Ondřej Sekora
Ondřej Sekora (ur. 25 września 1899 w Brnie, zm. 4 lipca 1967 w Pradze) – czeski ilustrator, pisarz i dziennikarz.
.png)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 września 1899 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 lipca 1967 |
| Zawód, zajęcie |
dziennikarz, ilustrator |
Życiorys edytuj
W 1919 roku ukończył gimnazjum w Vyškovie. Rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Masaryka w Brnie, ale zrezygnował z nich i w 1921 roku rozpoczął pracę w tamtejszej gazecie „Lidové noviny”[1]. W 1927 roku gazeta wraz z całym zespołem redakcyjnym przeniosła się do Pragi. Pozwoliło mu to na podjęcie nauki rysunku i malarstwa u profesora Akademii Sztuki, Architektury i Projektowania Arnošta Hofbauera[2]. Stworzył postać Mrówki Ferdy (Ferda Mravenec). Po raz pierwszy komiks pojawił się 22 czerwca 1927 roku w piśmie „Pestrý týden”[3][4].
Był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną Markétą Kalabusovą rozwiódł się w 1924 roku, rok po zawarciu małżeństwa[5]. W 1931 roku ożenił się po raz drugi z Ludmiłą Roubiczkową. Miał z nią jedynego syna Ondřeja (1931–2004). Ponieważ żona miała pochodzenie żydowskie, w 1941 roku został zwolniony z pracy. W okresie od października 1944 roku do kwietnia 1945 roku był w obozach pracy Klein Stein i Osterode[6]. Po wojnie pracował jako redaktor w czasopismach. Od 1949 roku był kierownikiem działu dziecięcego w wydawnictwie Státní Nakladatelství Dětské Knihy, obecnie Albatros[7]. Zmarł w 1967 roku. Został pochowany na cmentarzu Malvazinky[8].
Pamiątki po Sekorze trafiły do Morawskiego Muzeum w Brnie, które w 2015 roku otrzymało korespondencję zawierającą listy do żony i syna z obozu pracy oraz dokumenty osobiste takie jak: świadectwa urodzenia i chrztu, zdjęcia, książki, zagraniczne wydania jego książek i zbiory entomologiczne[9]. Kolekcję przekazała mieszkająca w Szwecji szwagierka syna Sekory Jana Kolarová[10], ponieważ syn nie miał innych spadkobierców[11]. W kolejnym roku muzeum otrzymało zestaw nagrań z opowieściami Mrówki Ferdy, fotografie rodzinne oraz wycinki z gazet[9].
Rugby edytuj
W 1923 roku Sekora wyjechał do Francji, gdzie poznał nowy sport – rugby. Wracając, przywiózł do kraju pierwszą piłkę i zasady gry. W 1926 roku z jego inicjatywy powstał w Czechosłowacji związek rugby[12]. 9 maja 1926 roku w Brnie odbył się pierwszy w Czechosłowacji mecz. Wzięły w nim udział drużyny SK Moravská Slavia i AFK Žižka Brno, których trenerem był Sekora. Dodatkowo podczas meczu został sędzią[13]. Sekora opracował też czeską terminologię oraz przetłumaczył zasady gry. W 1926 roku wydał broszurę Rugby. Jak se hraje a jeho pravidla[14].
Upamiętnienie edytuj
Na cześć Sekory nazwano planetoidę z pasa głównego asteroid 13406 Sekora, odkrytą w 1999 roku[15].
Twórczość edytuj
- Rugby. Jak se hraje a jeho pravidla[14]
- W 2016 roku zostały wydane dzienniki Deníky Ondřeje Sekory 1944–1945 pisane podczas pobytu Sekory w obozach pracy[16]
W języku polskim zostały wydane:
- Opowiadanie o drzewach i wietrze, Nasza Księgarnia 1951, tłumaczenie Wiera Badalska[17]
- Czy znacie Zenka?, Nasza Księgarnia 1963, tłumaczenie Jadwiga Bułakowska z ilustracjami Zbigniewa Lengrena[18]
- Rozgniewany węgielek, Nasza Księgarnia, tłumaczenie Halina Juszczakowska z ilustracjami Mateusza Gawrysia[19]
Przypisy edytuj
- ↑ Bartłomiej Dwornik, Lidove noviny. Historia gazety, która urodziła się dwa razy [online], reporterzy.info [dostęp 2019-10-15] (pol.).
- ↑ Ondřej Sekora 1899 - 1999 [online], web.archive.org, 3 czerwca 2011 [dostęp 2019-10-09] [zarchiwizowane z adresu 2011-06-03].
- ↑ Český Ferda Mravenec se nejspíš narodil Sekorovi v Paříži v roce 1927 [online], www.citarny.cz [dostęp 2019-10-15].
- ↑ Prihody Opileho Mravence, „Pestrý týden” (25), www.digitalniknihovna.cz, 1927, s. 13 [dostęp 2019-10-15].
- ↑ Encyklopedie dějin města Brna [online], encyklopedie.brna.cz, 2004 [dostęp 2019-10-15].
- ↑ Ferda Mravenec slaví 90 let. Fanoušci ho uvidí v Praze na Můstku [online], iROZHLAS [dostęp 2019-10-15] (cz.).
- ↑ Sekora Ondřej [online], www.citarny.cz [dostęp 2019-10-15].
- ↑ Oskar Exner, Podívejte se na hřbitov na Malvazinkách [online], praha.eu, 30 listopada 2010 [dostęp 2023-03-27] (cz.).
- ↑ a b Pozůstalost Ondřeje Sekory byla obohacena o další předměty - Novinky.cz [online], www.novinky.cz [dostęp 2019-10-09].
- ↑ Ferda Mravenec slaví 90 let. Fanoušci ho uvidí v Praze na Můstku [online], iROZHLAS [dostęp 2019-10-09] (cz.).
- ↑ Sekora nebyl jen autor Ferdy, ukazuje pozůstalost a výstava [online], Brněnská Drbna - zprávy z Brna a Jihomoravského kraje [dostęp 2019-10-09] (cz.).
- ↑ Ondřej Sekora zakladatel ragby na území Česka se narodil 25. září 1899 [online], www.ceskeragby.sportovnilisty.cz [dostęp 2019-05-11] (cz.).
- ↑ Ragby do Československa přivezl Ondřej Sekora, autor Ferdy Mravence [online], iROZHLAS [dostęp 2019-05-11] (cz.).
- ↑ a b Rugby. Jak se hraje a jeho pravidla, sest. Ondřej Sekora [online], Europeana Collections [dostęp 2019-05-11] (pol.).
- ↑ Planetky - detail (13406) [online], stelweb.asu.cas.cz [dostęp 2019-10-15].
- ↑ Glosy i satirické kresby Ondřeje Sekory z pracovního tábora. Deníky vydané po více než 70 letech [online], Vltava, 14 czerwca 2016 [dostęp 2019-10-09] (cz.).
- ↑ Ondřej Sekora, Wiera Badalska, I Sokołowska, Opowiadanie o drzewach i wietrze, Warszawa: "Nasza Księgarnia", 1951, OCLC 805216585 [dostęp 2019-10-09] (pol.).
- ↑ Czy znacie Zenka? [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2019-10-09] (pol.).
- ↑ Rozgniewany węgielek - Katalog Bibliotek Uniwersytetu Śląskiego i Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach - Prolib Integro [online], integro.ciniba.edu.pl [dostęp 2019-10-09].