Wikipedia

Olgierd Szpakowski

Olgierd Stanisław Szpakowski (ur. 15 maja 1912 w Ostrołęce, zm. 1940 w Charkowie) – działacz i publicysta Obozu Wielkiej Polski i Ruchu Narodowo-Radykalnego „Falanga”, oficer Wojska Polskiego podczas kampanii wrześniowej. Ofiara zbrodni katyńskiej.

Olgierd Szpakowski
Pełne imię i nazwisko

Olgierd Stanisław Szpakowski

Data i miejsce urodzenia

15 maja 1912
Ostrołęka

Data i miejsce śmierci

1940
Charków

Przynależność polityczna

Ruch Narodowo-Radykalny

Grób Olgierda Szpakowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Życiorys edytuj

Urodził się w rodzinie gen. Edwarda Szpakowskiego i Sylwii Horskiej-Szpyrko (1883–1965)[1]. W 1930 zdał maturę w Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie[2][3]. Ukończył studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. W marcu 1933 objął po Witoldzie Wincentym Staniszkisie kierownictwo Oddziału Akademickiego Obozu Wielkiej Polski (jako ostatni szef w dziejach tej organizacji)[4][5][6]. Kierował także działającą w ramach Obozu Wielkiej Polski warszawską Drużyną Chrobrego.

Był jednym z 4 autorów deklaracji ideowej RNR Falangi, ogłoszonej w 1934 (chociaż jej nie podpisał), a następnie należał do ścisłego kierownictwa tej organizacji[7][8][9][10]. Publikował na łamach m.in. „Ruchu Młodych”, „Sztafety”, „Akademika Polskiego”, „Wielkiej Polski”. W 1936 wydał broszurę pt. Polska przeciw marksizmowi[7]. Organizował z ramienia RNR jednostkę ochotniczą, która miała wspierać zajęcie Zaolzia[11]. Od 1939 był współpracownikiem pisma Wielka Polska, redagowanego przez Wojciecha Wasiutyńskiego i Stanisława Cimoszyńskiego[12]. Przed wojną sojusznik zbudowania sojuszu z III Rzeszą[13].

Walczył w wojnie obronnej w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga na stanowisku dowódcy kompanii. Przedstawiony do Orderu Virtuti Militari[14]. Uwięziony przez Sowietów w Starobielsku, został zamordowany w Charkowie[7]. Pochowany na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu na Piatichatkach[15]. Grób symboliczny znajduje się na warszawskich Powązkach (kwatera H-2-12,13)[16].

Od 1 czerwca 1939 był mężem Jadwigi Marii Stanisławy Gepner (1910–1977)[1]. Ich córka Małgorzata Szpakowska jest kulturoznawcą, krytykiem literackim i historykiem literatury.

Upamiętnienie edytuj

Pamięci Olgierda Szpakowskiego dedykowany jest wiersz „Rejestr Katynia”, autorstwa Jana Olechowskiego.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Olgierd Stanisław Szpakowski M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 2023-10-13].
  2. ↑ Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950.
  3. ↑ Znani absolwenci XIV Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Staszica w Warszawie [dostęp 2023-10-13].
  4. ↑ Ryszard Kaczmarek, Historia Polski 1914–1989, Warszawa: PWN, 2010, s. 222, ISBN 978-83-01-16326-6, OCLC 751203542.
  5. ↑ Antoni Dudek, Grzegorz Pytel Bronisław Piasecki. Próba biografii politycznej. Londyn: Aneks, 1990, s. 19.
  6. ↑ Wojciech Turek, Arka przymierza. Wojciech Wasiutyński 1990–1994. Biografia polityczna. Kraków: Arcana, 2008, s. 105.
  7. ↑ a b c Arkadiusz Meller, Patryk Tomaszewski: Życie i śmierć dla narodu! Antologia myśli narodowo-radykalnej z lat trzydziestych XX wieku. Warszawa: Prohibitia, 2011, s. 37–38, 48, 55, 121. ISBN 978-83-61344-20-9.
  8. ↑ Wojciech Wasiutyński: Prawą stroną labiryntu: fragmenty wspomnień. Gdańsk: 1996, s. 94. ISBN 978-83-86-02935-8.
  9. ↑ Antoni Dudek, Grzegorz Pytel, Bronisław Piasecki. Próba biografii politycznej. Londyn: Aneks, 1990, s. 57, 71, 93.
  10. ↑ Wojciech Turek, Arka przymierza. Wojciech Wasiutyński 1990–1994. Biografia polityczna. Kraków: Arcana, 2008, s. 124.
  11. ↑ Wojciech Turek Arka przymierza. Wojciech Wasiutyński 1990–1994. Biografia polityczna. Kraków: Arcana, 2008, s. 185.
  12. ↑ Wojciech Turek, Arka przymierza. Wojciech Wasiutyński 1990–1994. Biografia polityczna. Kraków: Arcana, 2008, s. 188.
  13. ↑ J. Tomasiewicz, W kierunku nacjokracji : tendencje autorytarne, totalistyczne i profaszystowskie w polskiej myśli politycznej (1933–1939): narodowcy - narodowi radykałowie - narodowi socjaliści, Katowice, 2019, s. 140.
  14. ↑ Piotr Nastałek. „Falangiści” podczas II wojny światowej. „Glaukopis”. nr 13–14, s. 334–335, 2009. ISSN 1730-3419. 
  15. ↑ Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Charków, Warszawa 2003, s. 538. ISBN 83-916663-5-2.
  16. ↑ Cmentarz Stare Powązki: SZPAKOWSCY I REUTTOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-03].

Bibliografia edytuj

  • Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 509, 561. ISBN 83-06-01691-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Olgierd_Szpakowski&oldid=71779053”