Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu

Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiumuzeum utworzone w 1947 r.[1][2] staraniem byłych więźniów KL Auschwitz w celu zachowania „po wsze czasy” pozostałości po byłym niemieckim nazistowskim obozie koncentracyjnym i zagłady Auschwitz-Birkenau.

Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu
Ilustracja
Widok z lotu ptaka (2009)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Oświęcim

Adres

ul. Więźniów Oświęcimia 20
32-603 Oświęcim

Data założenia

2 lipca 1947

Zakres zbiorów

Dzieje KL Auschwitz

Dyrektor

Piotr Cywiński

Położenie na mapie Oświęcimia
Mapa konturowa Oświęcimia, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu”
Położenie na mapie powiatu oświęcimskiego
Mapa konturowa powiatu oświęcimskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu”
Ziemia50°02′09″N 19°10′42″E/50,035833 19,178333
Strona internetowa

Na Muzeum składają się głównie dwie wielkie części byłego kompleksu obozowego: Auschwitz I Stammlager i Auschwitz II – Birkenau, wraz z ponad 150 obiektami budowlanymi, około 300 ruinami, autentycznymi drogami, rampą, ogrodzeniami, a także archiwalia, które przetrwały ewakuację obozu oraz zbiór ponad stu tysięcy obiektów ruchomych (m.in. walizki, buty i przedmioty codziennego użytku, pasiaki i przedmioty więźniarskie, a także przedmioty pochodzenia esesmańskiego).

Na terenie Muzeum zainstalowana jest stała wystawa główna oraz kilkanaście tzw. wystaw narodowych, zorganizowanych przez państwa upamiętniające ofiary-swoich obywateli. W chwili obecnej trwają prace nad zmianą scenariusza wystawy głównej oraz niektórych wystaw narodowych. Organizowane są także wystawy czasowe.

Muzeum jest jednostką bezpośrednio podporządkowaną Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jednakże jego działalność jest wynikiem szeroko zakrojonego konsensusu międzynarodowego. W tym celu, w roku 1990 powołano Międzynarodową Radę Muzeum przy Ministrze Kultury, która została zastąpiona w roku 2000 przez Międzynarodową Radę Oświęcimską przy Premierze RP. Obydwu Radom przewodniczył Władysław Bartoszewski. Rady te powołano dla opiniowania różnych zagadnień związanych z pracami Muzeum i zachowaniem Miejsca Pamięci, a także – w miarę potrzeby – z innymi obozami, pozostałymi po wojnie na terenach Polski.

Działalność edytuj

Utworzone ustawą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 2 lipca 1947, która m.in. określała[3]:

Tereny byłego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu wraz z wszelkimi znajdującymi się tam zabudowaniami i urządzeniami zachowuje się po wsze czasy jako Pomnik Męczeństwa Narodu Polskiego i innych Narodów.

Wśród głównych działań Muzeum znajduje się konserwacja zabytków i terenów (blisko 200 ha) byłego obozu. Utworzony został specjalny fundusz, mający zapewnić finansowanie długofalowego programu konserwatorskiego Miejsca Pamięci, na który to cel od lat brakowało środków. Pierwszym etapem w sprawie było wystosowanie specjalnego listu do kilkudziesięciu szefów rządów, m.in. do przywódców Unii Europejskiej przez premiera Donalda Tuska oraz apel ministra Radosława Sikorskiego na forum Wspólnoty. W celu obsługi tego funduszu, Władysław Bartoszewski powołał Fundację Auschwitz-Birkenau.

Drugą istotną płaszczyzną działań jest edukacja. Podczas obchodów 60. rocznicy wyzwolenia powołano w ramach muzeum Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście. Prócz tego, Muzeum prowadzi działalność m.in. naukową, wydawniczą, badawczą i upamiętniającą. Każdego roku, 27 stycznia obchodzony jest jako dzień wyzwolenia KL Auschwitz. Tego dnia mają miejsce największe obchody upamiętniające ofiary obozu. Data ta została w 2005 r. przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, jako „Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu”. Ponadto odbywają się w ciągu roku inne wydarzenia upamiętniające (np. Marsze Żywych).

Muzeum jest pierwszoplanowym partnerem dla wielu instytucji na całym świecie zajmujących się historią Holocaustu i obozów koncentracyjnych, przede wszystkim izraelskiego instytutu Jad Waszem w Jerozolimie i amerykańskiego United States Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie.

Dyrektorzy edytuj

Frekwencja edytuj

 
Fragment ekspozycji (2007)

W końcu XX wieku Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau (nazwa obowiązująca od 1999) odwiedzało około 600 000 osób rocznie, z czego około połowa spoza Polski. W roku 2006 frekwencja przekroczyła milion osób, w 2009 – 1,3 miliona, w 2011 – 1,4 miliona, w tym 610 tysięcy osób z Polski[5], a od roku 2016 – ponad 2 miliony rocznie[6]. W 2019 roku było to 2 320 000 osób[7].

Trzykrotny wzrost frekwencji w pierwszej dekadzie XXI wieku[8] sprawił, że muzeum i miejsce pamięci stało się najbardziej odwiedzanym byłym niemieckim nazistowskim obozem w całej Europie oraz najczęściej odwiedzanym muzeum i instytucją kultury w Polsce.

Inne edytuj

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Ustawa z dnia 2 lipca 1947 r. o upamiętnieniu męczeństwa Narodu Polskiego i innych Narodów w Oświęcimiu (Dz.U. z 1947 r. nr 52, poz. 265).
  2. Zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 17 stycznia 1950 r. w sprawie nadania statutu Państwowemu Muzeum Oświęcim-Brzezinka (M.P. z 1950 r. nr 13, poz. 132).
  3. „KL Auschwitz. Fotografie dokumentalne”, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1980, s. 250.
  4. Adam Cyra: OŚWIĘCIM. Gdyby nie malował, nie przeżyłby. oswiecimskie24.pl, 2017-07-03. [dostęp 2020-04-21]. (pol.).
  5. 1,4 miliona osób odwiedziło obóz Auschwitz. gazeta krakowska, 2012-01-06. [dostęp 2012-01-09]. (pol.).
  6. Frekwencja Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. auschwitz.org. [dostęp 2017-06-06]. (pol.).
  7. 2,32 miliona odwiedzających Miejsce Pamięci Auschwitz w 2019 r.. auschwitz.org. [dostęp 2020-04-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 stycznia 2020)]. (pol.).
  8. Liczba osób odwiedzających rocznie Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.
  9. Wykaz miejscowości wyróżnionych odznaczeniami państwowymi, [w:] Urszula Lewandowska, Krystyna Malik, Przewodnik po Polsce, Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1991, s. 20, ISBN 83-217-2519-8 (pol.).
  10. Złote medale Zasłużony Kulturze Gloria Artis dla Muzeum Stutthof w Sztutowie, Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz Państwowego Muzeum na Majdanku. mkidn.gov.pl, 2 września 2009.
  11. Złoty Medal za Zasługi dla Województwa Małopolskiego. malopolska.pl, 16 czerwca 2017.

Linki zewnętrzne edytuj