Order Arjamehr (pol. Order Światła Ariów, Order Światła Iranu, Order Słońca, pers. Nešān-e Āryāmehr نشان آریامهر‎) − order kobiecy ustanowiony przez szacha irańskiego Mohammada Rezę z dynastii Pahlawich. Zniesiony w 1979 roku przez rząd ajatollahów w wyniku irańskiej rewolucji islamskiej[1][2].

Order Światła Ariów
Order Światła Iranu
Order Słońca
Nešān-e Āryāmehr
نشان آریامهر
Baretka
Baretka
Ustanowiono

1967

Wycofano

1979

Kruszec

srebro

Powyżej

Order Pahlawiego

Równorzędne

Order Zulfaghara

Poniżej

Order Korony, Order Plejad

Powiązane

Order Aftab

Cesarzowa Farah Pahlawi udekorowana insygniami I klasy Orderu Arjamehr
Farah, jej córka Szahnaz, pasierbica Farahnaz i szwagierka Szams noszące Order Arjamehr

Historia edytuj

Nazwa Arjamehr wywodzi się od tytułu przyjętego przez szacha 15 września 1965 roku, nadanego przez irański parlament (Majlis) z okazji 25-lecia panowania[3]. Składało się ze słowa Arja, oznaczającego Ariów (patrz: ludy irańskie), od których mieli pochodzić Persowie oraz słowa mehr czyli światło[4].

Samo odznaczenie utworzone zostało 26 września 1967 roku w celu dekoracji Farah Pahlawi na potrzeby zaplanowanej na 26 października 1967 roku ceremonii jej koronacji na Szachbanu (cesarzową), a szacha na szachinszacha (cesarza) Iranu[1][2][5].

Order mógł być używany wyłącznie przez królewską rodzinę panującą w Iranie. Był dwuklasowy, przy czym I klasa przeznaczona była do dekoracji żeńskich panujących monarchów, a II klasa służyła do wyróżniania księżniczek[1][2][6].

Istnieją kontrowersje dotyczące daty ustanowienia orderu, ponieważ Tadż ol-Moluk, matka Mohammada Rezy będącą wówczas królową, podczas uroczystości weselnych syna i Fauzijji bint Fu’ad w kwietniu i maju 1939 roku, nosiła gwiazdę niemal identyczną z insygnium, które zaprezentowano po raz pierwszy w 1967, co jest widoczne na fotografiach wykonanych podczas tej ceremonii. Prawdopodobnie order został utworzony przez Rezę Szaha Pahlawiego w 1932 roku wraz z Orderem Pahlawiego[1].

Wygląd insygniów edytuj

Odznaka edytuj

Odznaka (godło) miała wygląd srebrnej gwiazdy składającej się z 16 promieni o takiej samej długości, połączonych ze sobą krawędziami i zakończonych wycięciem jak w ogonie jaskółki. W centrum odznaki umieszczono emaliowany dysk z wizerunkiem Korony Pahlawich na niebieskim tle, z krawędzią w kształcie wąskiego, srebrnego pierścienia. W I klasie ramiona inkrustowane były diamentami, którymi nie ozdabiano odznak II klasy[1].

Gwiazda edytuj

Gwiazda orderowa, również wykonana ze srebra, była identyczna z odznaką, lecz nie posiadała zawieszki. Przypinano ją do lewej piersi[1].

Wstęga edytuj

Wstęga orderowa w obu klasach miała wygląd szarfy wieszanej z prawego ramienia do lewego boku, na którym związana była w dużą kokardę z dwoma długimi frędzlami i powieszoną pomiędzy nimi odznaką. Uszyta była z niebieskiego jedwabiu. Frędzle były w kolorze złotym w I klasie, a w II klasie miały barwę srebrną[1].

Odznaczeni edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Damy Orderu Arjamehr.
I klasa
II klasa

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g Christopher Buyers: Nishan-i-Aryamehr (The Order of the Light of the Aryans). [w:] The Pahlavi Dynasty Orders & Decorations [on-line]. 2002-08. [dostęp 2014-10-30]. (ang.).
  2. a b c Decorations. [w:] Encyclopædia Iranica [on-line]. iranicaonline.org. [dostęp 2014-10-21]. (ang.).
  3. Ardavan Khoshnood: Our path, is the Aryamehr path.... [w:] 2004-09-15 [on-line]. aryamehr.org. [dostęp 2014-10-31]. (ang.).
  4. Light of the Aryans. lightofthearyans.tumblr.com. [dostęp 2014-10-31].
  5. Aryamehr order ( The sun of Arians ). [w:] Persian orders of Pahlavi era 1941-1979 [on-line]. irancollection.alborzi.com. [dostęp 2014-10-30]. (ang.).
  6. Qajar (Kadjar) Orders and Decorations. qajarpages.org. [dostęp 2014-10-30]. (ang.).