Order „Za zasługi dla Ojczyzny”

Order „Za zasługi dla Ojczyzny” (ros. Орден «За заслуги перед Отечеством») – wysoki rosyjski order ustanowiony 2 marca 1994 przez prezydenta Borysa Jelcyna. Do wznowienia Orderu św. Andrzeja w 1998 był najwyższym odznaczeniem Federacji Rosyjskiej.

Order „Za zasługi dla Ojczyzny”
Орден «За заслуги перед Отечеством»

Awers gwiazdy I klasy
Awers odznaki orderowej
Rewers odznaki orderowej
Baretka Orderu I klasy
Ustanowiono	2 marca 1994
Dewiza	ПOЛЬЗA, ЧECТЬ И CЛAВA (Korzyść, Honor i Chwała)
Wielkość	60 × 60 mm (order I klasy) 50 × 50 mm (order II–III kl.) 40 × 40 mm (order IV kl.) 82 × 82 mm (gwiazda I kl.) 72 × 72 mm (gwiazda II kl.)
Kruszec	pozłacane srebro (order) srebro (gwiazda)
Powyżej	Order Świętego Jerzego
Poniżej	Order Świętej Katarzyny Męczennicy
Powiązane	Medal Orderu „Za zasługi dla Ojczyzny”

Historia

Prezydent Borys Jelcyn nie mógł restytuować carskiego Orderu św. Aleksandra Newskiego, gdyż nadal istniał ustanowiony przez Józefa Stalina w czasie II wojny światowej, ceniony przez kombatantów radziecki Order Aleksandra Newskiego, ani Orderu Świętego Włodzimierza, gdyż odnowił go już w 1957 Synod Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Znaleziono więc kompromis – wprowadzono pod wieloma względami podobny z tymi dwoma carskimi odznaczeniami nowy Order „Za zasługi dla Ojczyzny”.

Order posiada cztery klasy (степени):

• Klasa I – noszona przez prawe ramię na wielkiej wstędze o szer. 100 mm, dodatkowo gwiazda orderowa (szer. 82 mm);
• Klasa II – noszona na szyi na wstędze o szer. 45 mm, dodatkowo gwiazda orderowa (szer. 72 mm);
• Klasa III – noszona na szyi na wstążce o szer. 32 mm;
• Klasa IV – noszona na lewej piersi na wstążce o szer. 24 mm.

Dodatkowo nadawane są dwa powiązane z orderem Medale Orderu „Za zasługi dla Ojczyzny” (Złoty i Srebrny), jako wyróżnienie za zasługi cywilne i wojskowe.

Istnieje także Wielki Łańcuch Orderu „Za zasługi dla Ojczyzny”, przysługujący tylko prezydentowi Federacji Rosyjskiej.

Order nadawany jest za wybitne zasługi dla Federacji Rosyjskiej lub na polu stosunków międzynarodowych; posiada odmianę wojenną (z mieczami).

Insygnia

Order „Za zasługi dla Ojczyzny” przypomina szczególnie dawny, jednoklasowy Order św. Aleksandra Newskiego, który mógł być nadawany również niechrześcijanom: emaliowany na czerwono krzyż jest identyczny z krzyżem orderu aleksandrowskiego, ale nosi na sobie złotego dwugłowego orła rosyjskiego (w odmianie wojennej, krzyż jest zaczepiony do zawieszki w kształcie skrzyżowanych mieczy).

Również w medalionie gwiazdy I i II Klasy (order posiada ich cztery) występuje orzeł rosyjski, otoczony przejętą z carskiego Orderu św. Włodzimierza dewizą ПOЛЬЗA ЧECТЬ И CЛAВA.

Łańcuch składa się na przemian ze złotych orłów rosyjskich z tarczą św. Jerzego na piersi i okrągłych medalionów z podobizną awersu krzyża, otoczoną dewizą orderu.

Order Zasługi noszony jest na ciemnoczerwonej wstędze dawnego odznaczenia carskiego.

Baretki Orderu „Za zasługi dla Ojczyzny”
I Klasa (szer. 45 mm)	II Klasa (szer. 32 mm)	III Klasa (szer. 32 mm)	IV Klasa (szer. 24 mm)

Bibliografia

• Za Zasługi dla Ojczyzny, Order, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-04-06] .
• Российская символика: Statuty orderu. [dostęp 2010-02-28]. (ros.).
• Российская символика: Oznaki orderu. [dostęp 2010-02-28]. (ros.).
• Российская символика: Zdjęcia oznaki Orderu I Klasy (cywilnego i wojennego). [dostęp 2010-02-28]. (ros.).