Okres Wiosen i Jesieni
Okres Wiosen i Jesieni (chiń. upr. 春秋时代; chiń. trad. 春秋時代; pinyin: Chūnqiū Shídài; Wade-Giles: Ch’un-ts’iu Shih-tai) – okres w historii Chin między 770[1] lub 722[2][3] a 480 p.n.e. Jego nazwa pochodzi od Kroniki Wiosen i Jesieni, której autorstwo tradycja przypisuje Konfucjuszowi. Stanowi podokres panowania dynastii Zhou.
| |||||||||||
![]() | |||||||||||
Nazwa chińska | |||||||||||
| |||||||||||
Historia Chin | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Prehistoria i starożytność | |||||||
Neolit w Chinach ok. 8000–2000 p.n.e. |
Trzech Dostojnych i Pięciu Cesarzy według tradycji 2850−2205 p.n.e. | ||||||
Dynastia Xia 2070–1600 p.n.e. | |||||||
Dynastia Shang 1600–1046 p.n.e. | |||||||
Dynastia Zhou 1046–256 p.n.e. | |||||||
Okres Wiosen i Jesieni Okres Walczących Królestw | |||||||
Cesarstwo | |||||||
Dynastia Qin 221 p.n.e.–206 p.n.e. | |||||||
Dynastia Han 206 p.n.e.–220 n.e. | |||||||
(Dynastia Xin 9–23) | |||||||
Epoka Trzech Królestw 220–280 | |||||||
Wei • Shu • Wu | |||||||
Dynastia Jin 265–420 | |||||||
Szesnaście Królestw 304–439 | |||||||
Dynastie Południowe i Północne 420–589 | |||||||
Dynastia Sui 581–618 | |||||||
Dynastia Tang 618–907 | |||||||
(Dynastia Zhou 690–705) | |||||||
Pięć Dynastii i Dziesięć Królestw 907–960 |
Dynastia Liao 907–1125 | ||||||
Dynastia Song 960–1279 |
|||||||
Xixia 1038–1227 | |||||||
Jin 1115–1234 | |||||||
Dynastia Yuan 1271–1368 | |||||||
Dynastia Ming 1368–1644 | |||||||
Dynastia Qing 1644–1911 | |||||||
Współczesność | |||||||
Republika Chińska 1912–1949 | |||||||
![]() |
![]() | ||||||
Powiązane artykuły
| |||||||
W 772 p.n.e. królowie dynastii Zhou zostali pokonani przez plemiona niechińskie, które m.in. spustoszyły stolicę Zhou w pobliżu dzisiejszego Xi’anu. Dwór Zhou przeniósł się dalej na wschód, rozpoczynając tzw. okres Wschodniej Dynastii Zhou. Charakteryzował się on upadkiem efektywnej władzy królów Zhou, którzy utracili swoje tradycyjne terytorium, w związku z czym mieli kłopot z utrzymaniem siły militarnej. Władcy domen feudalnych, niezagrożeni przez osłabionego króla, stopniowo zaprzestali też płacenia trybutu, powodując dalsze osłabienie władzy centralnej; zaczęli też uzurpować sobie tytuł wang (król), dawniej zastrzeżony wyłącznie dla monarchów z rodu Zhou[2]. Zmagania między nimi wyłoniły kilka największych państw, które walczyły o władzę nad Chinami w okresie kolejnym – Walczących Królestw.
Rozwój terytorialny państw-domen, niekontrolowany przez dwór Zhou, doprowadził do zaniku sfer buforowych między nimi. Próby dalszej ekspansji kończyły się licznymi wojnami. Równocześnie jednak wzrastała produkcja gospodarcza, wymiana towarowo-pieniężna (co wiązało się z rozpowszechnieniem brązowych monet), mobilność społeczna i poziom wykształcenia. Okres ten charakteryzował się też niebywałym rozkwitem myśli filozoficzno-politycznej; tzw. „okres stu szkół” (filozoficznych), wśród których najważniejszymi były konfucjanizm, legizm, motizm i taoizm[2].
PrzypisyEdytuj
- ↑ Patricia Buckley Ebrey: Ilustrowana historia Chin. Warszawa: Muza SA, 2002, s. 350. ISBN 83-7200-872-8.
- ↑ a b c Ray Huang: China: A Macro History. New York: M. E. Sharpe, 1988, s. 17. ISBN 0-87332-728-4.
- ↑ W. Scott Morton, Charlton M. Lewis: Chiny: historia i kultura. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007, s. 29, seria: Ex Oriente. ISBN 978-83-233-2329-7.