Palazzo Malta

zabytek architektury w Rzymie

Palazzo Malta, oficjalnie nazywany Palazzo Magistrale, znany też jako Palazzo di Malta lub Palazzo dell’Ordine di Malta – najważniejsza z dwóch siedzib Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Świętego Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty (drugą jest Villa Malta), niezależnego zakonu rycerskiego. Mieści się przy Via dei Condotti 68 w Rzymie, w rione Campo Marzio. Budynek ma eksterytorialność, darowaną przez rząd włoski; jest własnością Zakonu.

Palazzo Malta
Palazzo Magistrale
Ilustracja
Państwo

 Włochy

Miejscowość

Rzym

Adres

68, Via dei Condotti

Typ budynku

Pałac

Ukończenie budowy

XVII wiek

Ważniejsze przebudowy

XVIII wiek
1889–1894

Właściciel

Zakon Maltański

Położenie na mapie Rzymu
Mapa konturowa Rzymu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Palazzo Malta”
Położenie na mapie Włoch
Mapa konturowa Włoch, w centrum znajduje się punkt z opisem „Palazzo Malta”
Położenie na mapie Lacjum
Mapa konturowa Lacjum, w centrum znajduje się punkt z opisem „Palazzo Malta”
Ziemia41°54′19,0″N 12°28′50,1″E/41,905278 12,480583

Kontekst edytuj

12 czerwca 1798 roku wojska francuskie pod dowództwem Napoleona Bonaparte zajęły wyspę Maltę, będącą bazą Zakonu św. Jana z Jerozolimy, zwanego też Zakonem Maltańskim. Zakon otrzymał wyspę w roku 1530 od Karola V, cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego[1]. Napoleon pozostawił na wyspie spory garnizon oraz starannie dobraną administrację. W następstwie powstania maltańskiego, 5 września 1800 roku wyspę przejęli Brytyjczycy. Postanowieniem pokoju paryskiego, 30 marca 1814 roku Malta stała się brytyjską kolonią[2].

 
Tabliczka przy wejściu

W ten sposób Zakon Maltański został pozbawiony jakiegokolwiek terytorium i został skutecznie rozwiązany. Reaktywowano go jednak w 1834 roku pod nową nazwą „Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalniczy pod wezwaniem św. Jana z Jerozolimy, Rodos i Malty”, lub po prostu „Suwerenny Rycerski Zakon Maltański” (SMOM). Nowa siedziba została ustanowiona w Palazzo Malta. W 1869 roku Palazzo Malta i druga siedziba Zakonu Villa Malta uzyskały eksterytorialność[3]. Dzisiaj są one uznawane przez 106 państw jako niezależna siedziba suwerennego podmiotu, z ustanowieniem wzajemnych stosunków dyplomatycznych[4].

Historia edytuj

 
Dziedziniec Palazzo di Malta

Budynek nazywany dziś Palazzo Malta został zakupiony w XVI wieku przez urodzonego na Malcie włoskiego archeologa Antonio Bosio, którego wuj był przedstawicielem Zakonu św. Jana przy Stolicy Apostolskiej. Kiedy w roku 1629 Bosio zmarł, przekazał Zakonowi w testamencie budynek, który z czasem stał się domem ambasadora Zakonu przy Stolicy Świętej. Kiedy ambasadorem został Carlo Aldobrandini, powiększył budynek do jego dzisiejszych rozmiarów[5].

W latach dwudziestych XVIII wieku Wielki Mistrz Antonio Manoel de Vilhena powierzył Carlo Gimachowi odnowienie i dodatkowe upiększenie pałacu. Informacja ta pochodzi z listów wymienianych pomiędzy Wielkim Mistrzem i ambasadorem Zakonu w Rzymie, Giambattistą Spinola[6]. Odnowienie obejmowało m.in. instalację okazałej fontanny na dziedzińcu. Budynek pełnił rolę ambasady aż do roku 1834, kiedy cały Zakon przeniósł tutaj swoją siedzibę[5].

Budynek został gruntownie odnowiony w latach 1889–1894, lecz większość oryginalnych cech została zachowana[5].

Od 11 marca 2008 roku do stycznia roku 2017, w budynku mieszkał Fra’ Matthew Festing, 79. Książę i Wielki Mistrz Suwerennego Rycerskiego Zakonu Maltańskiego[7]. Tam też wykonuje się większość obowiązków rządowych i administracyjnych.

Architektura edytuj

Parter budynku wykonany jest z ociosanych bloków kamiennych. Wejście do pałacu zwieńczone jest architrawem z solidnymi wspornikami, podtrzymującymi balkon powyżej. Okna na pierwszym piętrze zwieńczone są tympanonami, naprzemiennie trójkątnymi i wygiętymi w łuk. Okna drugiego piętra wykończone są architrawami. Cały budynek zwieńczony jest gzymsem ozdobionym konsolami[5].

Przypisy edytuj

  1. François Velde: The Sovereign Military Order of Saint-John (a.k.a. Malta). heraldica.org, 2010-10-13. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-20)]. (ang.).
  2. Guy Stair Sainty: From the loss of Malta to the modern era. ChivalricOrders.org, 2000. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-06)]. (ang.).
  3. Ben Cahoon: Sovereign Military Order of Malta. WorldStatesmen.org, 2001. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-06)]. (ang.).
  4. Bilateral relations. orderofmalta.int. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-25)]. (ang.).
  5. a b c d Via Condotti, Northern Side. shoppinginitaly.it, 1997. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-06)]. (wł.).
  6. Michael Ellul. Carlo Gimach (1651–1730) – Architect and Poet. „Proceedings of History Week”, s. 38, 1986. Historical Society of Malta. [zarchiwizowane z adresu 2016-04-09]. (ang.). 
  7. Pope intervenes in Knights of Malta after head resigns under pressure. Metro.us, 2017-01-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-02)]. (ang.).