Omega Herculis
Omega Herculis (Cujam, ω Her) – gwiazda w gwiazdozbiorze Herkulesa (wielkość gwiazdowa 4,58m), odległa o 250 lat świetlnych od Słońca.
| ω Her | |||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||
| Rektascensja |
16h 25m 24,954s | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deklinacja |
+14° 01′ 59,77″ | ||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−59,71 ± 0,52 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−5,90 ± 0,74 km/s[1] | ||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy |
biała gwiazda ciągu głównego | ||||||||||||||||||
| Typ widmowy |
A2VpCrSr[1] | ||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||
| Okres obrotu |
3,5 d[2] | ||||||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
46 km/s[2] | ||||||||||||||||||
| Inklinacja |
~63°[2] | ||||||||||||||||||
| Temperatura |
9730 K[2] | ||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Nazwa edytuj
Gwiazda nosi tradycyjną nazwę Cujam[3], która wywodzi się z łaciny, od słowa Caia (w bierniku Caiam), którym Horacy określał maczugę Herkulesa. Nazwa ta przylgnęła do gwiazdy w renesansie[2][4]. Gwiazda ta ma także podwójne oznaczenie Flamsteeda: 24 Herculis oraz (nieużywane) 51 Serpentis, w związku z dawniej istniejącą niejasnością w przebiegu granic gwiazdozbiorów[2]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie nazwy Cujam dla określenia tej gwiazdy[3].
Charakterystyka edytuj
Omega Herculis to biała gwiazda ciągu głównego, klasyfikowana do typu widmowego A2[1] lub B9[2]. Klasyfikację utrudnia nietypowy skład chemiczny, związany z grawitacyjnym osiadaniem niektórych i radiacyjnym wynoszeniem innych pierwiastków, oraz silnym polem magnetycznym gwiazdy (do kilkuset razy silniejszym niż ziemskie). Jest to gwiazda typu Alfa² Canum Venaticorum, szczególnie wzbogacona w chrom i europ, a także w żelazo. Obszary wzbogacone w te pierwiastki koncentrują się w pobliżu biegunów gwiazdy, co pozwala wyznaczyć okres obrotu i nachylenie osi, równe około 63°. Promień gwiazdy to 3,2 promienia Słońca, a jej jasność jest 82 razy większa niż jasność Słońca. Masa Omega Herculis to 2,7 masy Słońca; takie gwiazdy spędzają na ciągu głównym około 450 milionów lat, a Cujam ma za sobą około 2/3 tego okresu[2].
Jest to prawdopodobnie gwiazda podwójna. W odległości 0,8 sekundy kątowej (w 2010 roku) znajduje się gwiazda Omega Herculis B, prawdopodobnie karzeł typu K5 V, o obserwowanej jasności 11,50m. Jeśli faktycznie jest związany z główną gwiazdą, to znajduje się co najmniej 150 au od niej i okrąża ją w czasie co najmniej tysiąca lat. Cujam ma także dwóch wizualnych towarzyszy: składnik C jest odległy o 25,8″ od głównej gwiazdy (pomiar z 2014 roku) i ma jasność 11,76m, a składnik D o jasności 12,58m dzieli od głównej gwiazdy odległość 129,8″ (pomiar z 2010)[2][5].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g Omega Herculis w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i j k l Jim Kaler: CUJAM (Omega Herculis). [w:] STARS [on-line]. 2013-08-22. [dostęp 2017-04-17]. (ang.).
- ↑ a b Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-02-01. [dostęp 2018-12-04].
- ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 246. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Mason et al.: J16254+1402AB. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.