Organka grubodzioba
Organka grubodzioba[3] (Euphonia laniirostris) – gatunek małego ptaka z rodziny łuszczakowatych (Fringillidae), podrodziny organek. Występuje w Ameryce Południowej i Centralnej. Niezagrożona wyginięciem.
| Euphonia laniirostris[1] | |
| Orbigny & Lafresnaye, 1837 | |
.jpg) Samiec | |
 Samica | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
organka grubodzioba |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Morfologia edytuj
Długość ciała wynosi 11–15 cm, masa ciała 15 g[4]. Dla podgatunku nominatywnego długość skrzydła wynosi 61,5 mm, ogona 35,5 mm, zaś dzioba 9 mm. Tęczówka brązowa, nogi i stopy czarne[5]. U samca złotożółta czapeczka, broda, gardło i cały spód ciała. Pozostała część upierzenia czarna z granatowym połyskiem. Nogi szare. Samica w większości brązowożółta, lotki brązowe z żółtymi obrzeżeniami chorągiewek zewnętrznych.
Zasięg występowania i podgatunki edytuj
Wyróżnia się następujące podgatunki[6][7]:
- E. l. crassirostris P.L. Sclater, 1857 – Kostaryka do zachodniej Wenezueli
- organka czarnosterna[3] (E. l. melanura) P.L. Sclater, 1851 – wschodnia Kolumbia do wschodniego Peru oraz północno-centralnej Brazylii
- E. l. hypoxantha Berlepsch & Taczanowski, 1884 – zachodni Ekwador i północno-zachodnie Peru
- E. l. zopholega (Oberholser, 1918) – wschodnio-środkowe Peru
- organka grubodzioba[3] (E. l. laniirostris) d'Orbigny & Lafresnaye, 1837 – południowo-wschodnie Peru do północnej Boliwii i centralnej Brazylii
Środowisko życia stanowią obrzeża lasów, zarośla krzewów, ogrody oraz tereny rolnicze z pojedynczymi drzewami[4].
Zachowanie edytuj
Żywi się owocami. Żeruje w parach, małych grupach lub wielogatunkowych stadach w koronach drzew. Gniazdo o kulistym kształcie umieszczone jest w ukrytym miejscu[4]. Zniesienie liczy cztery jaja o masie około 1,42 grama. Inkubacja trwa około 14 dni. Wysiaduje jedynie samica. Pisklęta pozostają w gnieździe około 20 dni[8].
Status edytuj
IUCN uznaje organkę grubodziobą za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji, według szacunków organizacji Partners in Flight, mieści się w przedziale 5–50 milionów dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny[2].
Przypisy edytuj
- ↑ Euphonia laniirostris, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b BirdLife International, Euphonia laniirostris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015-4 [dostęp 2015-12-07] (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Euphoniinae Tschudi, 1846 - organki (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-27].
- ↑ a b c David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, Phil Benstead: Ptaki. Encyklopedia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 483. ISBN 978-83-01-15733-3.
- ↑ C.E. Hellmayr. On a Collection of Birds Made by Mr. W. Hoffmanns on the Rio Madeira, Brazil. „Novitates Zoologicae”. 14, s. 347, 1907.
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Finches, euphonias, longspurs, Thrush-tanager. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-01-27]. (ang.).
- ↑ Hilty, S.: Thick-billed Euphonia (Euphonia laniirostris). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-04-26].
- ↑ Eli Geffen & Yoram Yom-Tov. Are incubation and Fledging periods longer in the tropics?. „Journal of Animal Ecology”. 69, s. 59-73, 2000.
Linki zewnętrzne edytuj
- Zdjęcia, nagrania audio i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).