Organoznawstwo
Organoznawstwo − wyspecjalizowany dział instrumentoznawstwa oraz instrumentologii, którego przedmiotem badań są instrumenty organowe, a w szczególności organy.
Potrzeba istnienia osobnego działu dla tego instrumentu wzięła się z szerokiej różnorodności w poszczególnych elementach budowy tej grupy instrumentów (przede wszystkim w różnicach w budowie traktury czy też różnego rodzaju piszczałek i ich walorów brzmieniowych), a także z bardzo długiej − w porównaniu do innych instrumentów − i zmiennej historii organów − głównego przedmiotu badań.
W organoznawstwie łączy się wiele różnych dziedzin i zagadnień nauki − od czysto technicznych − jak akustyka, inżynieria mechaniczna, wytrzymałość materiałów i materiałoznawstwo elementów drewnianych i metalowych, czy też współcześnie nawet elektronika − skończywszy na zagadnieniach humanistycznych i dotyczących sztuki − jak malarstwo, rzeźba, historia sztuki, konserwacja zabytków.
Organoznawstwo jako przedmiot edytuj
Organoznawstwo, jako osobny przedmiot, znajduje się w programach nauczania diecezjalnych szkół organistowskich, niektórych szkół muzycznych II stopnia (na wydziale instrumentalnym dla specjalności organy), oraz jako przedmiot na studiach wyższych − na uniwersytetach dla kierunków muzykologia[1], uczelniach muzycznych[2] dla kierunków instrumentalistyka o specjalności organy.
Zakres badań i nauczania edytuj
Zakres badań i nauczania organoznawstwa jest szeroki i zróżnicowany, zarówno pod względem teoretycznym jak i praktycznym, w dużym stopniu zależny od ośrodka akademickiego. Do najczęściej spotykanych zagadnień należą[2][3]:
- historia, w tym historia prospektu organowego
- budowa i konstrukcja, w tym budowa i działanie fisharmonii, tradycja i specyfika budowy instrumentu w różnych ośrodkach muzycznych na świecie,
- akustyka instrumentu:
- wpływ otoczenia − zagadnienia z akustyki budowli,
- wpływ elementów konstrukcyjnych − budowa i intonacja piszczałek,
- umiejętności teoretyczno-praktyczne:
- zasady strojenia − przede wszystkim głosów językowych − i usuwania usterek,
- pielęgnacja i problematyka ochrony instrumentów zabytkowych.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Organoznawstwo w programie studiów muzykologii na Uniwersytecie. Uniwersytet Opolski. [dostęp 2012-07-04].
- ↑ a b Organoznawstwo w programie studiów instrumentalistyki. Akademia Muzyczna w Łodzi. [dostęp 2012-07-04].
- ↑ Organoznawstwo w programie studiów instrumentalistyki. Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina. [dostęp 2012-07-04].
Bibliografia edytuj
- J. Erdman: Organy. Poradnik dla użytkowników, Warszawa 1989
- J. Gołos: Organoznawstwo historyczne, Wydawnictwo Akademii Muzycznej, Warszawa 2004, ISBN 83-89444-18-6
- J. Gołos: Polskie organy i muzyka organowa, Warszawa 1972