Oreochromis
Oreochromis – rodzaj słodko- i słonawowodnych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae). Wszystkie ryby z tego rodzaju są pyszczakami – inkubują ikrę w pysku, przy czym u wszystkich gatunków rolę opiekuna podejmuje wyłącznie samica[3]. Wraz z rodzajami Sarotherodon, Iranocichla i Tristramella tworzą takson monofiletyczny[4][5].
| Oreochromis[1] | |||
| Günther, 1889 | |||
| Okres istnienia: miocen–dziś | |||
 Przedstawiciel rodzaju - Oreochromis niloticus | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Oreochromis | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Oreochromis hunteri Günther 1889 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
Występowanie edytuj
Pierwotny zasięg występowania obejmuje Afrykę oraz kraje Lewantu: rzeka Nil, Jebel Marra, jezioro Czad, rzeki Niger, Wolta, Gambia i Senegal. Za sprawą wysokiej zdolności przystosowania się do warunków środowiskowych i dzięki rozwojowi akwakultury tilapie z tego rodzaju obecne są teraz w wodach tropikalnych na całym świecie, w tym w Azji i Ameryce Łacińskiej.
Znaczenie gospodarcze edytuj
Największe znaczenie gospodarcze mają: tilapia nilowa (Oreochromis niloticus), mozambijska (O. mossambicus) i złota (O. aureus). W latach 2004–2005 średnie połowy tilapii w wodach śródlądowych na świecie wyniosły 750 tys. ton[6]. Akwakultura dostarczyła w 2006 roku (dane FAO FishStat Plus) 2,36 mln ton tilapii i innych ryb pielęgnicowatych. Największymi producentami są: Chiny, Egipt, Indonezja, Filipiny, Tajlandia, Brazylia, Honduras, Kolumbia i Ekwador. W Europie także rozpoczęto eksperymentalną hodowlę tilapii. W Polsce mięso tilapii dostępne jest w sieciach handlowych, w postaci filetów mrożonych jednostkowo (IQF).
Klasyfikacja edytuj
Współcześnie żyjące gatunki zaliczane do tego rodzaju[2]:
- Oreochromis alcalicus (Hilgendorf, 1905)
- Oreochromis amphimelas (Hilgendorf, 1905)
- Oreochromis andersonii (Castelnau, 1861)
- Oreochromis angolensis (Trewavas, 1973)
- Oreochromis aureus (Steindachner, 1864) – tilapia złota[potrzebny przypis]
- Oreochromis chungruruensis (Ahl, 1924)
- Oreochromis esculentus (Graham, 1928)
- Oreochromis grahami (Boulenger, 1912)
- Oreochromis hunteri Günther, 1889
- Oreochromis ismailiaensis Mekkawy, 1995
- Oreochromis jipe (Lowe, 1955)
- Oreochromis karomo (Poll, 1948)
- Oreochromis karongae (Trewavas, 1941)
- Oreochromis korogwe (Lowe, 1955)
- Oreochromis latilabris Seegers & Tichy, 1999
- Oreochromis lepidurus (Boulenger, 1899)
- Oreochromis leucostictus (Trewavas, 1933)
- Oreochromis lidole (Trewavas, 1941)
- Oreochromis macrochir (Boulenger, 1912)
- Oreochromis malagarasi Trewavas, 1983
- Oreochromis mortimeri (Trewavas, 1966)
- Oreochromis mossambicus (Peters, 1852) – tilapia mozambijska[7], tilapia natalska[7]
- Oreochromis mweruensis Trewavas, 1983
- Oreochromis ndalalani Seegers & Tichy, 1999
- Oreochromis niloticus (Linnaeus, 1758) – tilapia nilowa[7][8]
- Oreochromis placidus (Trewavas, 1941)
- Oreochromis rukwaensis (Hilgendorf & Pappenheim, 1903)
- Oreochromis saka (Lowe, 1953)
- Oreochromis salinicola (Poll, 1948)
- Oreochromis schwebischi (Sauvage, 1884)
- Oreochromis shiranus Boulenger, 1897
- Oreochromis spilurus (Günther, 1894)
- Oreochromis squamipinnis (Günther, 1864)
- Oreochromis tanganicae (Günther, 1894)
- Oreochromis upembae (Thys van den Audenaerde, 1964)
- Oreochromis urolepis (Norman, 1922)
- Oreochromis variabilis (Boulenger, 1906)
Gatunkiem typowym rodzaju jest Oreochromis hunteri.
Ze śladów kopalnych znany jest Oreochromis lorenzoi z wczesnego miocenu środkowych Włoch[9].
.jpg)
Przypisy edytuj
- ↑ Oreochromis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d e f g Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 6 września 2023 [dostęp 2023-09-19] (ang.).
- ↑ E. Trewavas: Tilapiine fishes of the genera Sarotherodon, Oreochromis and Danakilia. Londyn: British Museum (Natural History), 1983. ISBN 0-565-00878-1.
- ↑ V. Klett, A. Meyer. What, if Anything, is a Tilapia?—Mitochondrial ND2 Phylogeny of Tilapiines and the Evolution of Parental Care Systems in the African Cichlid Fishes. „Molecular Biology and Evolution”. 19 (6), s. 865–883, 2002. DOI: 10.1186/1471-2148-9-186. (ang.).
- ↑ Schwarzer et al. The root of the East African cichlid radiations. „BMC Evolutionary Biology”. 9, s. 186, 2009. DOI: 10.1186/1471-2148-9-186. (ang.).
- ↑ Tilapia—cudowna ryba XXI wieku?. „Magazyn Przemysłu Rybnego”. 2 (56), 2007. (pol.). (pdf)
- ↑ a b c Nazewnictwo ryb egzotycznych, AKWARIUM, Nr 1-2/70 (występuje pod synonimiczną nazwą)
- ↑ Gatunki obce w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN (dostęp 6 listopada 2012)
- ↑ G. Carnevale, C. Sorbini. Oreochromis lorenzoi, a new species of tilapiine cichlid from the late Miocene of central Italy. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 23 (3), s. 508–516, 2003. DOI: 10.1671/1858. (ang.).