Orzeł (Skamieniałe Miasto)

Orzeł – jeden z ostańców w Grupie Borsuka w rezerwacie przyrody Skamieniałe Miasto[1] na Pogórzu Ciężkowickim, w mieście Ciężkowice w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie miejsko-wiejskiej Ciężkowice[2]. Jest najniżej położonym z ostańców tej grupy. Znajduje się zaraz powyżej Warowni Dolnej i Warowni Górnej, na zachodnim, opadającym do doliny Białej stoku wzgórza Skała[1].

Orzeł, widok od północnej strony
Orzeł, widok z południowej strony

Nazwa skały związana jest z jej kształtem – widziana z dołu, ze szlaku turystycznego, swoim wyglądem przypomina orła. Jednak z przeciwnej strony bardziej podobna jest do żółwia[1].

Podobnie, jak wszystkie pozostałe skały w Skamieniałym Mieście Orzeł zbudowany jest z piaskowca ciężkowickiego. Wyodrębnił się w okresie polodowcowym w wyniku selektywnego wietrzenia. Najbardziej na wietrzenie narażone były płaszczyzny spękań ciosowych, przetrwały zaś fragmenty najbardziej odporne na wietrzenie. Doprowadziło to do powstania różnorodnych, izolowanych od siebie form skałkowych. W procesie ich powstawania odegrały rolę również powierzchniowe ruchy grawitacyjne i obrywy, które powodowały przemieszczenia się niektórych ostańców i ich wychylenia od pionu[3].

Pomiędzy skałami Grupy Borsuka prowadzi znakowany szlak turystyczny. Wędrówkę nim można rozpocząć od parkingu znajdującego się w odległości około 1 km od centrum Ciężkowic, po lewej stronie drogi wojewódzkiej nr 977 z Tarnowa do Gorlic[2].

Orzeł nadaje się do boulderingu. Jest na nim 16 dróg wspinaczkowych (baldów) o trudności od 4 do 8 w skali francuskiej. Wspinanie jednak jest zabronione[4].

Przypisy edytuj

  1. a b c Wiesław Szura, Wiesław Ziomek, Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach, Tuchów: Mała Poligrafia Redemptorystów w Tuchowie, ISBN 978-837631-524-9.
  2. a b Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna [online] [dostęp 2014-04-01] [zarchiwizowane z adresu 2013-11-09].
  3. Renata Stadnik, Anna Waśkowska. Skalne atrakcje polskich Karpat. Cz., II. Pogórza. Skamieniałe Miasto [online] [dostęp 2015-03-18].
  4. Grzegorz Rettinger, Beskidy Zachodnie i Pogórze. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2019, ISBN 978-83-947825-2-8.