Pałac w Zielonej

zabytek w Kaletach

Pałac w Zielonej – wybudowany w XIX w., w miejscowości Kalety, w dzielnicy Zielona[2].

Pałac w Zielonej
Symbol zabytku nr rej.
- A/173/2021 z 29.10.2021 (woj. śląskie)[1]
- A/475/91 z 13.02.1991 (woj. częstochowskie)[2]
Na zdjęciu widać dwukondygnacyjny budynek z trzykondygnacyjnym ryzalitem w części środkowej. Siedmioosiowa elewacja obiektu jest koloru żółtego, z białymi obramowaniami okien i drzwi. Ryzalit posiada balkon wsparty na czterech kolumnach. Przed budynkiem znajduje się placyk wykonany częściowo z asfaltu, a częściowo wyłożony trylinką, na którego środku znajduje się trawnik, a obok stoi żółto-czarna koparka oraz znajdują się zwały piasku. Po lewej stronie budynku widać rozłożyste drzewo, a w oddali również widoczne są zadrzewienia.
Pałac w Kaletach-Zielonej (lipiec 2022)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kalety

Typ budynku

Pałac

Ukończenie budowy

XIX w.

Ważniejsze przebudowy

XX w.

Właściciel

Marcin Mierzwiński[3]

Położenie na mapie Kalet
Mapa konturowa Kalet, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pałac w Zielonej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Pałac w Zielonej”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac w Zielonej”
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego
Mapa konturowa powiatu tarnogórskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pałac w Zielonej”
Ziemia50°32′57,01″N 18°58′16,00″E/50,549169 18,971111

Historia edytuj

Pałac myśliwski otoczony parkiem został zbudowany w latach 1860–1861 z inicjatywy hrabiego Guidona Henckla von Donnersmarcka. Poza sezonem łowieckim zamieszkiwali w nim urzędnicy hrabiego, natomiast w sezonie łowieckim byli to pojedynczy lub małe grupki myśliwych. W okresach polowań zbiorowych rozpoczynano tam i kończono polowania. Po II wojnie światowej posiadłość upaństwowiono i ulokowano w niej bazę Ośrodka Transportu Leśnego. W pałacu urządzono biura oraz warsztaty. Na parterze zostały ustawione pięciotonowe tokarki, w wyniku czego podłogi uległy zniszczeniu. Działalność Ośrodka przyczyniła się do ogromnej dewastacji budynku; w chwili wpisania na listę zabytków potwierdzono 70-procentowe zniszczenia tego obiektu[4][5][6].

W 2020 roku zrujnowany pałac zakupił właściciel firmy NaturDay, podejmując się jego remontu[7]. Ten zakończył się w lipcu roku następnego[3].

Architektura edytuj

Frontowa elewacja jest siedmioosiowa, w części środkowej trzyosiowy ryzalit. Budynek nie jest podpiwniczony, ma dwie kondygnacje; w miejscu ryzalitu – trzykondygnacyjny. Nad wejściem taras z żelazną balustradą, wsparty na filarach. Mury z cegły i kamienia wapiennego, stropy drewniane, dach czterospadowy kryty papą[4].

Przypisy edytuj

  1. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 1 lipca 2022 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2022-08-12]
  2. a b Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2018-12-31].
  3. a b Jarosław Myśliwski: Pałac w Zielonej odzyskał blask. Tak wyglądał w sobotni wieczór. Gwarek, 2021-08-29. [dostęp 2021-08-29]. (pol.).
  4. a b Edward Goszyk: Pałac myśliwski w Zielonej. [w:] Montes Tarnovicensis nr 18 [on-line]. wrzesień 2005. [dostęp 2012-08-30]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  5. Łukasz Skop: PAŁAC DONNERSMARCKA. tg.net.pl – Tarnowskie Góry – Portal Powiatu Tarnogórskiego. [dostęp 2012-08-30]. (pol.).
  6. Damian Dąbrowski: Kalety Zielona. Pałace Śląska, październik 2010. [dostęp 2012-08-30]. (pol.).
  7. Redakcja TG: Kaletański pałac ma nowego właściciela. tarnowskiegory.info, 2020-08-04. [dostęp 2021-08-29]. (pol.).