Oszynda leszczynowiec

Oszynda leszczynowiec
	Apoderus coryli
	(Linnaeus, 1758)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	podryjowate
Podrodzina	Apoderinae
Plemię	Apoderini
Rodzaj	Apoderus
Gatunek	oszynda leszczynowiec
Synonimy
	Apoderus coryli var. nigricollis Faust, 1882; Apoderus coryli var. ruficeps Rey, 1893; Apoderus coryli var. superbus J. Schilsky, 1903; Apoderus gibbicollis Faust, 1882; Apoderus homalinus Voß, 1927; Apoderus kamtschaticus Motschulsky, 1845; Apoderus ludyi Reitter, 1890; Apoderus ludyi homalinus Voß, 1927; Apoderus morio Bonelli, 1812; Apoderus nigricollis Faust, 1882; Apoderus nigrifrons Della Beffa, 1912; Apoderus ruficeps Rey, 1893; Apoderus superbus J. Schilsky, 1903; Attelabus avellanae Linnaeus, 1767; Attelabus coryli Linnaeus, 1758; Attelabus dauricus E. Laxmann, 1770; Attelabus denigratus J.F. Gmelin, 1790; Attelabus niger Gortani et Grandi, 1904; Curculio collaris Scopoli, 1763; Curculio excoriatoruber De Geer, 1775;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Oszynda leszczynowiec^[1] (Apoderus coryli) – gatunek chrząszcza z nadrodziny ryjkowców i rodziny podryjowatych.

Taksonomia edytuj

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza w dziesiątym wydaniu Systema Naturae pod nazwą Attelabus coryli^[2].

Morfologia edytuj

Chrząszcz o ciele długości od 5,9^[3] do 8 mm, typowo ubarwionym czarno z czerwonymi: przedpleczem, pokrywami i środkowymi odcinkami ud^[4]. Zdarzają się jednak okazy całkiem czarne, całkiem czerwone i z różnymi przejściami w ubarwieniu. Głowa i przedplecze są błyszczące, podczas gdy pokrywy raczej matowe^[3]. Ryjek jest krótki, gruby, prawie tak długi jak szeroki, z guzowatą wypukłością pomiędzy znajdującymi się przed środkiem jego długości nasadami 12-członowych czułków^[4]. Czułki są krótkie, u samców dłuższe niż u samic^[3]. Głowa za dużymi, okrągławymi i wyłupiastymi oczami jest znacznie dłuższa od ryjka i silnie zwęża się ku tyłowi, tworząc szyję. U samca owa szyja jest dłuższa i węższa niż u samicy. Przedplecze jest niewiele szersze niż dłuższe, o kształcie dzwonkowatym, ku przodowi silnie zwężonym i na przednim brzegu węższe niż połowa szerokości jego brzegu tylnego. Powierzchnię przedplecza cechuje bardzo delikatne i rozproszone punktowanie. Prawie prostokątne w zarysie pokrywy mają wyraźnie zaznaczone: guzy barkowe, rzędy i międzyrzędy. Rzeźba pokryw różni się od tej u podobnego Compsapoderus erythropterus węższymi, żebrowatymi i lekko pomarszczonymi międzyrzędami oraz obecnością dwóch dodatkowych, skróconych rzędów między trzecim a piątym międzyrzędem^[4]^[3].

Ekologia i występowanie edytuj

Owad foliofagiczny. Żeruje głównie na leszczynie pospolitej, rzadziej na olszy szarej i olszy czarnej. Notowany również z różnych wierzb, dębów, buków, brzóz i grabów. Wydaje jedno pokolenie w ciągu roku. Owady dorosłe są aktywne od maja do września. Samica składa jaja do naciętego z boku i zwiniętego w rulon liścia. Larwa żywi się tkanką obumarłego liścia. Przepoczwarczenie następuje w opadłej na glebę tutce, rzadziej w samej glebie. Postacie dorosłe drugiego pokolenia pojawiają się w sierpniu^[5]^[4]^[6].

Gatunek euroazjatycki, powszechny w Europie, a na wschód sięgający przez Turcję, Kaukaz i Syberię po północne Chiny^[5] i Japonię^[1]. Północna granica zasięgu w Europie biegnie przez środkową Norwegię, środkową Finlandię i Karelię^[3]. W Polsce jest spotykany w całym kraju^[4].

Kopulacja
Przygotowywanie liścia do zwijania
Przygotowywanie liścia do zwijania
Składanie liścia
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Zwijanie tutki
Tutka
Jajo

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 208.
↑ C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 387. (łac.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e HansH. Gønget HansH., The Nemonychidae, Anthribidae and Attelabidae (Coleoptera) of Northern Europe, N.P.N.P. Kristensen (red.), „Fauna Entomologica Scandinavica”, 38, Leiden, Boston, New York, Koln: Brill, 2003, ISSN 0106-8377 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979, s. 53-54.
↑ ^a ^b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (18), 1992.
↑ Henryk Sandner: Owady. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990. ISBN 83-01-08369-7.

[Zahradnik-1] Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 208.

[Linnaeus-2] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 387. (łac.).

[Gonget-3] HansH. Gønget HansH., The Nemonychidae, Anthribidae and Attelabidae (Coleoptera) of Northern Europe, N.P.N.P. Kristensen (red.), „Fauna Entomologica Scandinavica”, 38, Leiden, Boston, New York, Koln: Brill, 2003, ISSN 0106-8377 .

[Cmoluch-4] Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 96-97 Rhinomaceridae, Attelabidae. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1979, s. 53-54.

[Burakowskietal-5] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Ryjkowcowate prócz ryjkowców – Curculionioidea prócz Curculionidae.. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (18), 1992.

[Sander-6] Henryk Sandner: Owady. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990. ISBN 83-01-08369-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]