Olgierd Justyn Staniszkis
Olgierd Justyn Staniszkis (ur. 7 grudnia 1910 roku w Krakowie, zm. 19 listopada 2006 roku w Pruszkowie) – dr inżynier zootechniki, wełnoznawca. Absolwent Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Syn prof. Witolda Teofila Staniszkisa (1880-1941), posła na Sejm, działacza narodowego, zamordowanego w Oświęcimiu i Wandy Staniszkis z domu Piotrowskiej (1887-1977); brat Witolda Wincentego Staniszkisa, Jerzego Staniszkisa, Anny Makowskiej, Wandy Staniszkis[1], stryj Jadwigi Staniszkis.
 Olgierd Staniszkis jako podporucznik 3 Pułku Szwoleżerów, 1935 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
inżynier |
| Odznaczenia | |
 
| |
_w_towarzystwie_brata_Jerzego_Staniszkisa_i_Ewy_Curie-Labouisse.jpg)
Dzieciństwo i edukacja edytuj
W roku 1929 zdał maturę w Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. W latach 1929-34 był studentem Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Ukończył studia na Wydziale Rolniczym w 1935 r.[2] Był działaczem akademickim, członkiem Obozu Wielkiej Polski, filistrem korporacji akademickiej Sarmatia[3]. Przez kilka lat grał w drużynach hokejowych AZS Warszawa i Polonii Warszawa. W 1938 r. był też kierownikiem sekcji hokejowej AZS Warszawa, razem z Eugeniuszem Zarzyckim, sekcja ta zrzeszała wtedy 38 hokeistów[4]. Występował też w drugiej reprezentacji Polski oraz reprezentacji Warszawy w hokeju na lodzie.
Służba wojskowa edytuj
Absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu, po ukończeniu szkoły z czwartą lokatą przydzielony do 3 Pułku Szwoleżerów Mazowieckich im. Jana Hipolita Kozietulskiego w Suwałkach, gdzie służył w szwadronie ciężkich karabinów maszynowych. Szkołę ukończył w stopniu wachmistrza podchorążego, pod koniec lat 30. otrzymał awans na porucznika rezerwy. Podczas kampanii wrześniowej dowódca 2 plutonu ciężkich karabinów maszynowych 3 Pułku Szwoleżerów, wchodzącego w skład Suwalskiej Brygady Kawalerii. W nocy z 12 na 13 września 1939 ranny w głowę w bitwie pod Olszewem, mimo to do kapitulacji dowodził plutonem karabinów maszynowych. Wraz z całym pułkiem, który podporządkował się Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga brał udział w bitwie pod Kockiem, walcząc aż do 5 października 1939. Za udział w kampanii wrześniowej odznaczony krzyżem Virtuti Militari i dwukrotnie Krzyżem Walecznych. Po kapitulacji był jeńcem oflagów IX B w Weilburgu i Ostenrode, następnie Oflagu II C w Woldenbergu (1940-45).
Praca zawodowa i naukowa edytuj
Po wojnie zamieszkał z rodziną w Łodzi, gdzie początkowo pracował w Centrali Handlu Zagranicznego Textilimport. Jesienią 1950 roku aresztowany pod zarzutem szpiegostwa, w związku ze śledztwem przeciw grupie byłych oficerów z obozu w Woldenbergu. W wyniku interwencji Fryderyka i Ireny Joliot-Curie oraz korzystnych zeznań współtowarzyszy skazany tylko na rok więzienia. W latach 1953-60 pracował w Zarządzie Przemysłu Wełnianego Północ, a następnie jako kierownik Pracowni Oceny Run, podległej najpierw Politechnice Łódzkiej, a następnie Instytutowi Zootechniki w Krakowie. Miał osiągnięcia w doskonaleniu ras hodowlanych owiec, m.in. w 1962 roku zapoczątkował wytwarzanie polskiego Corriedale’a[5], który odznaczał się największą produkcją wełny krzyżówkowej. W 1972 roku obronił na Wydziale Zootechnicznym Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu pracę doktorską z wełnoznawstwa.
Rodzina edytuj
Żona Anna Danuta z Hanickich (1912-1995), z którą miał czworo dzieci - działaczka harcerska, uczestniczka Powstania Warszawskiego, komendantka punktów sanitarnych na Mokotowie[6].
Zmarł w Pruszkowie 19 listopada 2006 roku. Pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w grobie rodzinnym (kwatera 213, rząd 2, miejsce 27,28)[7].
Odznaczenia edytuj
Krzyż Virtuti Militari V klasy - 1939
Krzyż Walecznych - 1939
Wybrane publikacje edytuj
- Katalogi wełny. Warszawa: Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1957 (współautorzy: Czesław Koczewski, Michał Zaorski),
- Gospodarski chów owiec. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1967,
- Owczarstwo w Polsce. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1971,
- Poradnik owczarski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1980 (współautorzy: Adam Drozdowski, Stanisław Pigłosiewicz),
- Klasyfikacja i przygotowanie wełny krajowej do sprzedaży. Poznań: IKWN, Branżowy Ośrodek Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej, 1981 (współautor Jadwiga Fęglerska)[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Olgierd Justyn Staniszkis [online], geni_family_tree [dostęp 2020-09-27] (pol.).
- ↑ Absolwenci Wydziału Rolniczego [online], agrobiol.sggw.waw.pl [dostęp 2020-09-27].
- ↑ Olgierd Staniszkis | Sarmatia [online], www.sarmatia.pl [dostęp 2020-09-27].
- ↑ Robert Gawkowski, Akademicki sport XX-wiecznej Warszawy, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2019, s. 153, ISBN 978-83-65988-27-0.
- ↑ Charakterystyka ras - Corriedale | Programy Ochrony Zasobów Genetycznych Zwierząt Gospodarskich [online], www.bioroznorodnosc.izoo.krakow.pl [dostęp 2020-09-27].
- ↑ Powstanie Warszawskie 1944 - Oficjalna strona Stowarzyszenia Pamięci Powstania Warszawskiego 1944 [online], www.sppw1944.org [dostęp 2020-09-27].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: STANISZKIS, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-09-27].
- ↑ Olgierd Staniszkis, Publikacje [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2021-04-19] (pol.).