Pakosławice

wieś w województwie opolskim

Pakosławice (niem. Bösdorf, Beuthmannsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Pakosławice[4][5]. Siedziba gminy Pakosławice.

Pakosławice
wieś
Ilustracja
Wjazd do Pakosławic od strony DK nr 46
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

nyski

Gmina

Pakosławice

Liczba ludności (2011)

521[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-314[3]

Tablice rejestracyjne

ONY

SIMC

0501475

Położenie na mapie gminy Pakosławice
Mapa konturowa gminy Pakosławice, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pakosławice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Pakosławice”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pakosławice”
Położenie na mapie powiatu nyskiego
Mapa konturowa powiatu nyskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pakosławice”
Ziemia50°32′44″N 17°21′43″E/50,545556 17,361944[1]

Nazwa edytuj

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Bithwini villa w szeregu wsi lokowanych na prawie polskim iure polonico[6][7]. Do 1945 wieś nazywała się Bösdorf. Powojenną nazwę wyprowadzono od imienia Pakosław, administracyjnie została zatwierdzona 12 listopada 1946[8].

We wsi jest przystanek kolejowy Pakosławice.

Historia edytuj

Wieś zaliczana do najstarszych na terenie powiatu nyskiego. Założona na prawie polskim iure polonico o czym wspomina Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego[7], a dopiero później przeniesiona na prawo magdeburskie.

W latach 1954-1972 wieś była siedzibą gromady pakosławice, po reformie gminy Pakosławice.

W latach 1975–1998 wieś położona była w ówczesnym województwie opolskim.

Zabytki edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[9]:

  • kościół pw. śś. Piotra i Pawła z około 1221 roku zbudowany pierwotnie w stylu romańskim. Parafialny, orientowany. Na skutek przebudów w 1806 r. i 1955 roku z licznymi z nawarstwieniami stylowymi. Fundatorem kościoła w 1221 r. była Kolegiata Otmuchowska. Od zachodu do kościoła prowadzi zachowany częściowo romańsko-gotycki portal, o ostrołukowym już wykroju, z niezachowaną archiwoltą wspartą na parze kolumienek o talerzowych głowicach zdobionych wałkiem. Wewnątrz zachowało się wczesnogotyckie krzyżowo-żebrowe sklepienie prezbiterium i koncha apsydy. Żebra sklepienne prezbiterium wsparte są na rzeźbionych wspornikach.
  • cmentarz grzebalny, przykościelny

inne zabytki:

  • mur, z XVI-wieczny otacza świątynię, przy którym ustawiono
  • granitowy krzyż kamienny pod murem cmentarza kościelnego, możliwe, że późnośredniowieczny[10]; krzyż opisywany jest często jako tzw. krzyż pokutny, jest to jednak tylko hipoteza nie poparta żadnymi dowodami lecz wyłącznie nieuprawnionym założeniem, że wszystkie stare kamienne monolitowe krzyże, są krzyżami pokutnymi (pojednania)[11]; w rzeczywistości powód fundacji krzyża może być różnoraki, tak jak każdego innego krzyża
  • pomnik poległych niemieckich żołnierzy z I wojny światowej, stoi przed kościołem
  • kapliczka z XVIII/XIX.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 96382
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 901 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. GUS. Rejestr TERYT
  6. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
  7. a b H. Markgraf, J. W. Schulte, Codex Diplomaticus Silesiae T. 14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis, Breslau 1889.
  8. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
  9. Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 79. [dostęp 2012-12-29].
  10. Powiat nyski. Warszawa: IS PAN, 1963, s. 161, seria: Katalog zabytków sztuki w Polsce.
  11. Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej - historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11-12 (wrzesień-grudzień 2010), s. 32-37, 2010. 

Linki zewnętrzne edytuj