Ostrubel
Ostrubel (niem. Rubel) – jednostka monetarna wprowadzona do obiegu w 1916 r. przez niemieckie władze okupacyjne na terenach tzw. Ober-Ost, czyli okupacji niemieckiej Suwalszczyzny, Grodzieńszczyzny, Wileńszczyzny oraz Litwy i Łotwy. Dzieliła się na 100 kopiejek.
 Banknot 1 ostrubel z 1916 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Bank centralny |
Wschodnia Kasa Pożyczkowa (Darlehnskasse Ost) |
| Podział |
1 ostrubel = 100 kopiejek |
| Banknoty |
20, 50 kopiejek, 1, 3, 10, 25, 100 rubli |
| Monety |
1, 2, 3 kopiejki |
Historia edytuj
Niemiecka administracja okupacyjna, zwana potocznie Ober-Ost (Gebiet des Oberbefehlshabers Ost), została utworzona przez Niemców w 1915 po wyparciu wojsk rosyjskich z terenów byłych guberni: grodzieńskiej, kowieńskiej, kurlandzkiej, suwalskiej i wileńskiej. W 1916 władze okupacyjne wprowadziły do obiegu na terenie Ober-Ost ostrubla, który miał wyprzeć pozostającego w obiegu rubla rosyjskiego. Emitentem była Wschodnia Kasa Pożyczkowa, Darlehnskasse Ost, będąca agendą niemieckiego Banku Wschodniego Handlu i Rzemiosła z siedzibą w Poznaniu[1]. Do obiegu wprowadzono następujące środki płatnicze:
– monety bite z żelaza w mennicach w Berlinie i w Hamburgu[2] z datą 1916 i o identycznym wyglądzie różniącym się jedynie nominałem (awers: napis niemiecki Gebiet des Oberbefehlhabers Ost ozdobiony gałązkami dębowymi; rewers: Żelazny Krzyż z nominałem w języku rosyjskim i rokiem)[3]
- 1 kopiejka (masa 2,89 g)
- 2 kopiejki (masa 5,83 g)
- 3 kopiejki (masa 8,75 g)
– banknoty z legendą w językach polskim, niemieckim, łotewskim i litewskim, wszystkie z datą 17 kwietnia 1916[2]
- 20 kopiejek
- 50 kopiejek
- 1 rubel
- 3 ruble
- 10 rubli
- 25 rubli
- 100 rubli.
Pod względem graficznym banknoty te nie wyróżniały się niczym szczególnym, a na ich szatę graficzną składały się napisy i ramka z ornamentem. Jedynie banknot 100 rublowy posiadał bardziej interesującą szatę graficzną, dość typową dla okresu w którym powstały (postaci alegoryczne, festony składające się z owoców, liści i wstążek itd.). Na tym banknocie wzorowano w 1918 banknot 100 ostmarek.
Ostrubel trafił do obiegu na pozostałej części Inflant z Estonią w 1918, po opanowaniu tych ziem przez Niemców. Waluta ta pozostała w obiegu na terenie krajów bałtyckich do wprowadzenia poszczególnych walut narodowych we wczesnych latach 20. XX w.: marki estońskiej, rubla łotewskiego (a następnie łata łotewskiego) i lita litewskiego.
Przypisy edytuj
Bibliografia edytuj
- Czesław Miłczak: Katalog polskich pieniędzy papierowych od 1794, SMAFIC, Warszawa 2005. ISBN 83-913361-6-6.
- Tadeusz Kałkowski: Tysiąc lat monety polskiej, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1974
- Czesław Kamiński, Ilustrowany katalog monet polskich 1916-1987, wyd. 7, zmienione i uzup., Warszawa: KAW, 1988, ISBN 83-03-02641-0, OCLC 499835166.
- Janusz Parchimowicz: Katalog monet polskich obiegowych i kolekcjonerskich od 1916, Wydawnictwo Nefryt, Szczecin 1997. ISBN 83-905709-3-9.
- Tadeusz Wodzyński, Banknoty polskie-typy i odmiany. Katalog 1794-2002, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2002, ISBN 83-7181-220-5, OCLC 830465901.
- Standard Catalog of World Paper Money, George S Čuhaj, wyd. 12th ed, Iola: Krause Publications, 2008, ISBN 0-89689-730-3, OCLC 192079713.