Pęckowo (powiat czarnkowsko-trzcianecki)
Pęckowo – wieś w Polsce, położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Drawsko[3][4].
| wieś | |
 Centrum Pęckowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
64-733[2] |
| Tablice rejestracyjne |
PCT |
| SIMC |
0525910 |
Położenie na mapie gminy Drawsko  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego  | |
 52°50′12″N 16°05′14″E/52,836667 16,087222[1]
| |
Nazwa edytuj
W historii wieś notowana pod różnymi nazwami. Stare historyczne dokumenty spisane po łacinie notują ją jako Panczkowo. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wymienia cztery kolejne: Pęczków, Pęczkowo, zgermanizowaną Penskowo oraz błędną Paskowo[5].
Integralne części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1015989 | Plany | część wsi |
Historia edytuj
Miejscowość historycznie leżała na terenie Wielkopolski. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1458 gdzie wymieniono ją jako Panczkowo. Była to królewszczyzna, a potem własność szlachecka. W 1580 leżała w Koronie Królestwa Polskiego i należała do ówczesnego kasztelana rezydującego na zamku międzyrzeckim[5]. Wieś ma zabudowę zwartą oraz układ wielodrożnicy.
Do czasu rozbiorów leżała w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wskutek II rozbioru Polski w 1793 r., miejscowość przeszła pod władanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim. Pod koniec XIX wieku jako wieś Pęczków leżącą w powiecie czarnkowskim odnotował miejscowość XIX wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. Liczyła ona wówczas 94 domy oraz 964 mieszkańców w tym 923 katolików, 31 protestantów oraz 10 izraelitów[5].
Po powstaniu wielkopolskim wraz z całą Wielkopolską znalazła się w granicach II RP. W 1909 r. urodził się tu Józef Noji – olimpijczyk, wielokrotny mistrz Polski w biegach długodystansowych okresu międzywojennego, największy krajowy rywal Janusza Kusocińskiego[6], zamordowany 25 stycznia 1943 w Oświęcimiu, gdzie znalazł się za dwukrotną odmowę podpisania Volkslisty oraz działalność w polskim podziemiu niepodległościowym[7]. Dziś odbywają się tu biegi im. Józefa Noji. Rodzinę Nojów odnotowano już w 1638. Nazwisko może się wywodzić z języka niemieckiego – neu (nowy osadnik)[8].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa pilskiego.
Zabytki edytuj
Zachowane stare budynki – najstarsze z początku XIX wieku. Kościół św. Ignacego Loyoli z 1909, rozbudowany w latach 1984–1986. Krzyż i kamienie pamiątkowe o charakterze patriotycznym z 1998. Kapliczka z Chrystusem Frasobliwym odtworzona w 1995 (poprzednią zniszczyli naziści w 1941). Figura św. Jana Nepomucena odbudowana w 1983. Na cmentarzu grób nieznanego żołnierza poległego w 1945 i figura upamiętniająca Józefa Karczewskiego (1914-1945) zamordowanego w Oranienburgu w czasie II wojny światowej.
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 98994
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 910 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b c Pęczków, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 35.
- ↑ Józef Noji - nota biograficzna. [w:] Polskie Stowarzyszenie Biegów [on-line]. www.psb-biegi.com.pl, 2010. [dostęp 2014-05-24]. (pol.).
- ↑ Andrzej Jucewicz, Włodzimierz Stępiński: Chwała olimpijczykom 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1968, s. 66–69.
- ↑ Paweł Anders, Władysław Kusiak, Puszcza Notecka, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań, 2011, s. 198–199, ISBN 978-83-7272-242-3.