Późna
Późna (niem. Pohsen, łuż. Póžym)[4] – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Gubin.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2013) |
106[2] |
| Strefa numeracyjna |
68 |
| Kod pocztowy |
66-629[3] |
| Tablice rejestracyjne |
FKR |
| SIMC |
0909503 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Gubin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu krośnieńskiego  | |
 51°50′40″N 14°37′07″E/51,844444 14,618611[1]
| |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zielonogórskiego.
Niewielka wieś położona na wschodnim brzegu Nysy wystąpiła w dokumentach po raz pierwszy już 1 maja 1000 roku[5] pod nazwą (niem Pozdientin)[6]. Za czasów margrabiego Dedo II[7] w drugiej połowie XII wieku wieś dostała się w posiadanie klasztoru dziewic. W 1541 roku część wsi została sprzedana Peterowi von Radstock, a drugą kupił von Lockowin[5]. Do wsi należał majątek oraz leżący na zachodnim brzegu Nysy folwark wspomniany w latach 1772 i 1867 pod nazwą (niem. Albertinenaue - Błonie Albertyny)[8]. Późna w roku 1844 miała dwa folwarki, cegielnię i 30 budynków mieszkalnych, a dobra rycerskie były w posiadaniu rodziny von Rex[8]. Podział dóbr został zakończony do 1891 roku. W posiadaniu rodziny Ebenholz był folwark, który następnie należał do Hoffmanów[8]. Właścicielem folwarku w 1921 roku został fabrykant Rumsch, a w 1951 roku na gruntach folwarku powstała rolnicza spółdzielnia produkcyjna, która została rozwiązana w 1956 roku[8].
Na wschodnim zboczu wzgórza z widokiem na miejscowość znajdował się mały zamek i plac wiejski. Zameczek po I wojnie światowej kupił lekarz Walter Boit z Forst. W 1927 roku dobudowano do niego obiekt na 25 łóżek i do 1945 roku służył jako dom wypoczynkowy[8].
Na wiejskim placu stał pomnik poświęcony żołnierzom, a dzisiaj pozostał po nim tylko fundament i krzyż na środku wsi. W 1952 roku we wsi było 29 gospodarstw. Od 2007 roku Późna posiada sieć wodną[8].
-
Stara mapa Późnej z XIX wieku -
Sanatorium doktora Boyta -
Pozostałości pomnika poświęconego niemieckim żołnierzom - mieszkańcom wioski poległym podczas pierwszej wojny światowej
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 109835
- ↑ Rozmieszczenie ludności w gminie według miejscowości. Gmina Gubin. [dostęp 2015-11-16].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1049 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rudolf Lehmann: Historisches Ortslexikon für die Niederlausitz Band 2. Die Kreis Cottbus, Spremberg, Guben und Sorau. 2011. ISBN 978-3-941919-90-7.
- ↑ a b Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 295
- ↑ Gubińskie Towarzystwo Kultury - Zeszyty Gubińskie nr 5 s. 28
- ↑ Polski serwis genealogiczny. genealogia.grocholski.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. [dostęp 23.09.2013]
- ↑ a b c d e f Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949… s. 296
Bibliografia edytuj
- Wydawnictwo Gubińskiego Towarzystwa Kultury 1999 r. - Zeszyty Gubińskie nr 5 s.28
- Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949…. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011, s. 295-298. ISBN 978-83-88059-54-4.