Pływanie na Letnich Igrzyskach Olimpijskich 1912 – 100 m stylem dowolnym mężczyzn

Wyścig na 100 metrów stylem dowolnym mężczyzn był jedną z konkurencji pływackich rozgrywanych podczas V Igrzysk Olimpijskich w Sztokholmie. Wystartowało 34 (z 62 zgłoszonych) zawodników z dwunastu reprezentacji.

Pływanie

100 m stylem dowolnym mężczyzn

Letnie Igrzyska Olimpijskie 1912
1908 1920
Miejsce	Szwecja Sztokholm
Termin	6-10 lipca 1912
Liczba sportowców	62 (34 wystartowało)
Obiekt rozgrywek	Djurgårdsbrunnsviken
Złoty medal	Duke Kahanamoku
Srebrny medal	Cecil Healy
Brązowy medal	Kenneth Huszagh

Obrońcą tytułu olimpijskiego był Amerykanin Charles Daniels, zdobywca złota na tym dystansie na Olimpiadzie Letniej w Atenach w 1906 roku i na IV Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w 1908 roku. Na początku 1912 roku Daniels był także rekordzistą świata na 110 jardów stylem dowolnym czasem 1:02,8 ustanowionym 15 kwietnia 1910 roku w Nowym Jorku. Ostatecznie Amerykanin zakończył swoją karierę sportową przed igrzyskami w Sztokholmie, a rolę pretendenta do złotego medalu przejął Niemiec Kurt Bretting, który 6 kwietnia 1912 roku, pobił rekord Amerykanina o 0,4 sekundy.

Ekipie Amerykańskiej przewodził mało znany zawodnik Duke Kahanamoku. Nie startował on w mistrzostwach krajowych z powodów czysto logistycznych – podróżowanie z Hawajów na kontynent nie było wtedy proste, lecz prawdopodobnie Amerykanin ustanawiał rekordowe czasy w swoim miejscu zamieszkania.

Doszło do pewnych kontrowersji w fazie półfinałowej, które rozpisane zostały na wieczór 7 lipca, zaledwie kilka godzin po wyścigach ćwierćfinałowych. Jednak zawodnicy amerykańscy, którzy zakwalifikowali się do półfinałów nie stawili się na starcie, myśląc, iż wyścigi popołudniowe kwalifikują ich do finału, który miał zostać rozegrany 9 lipca. Sędziowie pozwolili zorganizować dodatkowy wyścig dla Amerykanów i dla włoskiego zawodnika Mario Massy, który ominął start w ćwierćfinale z powodu „nieporozumienia”. Sędziowie jednak postawili warunek, że zwycięzca dodatkowego wyścigu zakwalifikuje się do finału wyłącznie w przypadku osiągnięcie lepszego czasu niż trzeci zawodnik w pierwszego półfinału. Ostatecznie Kahanamoku nie tylko osiągnął lepszy czas niż trzeci zawodnik, lecz wyrównał rekord świata Kurta Bettinga. W finale Hawajczyk z łatwością zdobył złoty medal.

Rekordy

Rekord świata	Kurt Bretting (GER)	1:02,4	Bruksela (BEL)	6 kwietnia 1912
Rekord olimpijski	Charles Daniels (USA)	1:05,6	Londyn (GBR)	20 lipca 1908

Wyniki

Eliminacje

Tuż przed rozpoczęciem eliminacji doszło do ponownego losowania składów poszczególnych wyścigów. Początkowo do zawodów zgłoszeni byli jeszcze: Emanuel Prüll (przed ponownym losowaniem wylosowany do wyścigu 1), Max Rosenfeld (wyścig 1), Marcel Pernot (wyścig 5), Béla Las-Torres (wyścig 8), Mario Portolongo (wyścig 8), Bengt Wallin (wyścig 8), Leo Goodwin (wyścig 1) i Leslie Rich (wyścig 8).

Ostatecznie do eliminacji w dniu 7 lipca 1908 przystąpiło 34 zawodników, którzy zostali podzieleni na 8 wyścigów. Awans uzyskiwało dwóch najlepszych z każdego wyścigu (Q) oraz najszybszy z zawodników z trzeciego miejsca (q). W przypadku identycznego wyniku dwóch lub więcej zawodników nie rozgrywano barażu - obaj pływacy przechodzili dalej

Wyścig 1

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	László Beleznai	Węgry	1:08,0	Q
2.	Robert Andersson	Szwecja	1:09,4	Q
3.	Andreas Asimakopulos	Grecja	1:15,4
4.	Herbert von Kuhlberg	Rosja
–	George Hodgson	Kanada		DNS
	Jacques Martin	Francja

Wyścig 2

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Kurt Bretting	Niemcy	1:07,0	Q
2.	Paul Radmilovic	Wielka Brytania	1:10,4	Q
3.	Theodore Tartakover	Australazja	1:12,2
4.	Jules Wuyts	Belgia	1:13,6
–	Henri Decoin	Francja		DNS
	Attilio Bellezza	Włochy
	George Godfrey	ZPA
	Eben Cross	Stany Zjednoczone

Wyścig 3

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Leslie Boardman	Australazja	1:06,0	Q
2.	Nicholas Nerich	Stany Zjednoczone	1:07,6	Q
3.	John Derbyshire	Wielka Brytania	1:09,2
4. - 6.	Davide Baiardo	Włochy
	Walther Binner	Niemcy
	Alajos Kenyery	Węgry
–	Josef Scheibler	Austria		DNS
	Henri Dubois	Francja
	József Munk	Węgry
	Richard Frizell	Stany Zjednoczone

Wyścig 4

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Perry McGillivray	Stany Zjednoczone	1:04,8	Q,
2.	Cecil Healy	Australazja	1:05,2	Q
3.	Kenneth Huszagh	Stany Zjednoczone	1:06,2	q
4.	Erik Andersson	Szwecja
5.	Georg Kunisch	Niemcy
–	Heinrich Brandstetter	Austria		DNS
	Jean Roldes	Francja
	Otto Kühne	Niemcy

Wyścig 5

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Duke Kahanamoku	Stany Zjednoczone	1:02,6	Q,
2.	William Longworth	Australazja	1:05,2	Q
3.	Harry Hebner	Stany Zjednoczone	1:10,4
4.	Gérard Meister	Francja	1:16,6
–	Jenő Rimanóczy	Węgry		DNS
	Virgilio Bellazza	Włochy

Wyścig 6

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Harold Hardwick	Australazja	1:05,8	Q
2.	Max Ritter	Niemcy	1:08,0	Q
3.	Herman Meyboom	Belgia	1:15,4
4.	James Reilly	Stany Zjednoczone
–	Otto Scheff	Austria		DNS
	Jean Martin	Francja

Wyścig 7

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Walter Ramme	Niemcy	1:09,2	Q
2.	Mario Massa	Włochy	1:11,8	Q
	Harald Julin	Szwecja	1:11,8	Q
4.	John Johnsen	Norwegia	1:19,2
–	Aldo Cigheri	Włochy		DNS
	Mike McDermott	Stany Zjednoczone

Wyścig 8

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Erik Bergqvist	Szwecja	1:13,4	Q
2.	Georges Rigal	Francja	1:17,8	Q
3.	László Szentgróthy	Węgry
–	Aleksiej Andriejew	Rosja		DNS

Ćwierćfinały

Ćwierćwinały rozegrano 7 lipca 1912. Awans uzyskiwało dwóch najlepszych z każdego wyścigu (Q) oraz najszybszy z zawodników na trzecim miejscu (q).

Ćwierćfinał 1

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Kurt Bretting	Niemcy	1:04,2	Q
2.	William Longworth	Australazja	1:05,2	Q
3.	Harold Hardwick	Australazja	1:06,0
4.	Robert Andersson	Szwecja
–	Georges Rigal	Francja		DNS
	László Beleznai	Węgry

Ćwierćfinał 2

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Duke Kahanamoku	Stany Zjednoczone	1:03,8	Q
2.	Walter Ramme	Niemcy	1:07,8	Q
3.	Max Ritter	Niemcy	1:08,8
	Nicholas Nerich	Stany Zjednoczone	1:08,8
–	Erik Bergqvist	Szwecja		DNS
	Harald Julin	Szwecja

Ćwierćfinał 3

Z powodu nieporozumienia w ćwierćfinale nie wystąpił włoski zawodnik Mario Massa, został on jednak później dopuszczony do dodatkowego półfinału razem z pływakami amerykańskimi.

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Kenneth Huszagh	Stany Zjednoczone	1:04,2	Q
2.	Perry McGillivray	Stany Zjednoczone	1:04,4	Q
3.	Cecil Healy	Australazja	1:04,8	q
4.	Leslie Boardman	Australazja	1:05,4
5.	Paul Radmilovic	Wielka Brytania	1:19,0
–	Mario Massa	Włochy		DNS, q

Półfinały

Dwa półfinały planowano rozegrać 7 lipca 1912 o godzinie 20:00, z których awans mieli uzyskać dwaj najlepsi zawodnicy (Q) i najszybszy z trzeciego miejsca (q). Z powodu zawiłości regulaminowych na starcie nie zjawili się jednak pływacy amerykańscy, którzy byli przekonani, że wcześniej zapewnili sobie awans do finału. Ostatecznie po protestach i wstawieniu się między innymi Cecila Healy'ego zorganizowany został dodatkowy półfinał 9 lipca, do którego dopuszczeni zostali reprezentanci Stanów Zjednoczonych oraz Włoch Mario Massa, który z powodu nieporozumienia nie pojawił się w wyścigu ćwierćfinałowym. Organizatorzy zastrzegli jednak, że zwycięzcy dodatkowego półfinału uzyskają awans wyłącznie gdy uzyskają czas lepszy od zawodnika sklasyfikowanego na trzecim miejscu w pierwszym półfinale.

Półfinał 1

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Cecil Healy	Australazja	1:05,6	Q
2.	Walter Ramme	Niemcy	1:05,6	Q
3.	William Longworth	Australazja	1:06,2

Półfinał 2

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Kurt Bretting	Niemcy	1:04,6	Q

Półfinał 3

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
1.	Duke Kahanamoku	Stany Zjednoczone	1:02,4	Q, =
2.	Kenneth Huszagh	Stany Zjednoczone	1:06,2	Q
3.	Perry McGillivray	Stany Zjednoczone	1:06,2
–	Mario Massa	Włochy		DNF

Finał

Finał rozegrano 10 lipca 1912. Duke Kahanamoku prowadził niemal od startu, a dotychczasowy rekordzista świata Kurt Bretting ani przez chwilę nie stanowił dla niego zagrożenia ostatecznie kończąc wyścig bez medalu. William Longworth nie pojawił się na starcie z powodu infekcji zatok.

Miejsce	Zawodnik	Kraj	Wynik	Uwagi
	Duke Kahanamoku	Stany Zjednoczone	1:03,4
	Cecil Healy	Węgry	1:04,6
	Kenneth Huszagh	Stany Zjednoczone	1:05,6
4.	Kurt Bretting	Niemcy	1:05,8
5.	Walter Ramme	Niemcy	1:06,4
–	William Longworth	Australazja		DNS

Bibliografia

• Bill Mallon, Hilary Evans, Arild Gjerde, Jeroen Heijmans: Swimming at the 1912 Stockholm Summer Games: Men's 100 metres Freestyle. Sports-Reference.com. [dostęp 2012-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-06)]. (ang.).
• olyMADmen: 100 metres Freestyle, Men. olympedia.org. [dostęp 2020-06-10]. (ang.).