Płat czołowy
Płat czołowy (łac. lobus frontalis) – parzysta część kresomózgowia ograniczona od tyłu bruzdą środkową, a od dołu bruzdą boczną półkuli mózgu.
Struktura
edytujW obrębie płatów kresomózgowia wyróżniane są bruzdy i ograniczane przez nie zakręty mózgu.
Zakręty | Bruzdy |
Powierzchnia górno-boczna | |
zakręt czołowy górny | bruzda czołowa górna |
zakręt czołowy środkowy | bruzda czołowa dolna |
zakręt czołowy dolny | bruzda przedśrodkowa |
zakręt przedśrodkowy | |
Powierzchnia przyśrodkowa | |
zakręt czołowy górny | bruzda obręczy |
zakręt okołośrodkowy | bruzda środkowa |
zakręt obręczy | |
Powierzchnia podstawna | |
zakręt prosty | bruzda węchowa |
zakręty oczodołowe |
Ośrodki czynnościowe i ich lokalizacja
edytuj- pierwszorzędowa kora ruchowa (pole 4): zakręt przedśrodkowy – ruchy dowolne
- drugorzędowa kora ruchowa (pole 6): zakręt czołowy górny i środkowy (tylna część) – planowanie ruchów kończyn i gałek ocznych
- dodatkowe pole ruchowe (ang. SMA – supplementary motor area)
- pole przedruchowe (ang. PMA – pre-motor area)
- czołowe pole ruchowe gałek ocznych (pole 8): zakręt czołowy górny i środkowy – ruchy gałek ocznych
- kora przedczołowa (pole 9–12): zakręt czołowy górny i środkowy – świadomość, myślenie, wyższe czynności nerwowe
- kora ruchowa mowy, ośrodek Broki (pole 44, 45): wieczko czołowe – wypowiadanie słów, ruchowy ośrodek mowy
- kora asocjacyjna przedczołowa (pole 46): zakręt czołowy środkowy – zachowanie, myślenie, planowanie ruchów gałek ocznych
Numeracja pól dotyczy klasyfikacji według Brodmanna.
Funkcje
edytujPłat czołowy odpowiada za[1]:
- planowanie
- myślenie
- pamięć
- wolę działania i podejmowanie decyzji
- ocenę emocji i sytuacji
- pamięć wyuczonych działań ruchowych, np. taniec, nawyki, specyficzne schematy zachowań, wyrazy twarzy
- przewidywanie konsekwencji działań
- konformizm społeczny, takt
- uczucia błogostanu (układ nagrody), frustracji, lęku i napięcia.
Skutki uszkodzeń
edytuj- trudności w koncentracji,
- niezdolność do spontanicznego myślenia
- niestabilność emocjonalna
- zmiany nastroju
- zachowania agresywne.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Mózg, umysł i zachowanie [online], www.is.umk.pl [dostęp 2017-11-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-23] (pol.).