość ciała dorosłych osobników okonia żółtego zwykle mieści się w zakresie 10–25 cm, średnia notowana to ok. 19 centymetrów[5], waga natomiast zwykle nie przekracza 0,5 kg, samice są zwykle większe od samców, okazy o większych wymiarach zdarzają się rzadko[2]. Formalnie udokumentowany rekord świata połowu tego gatunku miał miejsce w 1865 roku w rzece Delawere w stanie New Jersey, w Stanach Zjednoczonych i wynosił 1,91 kg[5][6]. Ciało tego gatunku jest wysokie i owalne w przekroju – spłaszczone, pokryte bardzo drobnymi, szorstkimi łuskami. Ubarwienie poszczególnych okazów zmienia się wraz z ich wiekiem. Starsze osobniki posiadają ubarwienie w odcieniach żółci, złotawym do miedzianego i zielonym, młodsze osobniki są bielawo-zielonkawe. Wszystkie ryby tego gatunku posiadają na swoich bokach od 6 do 8 ciemnych pionowych pasów[2]. Część brzuszna osobników tego gatunku jest barwy białej do jasnożółtej. Żółty kolor płetw odbytowych i brzusznych samców, może ulegać tymczasowej zmianie na kolor pomarańczowy do czerwonego w czasie tarła[2]. Maksymalna odnotowana długość życia gatunku to około 11 lat[5].
Odżywianie edytuj
Gatunek ten zaliczany jest do drapieżników, którym staje się już w młodym wieku. Początkowo narybek okonia żółtego odżywia się głównie zooplanktonem, a w miarę szybkiego wzrostu drobnymi skorupiakami i pierścienicami m.in.: rakami, kiełżami, pijawkami. W naturalnych warunkach, rzadziej odżywiają się owadami m.in.: larwami jętek, ważek głównie w okresie od maja do lipca, a w późniejszym czasie mniejszym narybkiem innych gatunków ryb[3], na które polują stadnie.
Rozmnażanie edytuj
Do pierwszego tarła dochodzi w czasie gdy samica osiągnie wiek około 3–4 lat, samce natomiast osiągają dojrzałość około rok wcześniej. Gatunek odbywa tarło raz w roku, wczesną wiosną, tuż po zniknięciu ostatnich lodów na przełomie kwietnia i maja[2], zwykle nocą lub wczesnym rankiem. Po zakończonym tarle, zapłodniona ikra w liczbie średnio około 23 tysięcy sztuk[2], składana jest losowo na roślinności podwodnej i korzeniach, bez wcześniejszego budowania gniazd. Złożone jaja skupione są w grupy lub nitki, pokryte gęstą i kleistą masą śluzu, która chroni je przed uszkodzeniami i zapewnia przylepność do roślinności. Rozwój jaj aż do wylęgu zależy od temperatury wody i trwa 8–10 dni[2]. Wylęgający się narybek ma długość około 4–7 mm[2]. W ciągu pierwszego roku życia narybek dorasta do około 77 mm w przypadku samców i około 137 mm w przypadku samic[7].
Interakcje międzygatunkowe edytuj
Na osobnikach gatunku pasożytują orzęski (m.in. z rodzajów Ichthyobodo i Trichodina) oraz przywry (m.in. z rodzaju Gyrodactylus)[8].
Zagrożenia gatunku edytuj
Okoń żółty jest gatunkiem o kategorii LC czyli "Gatunku najmniejszej troski" w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych, istotnymi zagrożeniami dla gatunku jest popularność połowów tego gatunku w Stanach Zjednoczonych, jak również rosnące zanieczyszczenie wód. W wodach o temperaturze wyższej niż optymalna u P. lutescens częściej rozwijają się choroby bakteryjne, powodowane przez Aeromonas, Pseudomonas, Flavobacterium[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Perca flavescens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Perca flavescens, American perch, also Yellow perch. Animal Diversity Web (ADW). [dostęp 2015-06-26]. (ang.).
- ↑ a b c d Perca flavescens (Mitchill, 1814). Nonindigenous Aquatic Species Database. [dostęp 2015-06-26]. (ang.).
- ↑ Perca flavescens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d Perca flavescens (Mitchill, 1814), American yellow perch. FishBase. [dostęp 2015-06-26]. (ang.).
- ↑ perch, yellow (Perca flavescens). International Game Fish Association. [dostęp 2015-06-26]. (ang.).
- ↑ Steven D. Hart, Donald L. Garling, Jeffrey A. Malison: Yellow Perch (Perca flavescens) Culture Guide. [w:] NCRAC Culture Series #103 [on-line]. North Central Regional Aquaculture Center, październik 2006. s. 5. [dostęp 2015-06-27]. (ang.).
- ↑ a b Species Profile: Yellow Perch, Perca flavescens. The Fish Site. [dostęp 2015-06-26]. (ang.).
Bibliografia edytuj
- T.G. Brown, B. Runciman, M.J. Bradford, S. Pollard: A Biological Synopsis of Yellow Perch (Perca flavescens). [w:] Canadian Manuscript Report of Fisheries and Aquatic Sciences, 2883 [on-line]. Fisheries and Oceans Canada Science Branch, Pacific Region Pacific Biological Station, 2009, 2883 s. 6,7,8,10,11. [dostęp 2015-06-26]. ISSN 0706-6473. (ang.).
- Maureen Mecozzi: YELLOW PERCH (Perca flavescens). Wisconsin Department of Natural Resources, sierpień 2008. s. 2,3,4,5. [dostęp 2015-06-26]. (ang.).