Wikipedia

Oni walczyli za ojczyznę

Oni walczyli za ojczyznę[a] (org. Они сражались за Родину) – radziecki dramat wojenny z 1975 roku w reż. Siergieja Bondarczuka. Adaptacja powieści Michaiła Szołochowa pt. Walczyli za ojczyznę.

Oni walczyli za ojczyznę
Они сражались за Родину
Gatunek

dramat wojenny

Rok produkcji

1975

Data premiery

12 maja 1975

Kraj produkcji

ZSRR

Język

rosyjski, niemiecki

Czas trwania

141 min (cz. I – 78 min,
cz. II – 63 min)

Reżyseria

Siergiej Bondarczuk

Scenariusz

Siergiej Bondarczuk

Główne role

Wasilij Szukszyn,
Wiaczesław Tichonow,
Siergiej Bondarczuk

Muzyka

Wiaczesław Owczinnikow

Zdjęcia

Wadim Jusow

Scenografia

Feliks Jasiukiewicz,
Nadieżda Buzina

Montaż

Jelena Michajłowa

Produkcja

Zespół Filmowy nr 1

Wytwórnia

Mosfilm

Dystrybucja

Mosfilm

Fabuła edytuj

Lato 1942, trwa II wojna światowa. Oddział Armii Czerwonej pod naporem atakujących Niemców, w ciężkich bojach odwrotowych, wycofuje się w stronę Stalingradu.

Film pokazuje epizod wczesnego okresu wojny na froncie wschodnim, ukazany na przykładzie małego pododdziału i jego żołnierzy-przyjaciół, szeregowców: Łopachina (bohatera walk), Strielcowa, Zwiagincewa (ciężko rannego podczas niemieckiego ataku inwalidy) i innych.

Obsada edytuj

  • Wasilij Szukszyn – szer. Łopachin
  • Wiaczesław Tichonow – szer. Strielcow
  • Siergiej Bondarczuk – szer. Zwiagincew
  • Gieorgij Burkow – szer. Kopytowski
  • Jurij Nikulin – szer. Niekrasow
  • Iwan Łapikow – sierż. Popriszczenko
  • Nikołaj Gubienko – por. Gołoszczokow
  • Nikołaj Wołkow – szer. Nikiforow
  • Andriej Rostock – kpr. Koczetygow
  • Nikołaj Szytko – kucharz Lisiczenko
  • Jewgienij Samojłow – płk. Marczenko
  • Nonna Mordiukowa – Natalia Stiepanowna
  • Innokientij Smoktunowski – chirurg
  • Irina Skobcewa – lekarz półkowy
  • Angelina Stiepanowa – stara kozaczka, którą Łopachin prosi o wiadro i sól
  • Tatiana Bożok – sanitariuszka ratująca Strielcowa
  • Lidija Fiedosiejewa-Szukszyna – Głasza
  • Daniił Iliczenko – Łuka Michałycz
  • Alieksiej Wanin – szer. Borzych
  • Nikołaj Gorłow – sanitariusz opatrujący Strielcowa w szpitalu
  • Giennadij Sofronow – przewodniczący, szef pustego magazynu
  • Boris Nikiforow – kpt. Sumskow
  • Anatolij Pieriewierzew – Chmiz
  • Witalij Leonow – żołnierz
  • Michaił Czigarow – żołnierz
  • Stanisław Borodokin – żołnierz
  • Leonid Trutniew – żołnierz
  • Piotr Mierkuriew – żołnierz
  • Lew Pawłow – żołnierz niosący sztandar
  • Andriej Popow – głos zza kadru

i inni.

O filmie edytuj

Oni walczyli za ojczyznę powstał z okazji XXX-lecia zwycięstwa ZSRR nad faszyzmem[1]. Siergiej Bondarczuk do prac nad filmem przystąpił w rozkwicie swojej filmowej kariery, będąc już znanym reżyserem, aktorem i scenarzystą[b]. Podobnie jak w wypadku Losu człowieka z 1959 scenariusz oparł na prozie Michaiła Szołochowa, a jego realizacja, jak sam stwierdził w jednym z wywiadów była "kultywowanym od wielu lat marzeniem"[2].

Odbiór edytuj

Film spotkał się z pozytywnym przyjęciem zarówno widzów jak i krytyków. W ZSRR obejrzało go w kinach ponad 40 milionów widzów, co daje mu obecnie wysokie miejsca pod względem oglądalności i przychodów w rankingach rosyjskich portali filmowych[1]. Ponad 40 lat po premierze, film Bondarczuka wciąż zaliczany jest do jednych z najlepszych obrazów o II wojnie światowej w ZSRR, regularnie przypominany w rosyjskiej TV oraz okolicznościowych pokazach filmowych (najczęściej z okazji rocznicy ataku III Rzeszy na ZSRR)[3][4]. W listopadzie 2016 roku minister obrony narodowej FR Siergiej Szojgu, przy asyście szefów departamentów obrony WNP, dokonał w Moskwie uroczystego odsłonięcia ulicznej instalacji rzeźbiarskiej opartej na motywie filmu (maszerujący oddział żołnierzy), poświęconej jego bohaterom jako "symbolom walki za ojczyznę i nieopuszczania jej w najtrudniejszych chwilach"[5].

Krytycy chwalili film za zdjęcia i obsadę aktorską (Łapikow, Mordiukowa, Szukszyn, Tichonow, Bondarczuk)[6]. Dla Wasilija Szukszyna była to ostatnia rola w życiu. Aktor zmarł podczas zdjęć do filmu w październiku 1974 roku, na siedem miesięcy przed jego premierą. Z tego powodu, w ostatnich scenach filmu Szukszyna dublował Jurij Sołowiow, a podczas jego udźwiękowiania, głosu jego bohaterowi użyczył Igor Jefimow[1][7][8].

W Polsce edytuj

W Polsce, film miał swoją premierę w listopadzie 1976 roku w ramach przeglądu filmowego "Dni Filmu Radzieckiego"[9]. W kinach obejrzało go ponad 1,3 mln widzów[9][10], a krytycy zachwycali się zwłaszcza kreacją Szukszyna[11][12].

Nagrody edytuj

Film otrzymał kilka znaczących w ówczesnym świecie socjalistycznym nagród, chociaż dziś już zupełnie "egzotycznych" z punktu widzenia kina światowego. Były to:

  • 1975 – nagroda tygodnika "Sowietskij ekran" za najlepszy film i najlepszą rolę męską dla Szukszyna
  • 1976 – nagroda Związku Antyfaszystowskich Bojowników Czechosłowacji na XX MFF w Karlowych Warach
  • 1977 – nagroda dla Siergieja Bondarczuka za najlepszą reżyserię, dla Tatiany Bożok za najlepszą rolę drugoplanową, nagroda zbiorowa dla 27 odtwórców ról żołnierzy oddziału radzieckiego na XIV MFF w Panamie
  • 1977 – Nagroda Państwowa RFSRR im. Braci Wasiliewych

Uwagi edytuj

  1. ↑ W polskiej literaturze przedmiotu tytuł filmu często występuje w oryginalnym tłumaczeniu tytułu pierwowzoru literackiego Szołochowa, tzn. Walczyli za ojczyznę (zob. Apokalipsa i prawda, "Film" 22[122], Warszawa 1975-06-01; Czesław Dondziłło, Walczyli za ojczyznę, „Film” nr 25[125], Warszawa 1975-06-22 i in.)
  2. ↑ . Laureatem nagrody "Oscara" za epopeję Wojna i pokój z lat 1965-67

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c Oni srażalis' za rodinu. [w:] KinoPoisk [on-line]. [dostęp 2020-07-05]. (ros.).
  2. ↑ Siemion Czertok. Siergiej Bondarczuk: mówi się, że jestem batalistą.... „Film”. 45(1457), s. 20, 1976-11-07. Warszawa: RWS "Prasa-Książka-Ruch". 
  3. ↑ Szto posmotriet' na 9 maja: 10 wielikich filmow o wielikoj pobiedie. 2020-05-09. [dostęp 2020-07-06]. (ros.).
  4. ↑ 10 łuczszych filmow o wojnie. [w:] onliner [on-line]. [dostęp 2020-07-06]. (ros.).
  5. ↑ Oficjalna strona Ministerstwa Obrony FR
  6. ↑ Jelena Bauman, Rostisław Jurieniew: Mała encyklopedia kina radzieckiego. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1987. ISBN 83-221-0446-4.
  7. ↑ Tiepłochod "Dunaj". [w:] www.cruiseinform.ru [on-line]. [dostęp 2020-07-06]. (ros.).
  8. ↑ Jurij Sołowiow: ja nie sczitaju siebia dwojnikom Szukszyna. [w:] Komsomolskaja prawda [on-line]. [dostęp 2020-07-06]. (ros.).
  9. ↑ a b Dni Filmu Radzieckiego. „Film”. 44(1456), s. 23, 1976-10-31. Warszawa: RWS "Prasa-Książka-Ruch". 
  10. ↑ Grzegorz Wiśniewski: Polsko-radzieckie stosunki kulturalne w latach siedemdziesiątych. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1980, s. 208.
  11. ↑ Teresa Krzemień. Łopachin był ostatni. „Film”. 1(1465), s. 20, 1977-01-02. Warszawa: RWS "Prasa-Książka-Ruch". 
  12. ↑ Dondziłło..., s. 18

Bibliografia edytuj

  • Apokalipsa i prawda. „Film”. 22(122), s. 11, 1975-06-01. Warszawa: RWS "Prasa-Książka-Ruch". 
  • Czesław Dondziło. Walczyli za ojczyznę. „Film”. 25(125), s. 18, 1975-06-22. Warszawa: RWS "Prasa-Książka-Ruch". 

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Oni_walczyli_za_ojczyznę&oldid=68647470”