Order Zasługi Republiki Włoskiej

najwyższe odznaczenie włoskie

Order Zasługi Republiki Włoskiej (wł. Ordine al Merito della Repubblica Italiana, OMRI) – najwyższe odznaczenie włoskie, nadawane od 1951 roku.

Order Zasługi Republiki Włoskiej
Ordine al Merito
della Repubblica Italiana
Awers
Awers odznaki orderu
(wzór 1951–2001)
Baretka
Baretka orderu I klasy
Baretka
Baretka orderu V klasy
Ustanowiono

3 marca 1951

Insygnia krzyża oficerskiego: pierwotne (1951–2000) i obecne
Ustępujący prezydent Włoch Carlo Ciampi przekazuje następcy, Giorgio Napolitano, insygnia orderu

Historia edytuj

Order został ustanowiony 3 marca 1951 przez prezydenta Luigi Einaudiego i otrzymał statuty 31 października 1952 roku. Po wprowadzeniu we Włoszech republikańskiej formy rządu (1946) powstała potrzeba ustanowienia w tym kraju nowych odznaczeń, zamiast bardzo popularnych i nadawanych szerokim kręgom społeczeństwa orderów królewskich, Korony Włoch i Maurycego i Łazarza, które po opuszczeniu kraju przez ostatniego monarchę, Humberta II, stały się orderami domowymi wygnanej dynastii sabaudzkiej. Nowy order może być nadawany obywatelom Włoch i cudzoziemcom za zasługi wszelkiego rodzaju, zarówno cywilne jak wojskowe. Wielkim mistrzem jest każdorazowy prezydent Włoch. Orderu nie mogą otrzymać posłowie i senatorowie włoskiego parlamentu w czasie swej aktualnej kadencji.

Order otrzymał pięć klas według tradycyjnego schematu Legii Honorowej, przy czym I klasa została podzielona na dwa stopnie:

  • klasa I:
    • Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą
      (Cavaliere di Gran Croce Decorato di Gran Cordone) – nadawany tylko głowom państw oraz wybitnym osobistościom; osoby dekorowane otrzymują dodatkowo „Wielki Łańcuch[1]
    • Kawaler Krzyża Wielkiego (Cavaliere di Gran Croce)
  • klasa II: Wielki Oficer (Grande Ufficiale)
  • klasa III: Komandor (Commendatore)
  • klasa IV: Oficer (Ufficiale)
  • klasa V: Kawaler (Cavaliere)

Insygnia w latach 1951–2001 edytuj

Dawne insygnia orderu to oznaka, gwiazda I i II klasy oraz łańcuch. Pierwotną oznaką był emaliowany na biało krzyż grecki, zawieszony na złotej corona muralis, ze złotą pięcioramienną gwiazdką w medalionach środkowych obu stron. Między ramionami krzyża znajdowały się złote orły rzymskie. Gwiazdy I i II klasy były srebrne, ośmiopromienne, z nałożonymi na nie oznakami orderu. Łańcuch składał się z 22 ogniw, jedenastu pięcioramiennych gwiazd, dziesięciu ornamentów w kształcie kwiatów akantu oraz środkowej plakietki z literami „RI” (Repubblica Italiana). Wstęga orderu była zielona z dwoma czerwonymi paskami, przy IV klasie z rozetką na wstążce.

 
Baretki
 
Kawaler
 
Oficer
 
Komandor
 
Wielki Oficer
 
Kawaler Krzyża Wielkiego
 
Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowanego Wielką Wstęgą

Insygnia od roku 2001 edytuj

W pięćdziesięciolecie ustanowienia orderu nadano insygniom nowy wygląd, nawiązując do tradycji dawnego Orderu Korony Włoch. Nowa oznaka (krzyż orderowy) to identyczny jak w orderze Korony krzyż Ruperta. Pomiędzy ramionami krzyża umieszczono złoty wieniec, w połowie oliwny, w połowie dębowy. Pośrodku krzyża znajduje się złoty medalion środkowy, otoczony bordiurą, emaliowaną na niebiesko. Wewnątrz medalionu znajduje się złote godło Włoch; na bordiurze zaś, złoty napis: AL MERITO DELLA / REPUBBLICA (ZA ZASŁUGI DLA / REPUBLIKI). Ramiona krzyża są białe w klasach I, II i III; złote w klasie IV; srebrzone w klasie V; zaś ich krawędzie są złocone (we wszystkich klasach).
Gwiazda orderowa jest w I klasie ośmiopromienna, cyzelowana na kształt brylantów; złota w stopniu wyższym, srebrna w stopniu niższym; na gwiazdę nałożony jest krzyż orderowy. Gwiazda orderowa jest w II klasie czteropromienna (o kształcie kwadratu obróconego o 45°), srebrna, cyzelowana na kształt brylantów; na nią nałożony jest krzyż orderowy.
Ogniwa łańcucha i wstęga pozostały niezmienione.

 
Baretki
 
Kawaler
 
Oficer
 
Komandor
 
Wielki Oficer
 
Kawaler Krzyża Wielkiego
 
Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowanego Wielką Wstęgą

Odznaczeni edytuj

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej.

Znane osobistości edytuj

Lista odznaczonych (niepełna)[2]:

Polacy
Z tym tematem związana jest kategoria: Polacy odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej.

Przypisy edytuj

  1. Collare OMRI. governo.it. [dostęp 2010-01-20]. (wł.).
  2. Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. [w:] Le Onorificenze [on-line]. quirinale.it. [dostęp 2015-09-26]. (wł.).
  3. Ochab Edward decorato di Gran Cordone. quirinale.it. [dostęp 2017-07-21]. (wł.).
  4. Order Odrodzenia dla G. Saragata. Odznaczenia włoskie dla przywódców polskich. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965. 
  5. Uroczysta dekoracja w Belwederze odznaczeniami polskimi i włoskimi. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965. 

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj