Płat czołowy (łac. lobus frontalis) – parzysta część kresomózgowia ograniczona od tyłu bruzdą środkową, a od dołu bruzdą boczną półkuli mózgu.

Widok płata mózgu od powierzchni górno-bocznej półkul mózgu

Struktura

edytuj

W obrębie płatów kresomózgowia wyróżniane są bruzdy i ograniczane przez nie zakręty mózgu.

Zakręty Bruzdy
Powierzchnia górno-boczna
zakręt czołowy górny bruzda czołowa górna
zakręt czołowy środkowy bruzda czołowa dolna
zakręt czołowy dolny bruzda przedśrodkowa
zakręt przedśrodkowy
Powierzchnia przyśrodkowa
zakręt czołowy górny bruzda obręczy
zakręt okołośrodkowy bruzda środkowa
zakręt obręczy
Powierzchnia podstawna
zakręt prosty bruzda węchowa
zakręty oczodołowe

Ośrodki czynnościowe i ich lokalizacja

edytuj
 
Lokalizacja pól Brodmanna na powierzchni górno-bocznej półkuli mózgu
  • pierwszorzędowa kora ruchowa (pole 4): zakręt przedśrodkowy – ruchy dowolne
  • drugorzędowa kora ruchowa (pole 6): zakręt czołowy górny i środkowy (tylna część) – planowanie ruchów kończyn i gałek ocznych
    • dodatkowe pole ruchowe (ang. SMAsupplementary motor area)
    • pole przedruchowe (ang. PMApre-motor area)
  • czołowe pole ruchowe gałek ocznych (pole 8): zakręt czołowy górny i środkowy – ruchy gałek ocznych
  • kora przedczołowa (pole 9–12): zakręt czołowy górny i środkowy – świadomość, myślenie, wyższe czynności nerwowe
  • kora ruchowa mowy, ośrodek Broki (pole 44, 45): wieczko czołowe – wypowiadanie słów, ruchowy ośrodek mowy
  • kora asocjacyjna przedczołowa (pole 46): zakręt czołowy środkowy – zachowanie, myślenie, planowanie ruchów gałek ocznych

Numeracja pól dotyczy klasyfikacji według Brodmanna.

Funkcje

edytuj

Płat czołowy odpowiada za[1]:

  • planowanie
  • myślenie
  • pamięć
  • wolę działania i podejmowanie decyzji
  • ocenę emocji i sytuacji
  • pamięć wyuczonych działań ruchowych, np. taniec, nawyki, specyficzne schematy zachowań, wyrazy twarzy
  • przewidywanie konsekwencji działań
  • konformizm społeczny, takt
  • uczucia błogostanu (układ nagrody), frustracji, lęku i napięcia.

Skutki uszkodzeń

edytuj
  • trudności w koncentracji,
  • niezdolność do spontanicznego myślenia
  • niestabilność emocjonalna
  • zmiany nastroju
  • zachowania agresywne.
Osobny artykuł: zespół czołowy.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Mózg, umysł i zachowanie [online], www.is.umk.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-23] (pol.).