Oreochromisrodzaj słodko- i słonawowodnych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae). Wszystkie ryby z tego rodzaju są pyszczakami – inkubują ikrę w pysku, przy czym u wszystkich gatunków rolę opiekuna podejmuje wyłącznie samica[3]. Wraz z rodzajami Sarotherodon, Iranocichla i Tristramella tworzą takson monofiletyczny[4][5].

Oreochromis[1]
Günther, 1889
Okres istnienia: miocen–dziś
23.03/0
23.03/0
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju - Oreochromis niloticus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

okoniokształtne

Rodzina

pielęgnicowate

Podrodzina

Pseudocrenilabrinae

Plemię

Tilapiini

Rodzaj

Oreochromis

Typ nomenklatoryczny

Oreochromis hunteri Günther 1889

Synonimy
  • Alcolapia Thys van den Audenaerde, 1969[2]
  • Labrodascyllus Di Caporiacco, 1948[2]
  • Laruwiala Thys van den Audenaerde, 1969[2]
  • Neotilapia Regan, 1920[2]
  • Nyasalapia Thys van den Audenaerde, 1969[2]
  • Vallicola Trewavas, 1983[2]
Zobacz też: Haplotilapiini.

Występowanie

edytuj

Pierwotny zasięg występowania obejmuje Afrykę oraz kraje Lewantu: rzeka Nil, Jebel Marra, jezioro Czad, rzeki Niger, Wolta, Gambia i Senegal. Za sprawą wysokiej zdolności przystosowania się do warunków środowiskowych i dzięki rozwojowi akwakultury tilapie z tego rodzaju obecne są teraz w wodach tropikalnych na całym świecie, w tym w Azji i Ameryce Łacińskiej.

Znaczenie gospodarcze

edytuj

Największe znaczenie gospodarcze mają: tilapia nilowa (Oreochromis niloticus), mozambijska (O. mossambicus) i złota (O. aureus). W latach 2004–2005 średnie połowy tilapii w wodach śródlądowych na świecie wyniosły 750 tys. ton[6]. Akwakultura dostarczyła w 2006 roku (dane FAO FishStat Plus) 2,36 mln ton tilapii i innych ryb pielęgnicowatych. Największymi producentami są: Chiny, Egipt, Indonezja, Filipiny, Tajlandia, Brazylia, Honduras, Kolumbia i Ekwador. W Europie także rozpoczęto eksperymentalną hodowlę tilapii. W Polsce mięso tilapii dostępne jest w sieciach handlowych, w postaci filetów mrożonych jednostkowo (IQF).

Klasyfikacja

edytuj

Współcześnie żyjące gatunki zaliczane do tego rodzaju[2]:

Gatunkiem typowym rodzaju jest Oreochromis hunteri.

Ze śladów kopalnych znany jest Oreochromis lorenzoi z wczesnego miocenu środkowych Włoch[9].

Przypisy

edytuj
  1. Oreochromis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 6 września 2023 [dostęp 2023-09-19] (ang.).
  3. E. Trewavas: Tilapiine fishes of the genera Sarotherodon, Oreochromis and Danakilia. Londyn: British Museum (Natural History), 1983. ISBN 0-565-00878-1.
  4. V. Klett, A. Meyer. What, if Anything, is a Tilapia?—Mitochondrial ND2 Phylogeny of Tilapiines and the Evolution of Parental Care Systems in the African Cichlid Fishes. „Molecular Biology and Evolution”. 19 (6), s. 865–883, 2002. DOI: 10.1186/1471-2148-9-186. (ang.). 
  5. Schwarzer et al. The root of the East African cichlid radiations. „BMC Evolutionary Biology”. 9, s. 186, 2009. DOI: 10.1186/1471-2148-9-186. (ang.). 
  6. Tilapia—cudowna ryba XXI wieku?. „Magazyn Przemysłu Rybnego”. 2 (56), 2007. (pol.).  (pdf)
  7. a b c Nazewnictwo ryb egzotycznych, AKWARIUM, Nr 1-2/70 (występuje pod synonimiczną nazwą)
  8. Gatunki obce w Polsce. Instytut Ochrony Przyrody PAN (dostęp 6 listopada 2012)
  9. G. Carnevale, C. Sorbini. Oreochromis lorenzoi, a new species of tilapiine cichlid from the late Miocene of central Italy. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 23 (3), s. 508–516, 2003. DOI: 10.1671/1858. (ang.).