Order Kalākauy
Order Kalākauy (ang. Order of Kalākaua) – trzecie odznaczenie Królestwa Hawajów nadawane w latach 1875–1898[1].
 Awers łańcucha | |
 Awers odznaki I–III kl. | |
 Awers odznaki IV kl. | |
 Gwiazda I kl. | |
 Gwiazda II kl. | |
 Baretka I kl. | |
 Baretka II–IV kl. | |
| Ustanowiono | |
|---|---|
| Wycofano | |
| Dewiza |
KEOLA (życie wieczne) |
| Powyżej | |
| Poniżej | |
Historia edytuj
Order ustanowiony został 12 lutego 1874 z okazji koronacji króla Kalākauy I, statuty otrzymał 28 września 1875 i nosił imię swojego fundatora. Nadawany był głowom państw i dynastii panujących lub innym osobom jako nagroda za nadzwyczajną służbę. Podzielony został na cztery klasy:
- I klasa: Kawaler Krzyża Wielkiego (Knight Grand Cross),
- II klasa: Wielki Oficer (Grand Officer),
- III klasa: Kawaler Komandor (Knight Commander),
- IV klasa: Kawaler Towarzysz (Knight Companion)[2][3][4].
Liczba nadań była statutowo ograniczona do: I kl. – 12 osób, II kl. – 20 osób, III kl. – 30 osób, IV kl. – 60 osób[2].
Order został zlikwidowany jako odznaczenie państwowe po aneksji tzw. Republiki Hawajów przez Stany Zjednoczone w 1898[1] i odtąd pełni funkcję orderu domowego hawajskiej dynastii królewskiej[3][4].
Wygląd edytuj
Odznaka orderowa ma kształt krzyża maltańskiego, emaliowanego na niebiesko z białymi krawędziami, z okrągłym medalionem środkowym na połączeniu ramion z „kāhili” (jeden z symboli królewskich) na niebieskim tle, otoczonym białym pierścieniem z napisem „KALAKAUA • FEBRUARY 12 TH 1874”. Na rewersie umieszczono na środku datę „1874” otoczoną rysunkiem wieńca laurowego i dewizą orderu „KEOLA” (tłum. życie wieczne). Pomiędzy ramionami umieszczono „pūloʻuloʻu” (symbol dawnej hawajskiej monarchii), a pod odznakę podłożono wieniec laurowy. Ruchoma zawieszka pomiędzy odznaką a wstęgą ma kształt hawajskiej korony. Krzyż, promienie pomiędzy ramionami, napisy oraz korona dla I-III kl. są pozłacane, a srebrne dla IV kl. Srebrna gwiazda orderowa dla I-II kl. jest ośmiopromienna, z odznaką orderu wewnątrz (wieniec II kl. jest srebrny). Wstęga orderowa jest niebieska dla I kl., a dla pozostałych klas – biała z czterema niebieskimi paskami[2]. Krzyż Wielki przyznawany zwykle na wielkiej wstędze z gwiazdą, ale mógł zostać nadany także w wersji z łańcuchem. Wielki Oficer nosił odznakę na wstędze na szyi oraz gwiazdę na piersi. Komandor również, ale bez gwiazdy. Kawaler odznakę przypinał na wstążce do piersi[2].
Odznaczeni edytuj
Krzyż Wielki otrzymali m.in.[3][4][5]:
- 1878: austriacki cesarz Franciszek Józef I Habsburg
- 1878: wenezuelski prezydent Antonio Guzmán Blanco
- 1881: brytyjski książę Albert Edward Koburg (z łańcuchem)
- 1881: egipski i sudański kedyw Taufik Pasza
- 1881: tunezyjski bej Muhammad III as-Sadiq
- 1881: watykański kardynał Lodovico Jacobini
- 1881: watykański kardynał Edward Henry Howard
- 1881: pruski książę Wilhelm Hohenzollern
- 1881: pruski książę Fryderyk Karol Hohenzollern
- 1882: serbski król Milan I Obrenowić
- 1884: meksykański prezydent Manuel González
- 1884: meksykański prezydent José de la Cruz Porfirio Díaz Mori
- 1889: francuski prezydent Marie François Sadi Carnot
Przypisy edytuj
- ↑ a b Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa: 1939, s. 358.
- ↑ a b c d Maximilian Gritzner: Handbuch der Ritter- und Verdienstorden aller Kulturstaaten der Welt. Lipsk: 1893, s. 133-134. (niem.).
- ↑ a b c Royal Order of Kalakaua. keouanui.org. [dostęp 2017-11-08]. (ang.).
- ↑ a b c Royal Orders Established by the Kamehameha Dynasty. keouanui.org. [dostęp 2017-11-03]. (ang.).
- ↑ The Royal Tourist—Kalakaua's Letters Homefrom Tokio to London. Hawaiian Historical Society, 1971. (ang.).